Eks-mınıstr Qýandyq Bıshimbaevqa qatysty sot otyrysy aıasynda turmystyq zorlyq-zombylyq taqyryby ýshyǵyp tur. Jýyrda tıisti zań qabyldandy. Bul zań halyq arasynda "Saltanat zańy" degen ataýǵa ıe boldy. Iaǵnı zańda áıelder men balalardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý kózdelgen.
Zańnyń maqsaty - áıelderdiń quqyǵy men balalardyń qaýipsizdigin qorǵaýdy kúsheıtý, olardyń qaýipsizdigin buzǵany úshin ákimshilik jáne qylmystyq jaýapkershilikti qatańdatý, otbasyndaǵy zorlyq-zombylyqtyń aldyn alý. Jaýapty organ ókilderi zańnyń mańyzyn túsindirip berdi, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Endi otbasynda kúsh kórsetkish "myqtylardy" eki jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý, soqqyǵa jyqqany úshin iri kólemde aıyppul sekildi jazalar kútip tur.
"Osy zańdy daıyndaý úshin sońǵy bir jarym jyl ishinde ishki ister mınıstrligi birneshe halyqaralyq forým ótkizdi. Barlyq jerde qoǵam turmystyq zorlyq-zombylyqqa jaýapkershilikti kúsheıtý qajettigin aıtty. Osydan keıin depýtattar uryp-soǵý men densaýlyqqa qasaqana jeńil zıan keltirýdi qylmystyq jaýapkershilikke tartý týraly bastama kóterdi.
Osylaısha, Qylmystyq kodekstiń 108-babynyń 1-bóligine ("Densaýlyqqa qasaqana jeńil zıan keltirý") engizilgen ózgeristerge sáıkes, sanksıa 200 AEK (2024 jyly 738 400 teńge) mólsherinde aıyppul salýdy nemese 200 saǵatqa deıin qoǵamdyq jumystarǵa tartý nemese 50 táýlikke deıin qamaýǵa alý jazasyn kózdeıdi", - dedi Zýlhaıyrov.
Sondaı-aq, 108-baptyń 2-bóligine sáıkes qyzmettik áreketti júzege asyrýǵa baılanysty, asa qatygezdikpen eki jáne odan da kóp adamǵa qatysty jasalǵan dál sol is-áreketter, sol sıaqty kinálige kórineý táýeldi (materıaldyq, otbasylyq qatynastarda) adamdar tobynda kámeletke tolmaǵandarǵa qatysty buzaqylyq nıetpen jasalǵan áreketke 1000 AEK-ke deıin (3 mln 692 myń teńge), 1000 AEK-ke deıin túzeý jumystary, 600 saǵatqa deıin qoǵamdyq jumystar, eki jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý nemese shekteý jazasy qarastyrylady.
"Kúıeýi áıeliniń kózin kógertse jáne sarapshy muny densaýlyqqa keltirilgen zıan dep tanysa, onda burynǵydaı 15 táýlikke emes, eki jylǵa deıin bas bostandyǵynan aırylady. Eger densaýlyqqa mundaı zıandy jubaıy emes, aıtalyq, birge turatyn adam nemese jábirlenýshiniń jaı tanysy keltirse, onda ol 200 AEK-ke deıin aıyppul tóleıdi nemese 50 táýlikke deıin qamaýǵa alynady", - dep jazylǵan málimette.
Dene jaraqatyn keltirgen, biraq densaýlyǵyna jeńil zıan keltirilmegen (ıaǵnı dene jaraqaty bolmaǵan kezde) jaǵdaıda uryp-soǵý nemese ózge de zorlyq-zombylyq áreketterin jasaǵany úshin 80 AEK-ke deıin (295 360 teńge) aıyppul, 80 AEK-ke túzetý jumystary, 80 saǵatqa deıin qoǵamdyq jumystar ne 25 táýlikke deıin qamaýǵa alý kózdeledi. Birneshe ret uryp-soǵý nemese densaýlyǵyna jeńil zıan keltirý úshin tıisinshe 30-50 táýlik qamaýǵa alý nemese eki jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý jazasy taǵaıyndalady.
"Sonymen birge, zańda agresordy basqa turǵyn úıi bolǵan jaǵdaıda ǵana úıinen shyǵarýǵa bolatyny týraly ereje alynyp tastaldy. Endi erekshe jaǵdaılarda, sottyń sheshimi boıynsha, agresordy turatyn jeri bolmasa da, úıden shyǵarýǵa bolady. Ol beıimdelý ortalyǵynda (úısizder ornalastyrylǵan jerde) tura alady, biraq óz esebinen", - dep jazylǵan málimette.
2017 jyly soqqy jáne densaýlyqqa jeńil zıan keltirý babyn ákimshilik kodekske qaıtarý uıǵarylǵan.
"Osydan keıin statısıka kóterile bastady. Biraq odan ári taldaý úsh negizgi máseleni kórsetti. Osylaısha, agresor men jábirlenýshi birneshe ret tatýlasa aldy. Sottardyń sheshimimen tártip buzýshylar negizinen bir táýlikke ǵana qamaýǵa alyndy. Eń bastysy, jábirlenýshiler aryz jazýdan bas tartty. Osyǵan baılanysty 2023 jyldyń 1 shildesinen bastap tatýlasý rásimi qataıtyldy - endi tatýlasý tek sotta bir ret jasalýy múmkin.
Ákimshilik qamaýǵa alýdyń naqty merzimderi engizildi: otbasylyq janjal úshin 5 táýlik, uryp-soqqany úshin 10 jáne densaýlyqqa jeńil zıan keltirgeni úshin 15 táýlik. Úshinshiden, biz deklaratıvtilikten turmystyq quqyq buzýshylyqtardy tirkeýdiń anyqtaý sıpatyna kóshtik. Buryn qońyraýlardyń 60 paıyzy jaýapsyz qalsa, qazir 95 paıyzynda kináliler jaýapqa tartylady", - dedi quqyq qorǵaý mamany.
