Respýblıkanyń jańartylǵan Konstıtýsıasy zamanaýı talaptarǵa jaýap beredi - Q.Mámı

Dalanews 20 maý. 2022 05:40 777

2022 jylǵy 20 maýsymda Konstıtýsıalyq Keńestiń Tóraǵasy Q.Mámı Parlament Palatalarynyń birlesken otyrysynda Konstıtýsıalyq Keńestiń «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy konstıtýsıalyq zańdylyqtyń jaı-kúıi týraly» jyl saıynǵy Joldaýyn jarıa etti.  

Keńestiń pikirinshe, 5 maýsymda respýblıkalyq referendýmda qabyldanǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasyna ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zań qoǵam men memleketti odan ári jańǵyrtýdyń quqyqtyq negizderin qalady. Konstıtýsıaǵa túzetýler men olardyń negizinde qabyldanatyn zańnamalyq aktiler Jańa Qazaqstannyń damýyna yqpal etedi.

Joldaýda Konstıtýsıalyq Keńestiń 26 jyl ishindegi qyzmeti qorytyndylandy.

Q. Mámı atap ótkendeı, osy jyldary Konstıtýsıalyq Keńes 140-tan astam normatıvtik qaýly qabyldady. Qoǵamda rezonans týdyrǵan otyzdaı zań konstıtýsıalyq emes dep tanylyp, kerisinshe, birqatar zańdardyń Konstıtýsıaǵa sáıkestigi rastaldy.

Sonymen qatar Keńes Ata Zańnyń normalaryn resmı túsindirý týraly 100-den astam ótinishti qarady.


Parlamentke elimizdegi konstıtýsıalyq zańdylyqtyń jaı-kúıi týraly 27 Joldaý usynyldy. Olarda elimizdegi konstıtýsıalyq baqylaýdy júzege asyrý tájirıbesi ashylyp, zań shyǵarý prosesin jetildirý, zańnamany Konstıtýsıaǵa sáıkes keltirý týraly jáne t. b. máseleler kóterildi.

Konstıtýsıalyq Keńestiń tóraǵasy Keńestiń quqyqtyq ustanymdarynyń zańdyq kúshi aldaǵy ýaqytta da saqtala beretinine toqtaldy. Bul ustanymdar elimizdiń konstıtýsıalyq qurylysynyń negizderi, memlekettiń aýmaqtyq tutastyǵy, azamattyq ınstıtýty, memlekettik rámizderdi paıdalaný máselelerine baılanysty jasalǵan. Keńestiń birqatar sheshimderi qoldanystaǵy zańnamanyń qurylymyna, ulttyq jáne halyqaralyq quqyqtyń ózara árekettesýine, naryqtyq ekonomıka qaǵıdattary men menshik nysandaryna, otbasy ınstıtýtyna, quqyq qorǵaý júıesine, saılaý prosesine jáne adamnyń konstıtýsıalyq quqyqtary men bostandyqtaryn iske asyrý tetikterine qatysty bolǵan.

Joldaýdyń jeke taraýy Keńestiń konstıtýsıonalızmdi dáıekti túrde bekitýdegi jáne azamattardyń quqyqtyq mádenıetin arttyrýdaǵy belsendi róline arnaldy.

Konstıtýsıalyq Keńes Negizgi Zańnyń erejelerin ǵylymı-pýblısıstıkalyq túsindirýdi júıeli túrde júzege asyryp keledi. Osy maqsatta Konstıtýsıaǵa quqyqtyq túsiniktemeler berip, konstıtýsıalyq qurylys boıynsha birqatar kitaptar shyǵaryldy.

2018 jyldan bastap Konstıtýsıalyq Keńestiń janynda Ǵylymı-konsýltatıvtik keńes jumys isteıdi. Onyń otyrystarynda quqyq evolúsıasynyń kóptegen ózekti aspektileri qaraldy.   


Osy jyldar ishinde kópvektorly syrtqy saıasat aıasynda Konstıtýsıalyq Keńestiń halyqaralyq baılanystary da damydy. Ol BUU, EQYU, Eýropalyq Odaq qurylymdarymen, Eýropa Keńesiniń Venesıalyq Komısıasymen tyǵyz yntymaqtastyqta jumys istep keledi. Keńes Konstıtýsıalyq sot tóreligi jónindegi dúnıejúzilik konferensıanyń, Konstıtýsıalyq baqylaý organdarynyń eýrazıalyq qaýymdastyǵynyń (tóraǵalyq etedi) jáne Azıalyq konstıtýsıalyq sottar men oǵan teńestirilgen ınstıtýttar qaýymdastyǵynyń (2019-2021 jyldary tóraǵalyq etti) múshesi bolyp tabylady.

Ekijaqty qatynastar salasynda 50-den astam eldiń konstıtýsıalyq baqylaý organdarymen tyǵyz baılanystar ornatylǵan.

Tutastaı alǵanda, Konstıtýsıalyq Keńestiń halyqaralyq qyzmeti quqyqtyq memleket qaǵıdattaryn bekitý jáne Qazaqstannyń qolaıly ımıjin qalyptastyrý prosesinde mańyzdy ról atqaryp otyr.

Konstıtýsıa – azattyǵymyzdyń aıshyqty aıǵaǵy, egemendi Qazaqstannyń berik tuǵyry. Respýblıkanyń jańartylǵan Konstıtýsıasy zaman talaptaryna saı keledi, dep qorytyndylady sózin Konstıtýsıalyq Keńestiń Tóraǵasy.

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar