Májilis depýtaty Serik Erýbaev Úkimetke joldaǵan depýtattyq saýalynda el azamattarynan banktik shottardyń buǵattalýyna qatysty kelip túsetin shaǵymdardyń kóp ekenin aıtady, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Bul búgingi kúnniń ózekti máseleleriniń biri bolyp tabylatynyn aıtqan depýtat, sonymen qatar atalǵan jaıt azamattardyń qarjylyq quqyqtarynyń buzylýynyń da aıqyn dáleli ekenin basa atap ótti.
"Qazirgi tańda turǵyndardyń salyq, aıyppul nemese komýnaldyq tólemder jáne taǵy basqa bereshegi bolǵan jaǵdaıda, sot oryndaýshysy qaryzdyń naqty mólsheri men buǵattaý somasynyń aıyrmashylyǵyna qaramastan, banktik shotty tutastaı buǵattaıdy. Mysaly, azamattyń shotynda – 300 000 teńge bar, qaryz – bar bolǵany 50 000 teńge. Nátıjesinde – tolyǵymen 300 000 teńge buǵattalady. Bundaı shamadan tys áreketter, azamattyń kúndelikti qajettilikterin óteý múmkindiginen aıyrady, atap aıtqanda, tamaq, dári-dármek satyp alý jáne t.b. kúndelikti tirshilikke qajetti zattarynan", - deıdi ol.
Onyń aıtýynsha, sot oryndaýshylary jıi júginetin banktik esep shottardy tolyǵymen buǵattaý tásili "Atqarýshylyq is júrgizý jáne sot oryndaýshylarynyń mártebesi týraly" Zańynda,qarastyrylǵan.
"Mundaı tásil sot oryndaýshylarynyń óz ókilettikterin asyra paıdalanyp, azamattardyń konstıtýsıalyq quqyqtaryna nuqsan keltirip, olardy sharasyz kúıge túsiredi. Tipti, qaryz somasy jabylǵan jaǵdaıdyń ózinde, mán-jáıdi anyqtap, banktik shotty buǵattan bosatý úshin sot oryndaýshysyna 2-3 kún ýaqyt ketip qalýy múmkin. Al, shotty buǵattaý sáti demalys, mereke kúnderine nemese azamat shetelde júrgen kezine túsetin bolsa, bul máseleni odan ári qıyndata túsedi. Onyń ústine, istiń sanatyna baılanysty óndirip alý somasynyń 25 paıyzǵa deıin jetetin sot oryndaýshysynyń tólemaqysy taǵy bar", - deıdi Erýbaev.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev 2024 jylǵy 2 qyrkúıektegi Qazaqstan halqyna Joldaýynda bul máselege nazar aýdaryp, azamattardyń shottaryn tolyq buǵattaý tájirıbesin toqtatýdy tapsyrǵan bolatyn. Alaıda tapsyrma berilgeli bir jylǵa jaqyn ýaqyt ótse de, bul salada naqty (oń) ózgerister baıqalmaı tur.
"Halyqtyń áleýmettik ál-aýqatyn oılaıtyn memleket óz azamattaryn jazyqsyz shektemeı, ádilettilik pen quqyqtyq tepe-teńdikti qamtamasyz etýge tıis dep esepteımiz" degen depýtat osyǵan baılanysty, bul rette mynandaı talaptardy alǵa tartatyndaryn jetkizdi:
- Qaryz mólsherine sáıkes, shottaǵy qarjyny ishinara buǵattaý tártibin zańnamama júzinde bekitý;
- Shottardy buǵattaý týraly qaýlyda naqty somany kórsetýdi memlekettik organdar men sottar úshin mindetteý;
- Azamattardyń banktik shottaryna shekteýler engizilmeı turyp, qaryzdy óz erkimen óteý merzimin belgilep, buǵattaý jóninde aldyn-ala habarlaýdy mindetti túrde qamtamasyz etý.
Buǵan deıin Májiliste depýtattar ekinshi deńgeıdegi bankterge (EDB) turǵyn úı qurylys jınaq júıesine qatysýǵa múmkindik berýdi suraǵanyn jazǵanbyz.
