Qýanysh Sultanovty syılaımyn da, aıaımyn da

Dalanews 24 qar. 2016 11:19 847

El bıleýshilerin maqtaýǵa da, synaýǵa da negiz jetip artylady. QR Parlamentiniń Táýelsizdiktiń 25-jylyna baılanysty Deklarasıasyn birlesken otyrysta qabyldaǵanyn  kórgende, XIY ǵ. fransýz fılosofy Klod Gelvesııdiń kóregen sózderi esime tústi: «Óz bıleýshilerin betine basyp synaýǵa huqy joq halyqtardyń, maqtaýǵa da quqy joq. Quldardyń maqtaýy eshteńeni de bildirmeıdi». Bizdiń osy parlament prezıdentti synap kórgen emes, demek ony maqtaýǵa da quqy joq. Sebebi ádil syn bardy «bar» dep, joqty «joq» dep saralap baǵa beredi.

Men Qýanysh Sultanovty syılaımyn da, aıaımyn da. Ol D.Qonaevty taqta otyrǵanda maqtap, taqtan túskende Kolbınge unaımyn dep synaǵandardyń biri. Qazaqstan Kompartıasy Ortalyq komıtetiniń Vİİİ (1987j.) Plenýmynda is pen sózdiń alshaqtyǵyn, saıası senimniń tómendigi, saıası tákáparlyq, menmendik, qur madaq bıliktiń bedelin túsiretindigin aıta kelip, Q.Sultanov bylaı degen edi: «Osy tusta meniń oıyma mynadaı suraq oralady: birinshi basshylyqtyń ataǵyn aspanǵa kótergen kim? Kóptegen belgili basshylar, ózderi Ortalyq komıtettiń músheleri, jyldan jylǵa údete tústi, áýeli «qurmettiden» bastap, sonan soń ne sebepti «asa qurmettige», odan keıin «kórnekti qaıratkerge» aınaldyrdy? Halyqtyń arasynda qandaı pikir týǵyzdy, jastarǵa qandaı úlgi kórsetti?». («Sosıalısik Qazaqstan», 17 mart, 1987 jyl.)  

Al prezıdentti jarysa maqtaǵan depýtattar búgin jastarǵa qandaı úlgi kórsetip otyr?

«Quldardyń maqtaǵany eshteńeni de bildirmeıdi» degen osy emes pe?

Qazaqstandyqtar Nursultan Ábishulynyń eńbegine shyn baǵasyn beredi, biraq jaramsaqtardyń maqtaýyn  halyq qabyldamaıdy. Prezıdent te qabyldamas deımin. Maqtaý psıhologıalyq sheginen shyqqanda madaqtaǵan tulǵaǵa da jaǵymsyz pikir týdyrady, «maqtatyp otyr» degendeı oı qaldyrady, aınalyp kelgende bedeline de kóleńke túsiredi. Osydan tabynýsyz mádenıet bolmaıdy, al mádenıetsiz tabyný qaýip degen sóz shyqqan.

Qazirgi jastar aqparattyq zamannyń jastary, ózimizdi ózgemen salystyryp  baǵalaıdy, arzan sózge aldanbaıdy.

Tarıhı tulǵanyń bedelin baǵalaý men oǵan tabynýdyń arasyn aıyra bilý saıası mádenıeti bizge jetpeı jatyr.

A.Aıtaly,


fılosofıa ǵylymdarynyń doktory, profesor


DEREKKÓZ: Abai.kz


Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar