Ultymyz bala tárbıesin qashanda basqadan bıik qoıǵan. Jaqsydan úırentip, jamannan jırentip otyrǵan qazaq, urpaǵyn «Uıat bolady», «Jaman bolady», «Obal bolady» degen úsh-aq sózben tárbıelegen.
Osy sózdermen-aq ómir boıyna jetetin ónegeni boıyna sińirýge tyrysqan eken. Halqymyz balasynyń, onyń ishinde qyzdarynyń «júgensiz» ketpeýin qadaǵalap qyryq úıden tyıym aıtqan desedi.
Sebebi, ata-babamyz názik jandylardy qadirlep, olardyń aryna kir keltirmeýge tyrysqan. Bul oıymyzdy elbasymyz N.Á. Nazarbaevtyń "Shyǵys halyqtarynyń arasynda, jalpy musylman elderinde áıel zatyn bólekshe baǵalaıtyn, qaryndasty qatty qasterleıtin halyqtyń biri de, biregeıi de - bizdiń qazaq", - dep aıtqan sózimen tolyqtyrsaq bolady.
Bul úrdis áli kúnge deıin óz mańyzyn joǵaltqan joq, sol sebetti elimizde jyl saıyn qyzdardyń muńsyz, qaýipsiz bolashaǵy úshin kóptegen jobalar júzege asyrylyp keledi.
Osyndaı jobalardyń birin «Qyzdardyń ónegeli tárbıesine baǵyttalǵan kezdesýler ótkizý» degen atpen «Astana qalasynyń Jastar saıasaty máseleleri» basqarmasynyń tapsyrasy boıynsha, «Álem» volonterlik ortalyǵy ótkizdi.
Segiz aıǵa sozylǵan bul joba aıasynda Astanadaǵy JOO men kolejderinde tálim alyp júrgen qyzdarǵa psıhologtarmen kezdesýler uıymdastyrylyp, mańyzdy taqyryptap talqylandy.
Árbir qyz bala boıjete bastaǵan ýaǵynda óziniń boıyndaǵy ózgeristerin, sezimderin tanyp bile alýy kerek. Buryndary halqymyz qyzyn óz jurtyna daıyndaý jumysyn jeńgelerine senip tapsyrǵan. Qazirgi jahandaný dáýirinde olardyń ornyn psıholog mamandar toltyryp otyr desek artyq aıtqandyq emes.
Sondyqtan, osy joba aıasynda ótkizilgen 29 kezdesýge tájirıbeli psıhologtar men qoǵam qaıratkerleri qonaqqa shaqyryldy. Olar qyzdarǵa ulttyq qundylyqtarmen qatar, qazirgi tendensıalarǵa da saı bolý kerektigin nyqtap atady.
Sózimiz dáleldi bolý úshin «Astana qalasynyń Jastar saıasaty máseleleri» basqarmasynyń basshysy Ashat Razdyqulynyń:
«Bul jobany biz elbasymyzdyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» maqala-baǵdarlamasynyń negizinde iske asyryp otyrmyz. Rýhanı jańǵyrý degen – ultymyzdyń ǵasyrlar boıy saqtalǵan salt-dástúrin, tálim-tárbıesin, qundylyǵy men rýhanı baılyǵyn qolǵa alyp, dáripteý degen sóz. Osy jobanyń aıasynda biz názikjandylarymyzdyń ımany jáne aryn saqtaýmen birge, qoǵamdaǵy róli men bedelin kóterý úshin jumystar júrgizdik», - degen sózin tilge tıek etýimizge bolady.
«Tárbıeli qyz - jyrqyn bolashaq kepili» dep qarastyrsaq, bul joba sol maqsatta iske asyrylyp otyr. Ulaǵatty ultty tárıeleıtin bolashaq analar ómirdiń mánin, otbasynyń qundylyǵyn, er adamnyń bıiktigin «Qazaq Tehnologıa jáne Bıznes»Ýnıversıteti, «KAZGÚÝ» jáne S. Seıfýllın atyndaǵy QazATÝ, «Qarjy» Akademıasy men Eýrazıa gýmanıtarlyq ınstıtýtynyń koleji, L.N. Gýmılev atyndaǵy EUÝ oqý ǵımarattarynda ótkizilgen kezdesýler aıasynda tereńirek uǵyndy. Óz kezeginde qyzdar da usynystary men tilekterin jetkizip jatty.
Mysaly olardyń kópshiligi árbir oq ornynda jeke gınekologogtyń qabyldaýy bolǵanyn qalaıdy. Bul olardyń densaýlyqtary úshin asa mańyzdy ekenin belgili. Keleshekte qyzdardyń paıdasyna jaraıtyn osyndaı mańyzdy dúnıeler iske asyp jatsa ıgi.
Al «Astana qalasynyń Jastar saıasaty máseleleri» basqarmasynyń tapsyrymen «Álem» volonterlik ortalyǵy uıymdastyrǵan «Qyzdardyń ónegeli tárbıesine baǵyttalǵan kezdesýler ótkizý» jobasy jaqsylyqtyń basy ǵana.
Qarashash Esenbaı
