Qaraǵandydaǵy "Tau-Ken Temir" kremnıı zaýyty Amerıka bıligimen taǵy da sottasyp jatyr. Taǵy deıtin sebebimiz, otandyq kremnıı óndiretin zaýyt elimizdiń saýda mınıstrliginiń qoldaýymen 2022 jyly amerıkalyq memlekettik organmen sottasqan. Óıtkeni 2020-2021 jyldary Tau-Ken Temir AQSH-qa jetkizgen ónimi boıynsha ótemaqyǵa qatysty tergeý nátıjelerine kelispeı, sotqa júgingen. Atap aıtqanda, memlekettik qoldaýǵa baılanysty 160% ótemaqy bajyn engizýge qatysty, dep jazady Dalanews.kz.
Buǵan deıin osyǵan uqsas tergeýdi amerıkalyq saýda memlekettik organdary 2017-2018 jyldary júrgizgen, dep jazady inbusiness.kz, biraq ol kezde baj salyǵy alynyp tastalǵan. Al búgingi appelásıalyq sot týraly málimet courtlistener.com saıtynda jarıalanǵan.
2022 jyly, ózderińiz biletindeı, kremnıı zaýyty áli de "Taý-Ken Samuryq" taý-ken memlekettik holdıńine tıesili edi. Sonymen qatar, ol bastapqyda Qazaqstannyń Damý bankiniń (QDB) qaryz aqshasyna salynyp, "Báıterek" Ulttyq holdıńi qurylymdarynyń aralasýymen saýyqtyrylǵan.
Amerıkalyq naryq "Tau-Ken Temir" úshin mańyzdy, sondyqtan AQSH-qa jetkizilimniń kilt doǵarylýy 2019 jylǵy óndiris jumystarynyń toqtaýynda sheshýshi ról atqardy. Sondyqtan búgingi sot isinde "Tau-Ken Temir" tergeý barysynda AQSH bıligimen yntymaqtastyqta bolǵanyn dáleldeýge tyrysady, degenmen ol talap etilgen qujattardy tapsyrý jaǵynan keshigip qalǵan. Bul arada memlekettik qoldaýdyń bar-joǵyna taldaý júrgizý úshin kompanıalarǵa joldanatyn saýalnama týraly sóz bolyp otyrýy múmkin.
"Jumada (10 qańtar - shamamen) federaldy okrýgtiń apelásıalyq soty alqabıleriniń "qazaqstandyq metalýrgıalyq kompanıa Tau-Ken Temir (TKT) JSHS-ǵa AQSH saýda mınıstrliginiń kelisilgen merzim ýaqytyn saqtamaǵany úshin 160% deńgeıindegi joǵary ótemaqy bajyn engizýi oryndy ma" degen másele boıynsha tyńdalymda jaýaptarǵa kóńili tolmady. İstiń máni TKT sýbsıdıaǵa qarsy tergeý barysynda qujattardy ýaqytynda bere almaýyna baılanysty saýda mınıstrligi tarapynyń aıyppul sanksıasyn qoldanýy zańdy-zańsyzdyǵyna baılanysty aıqyndalady", - dep jazady USA Herald amerıkalyq basylymy bul is ózgelerge úlgi bolýy múmkin ekenin túsindirip.
2024 jyldyń tamyz aıynda "Tau-Ken Temir" jáne Qaraǵandy oblysyndaǵy Aqtas kvars ken ornynan shıkizat tasymaldaýshy Silicon Mining kompanıasyndaǵy 55% úlesti Metaleen Investments Holdings LLC jáne TSP Aluminyum Anonim Sirketi kompanıalarynyń konsorsıýmy 4,9 mlrd teńgege jekeshelendirip alǵany belgili. Birinshisi Qatarda tirkelgen, al ekinshisi – túrik kompanıasy.
Bálkim, bul mámileler "Tau-Ken Temir" endi memlekettik kompanıa emes, demek, memlekettik qoldaýdan da alshaq degendi bildirip, kásiporyn negizgi amerıkalyq naryqqa ótemaqy bajynsyz eksportty qalpyna keltirgisi kelip jatqan shyǵar. Osy jaǵynan alǵanda, kremnıı zaýyty Qaraǵandyda óz qyzmetin jalǵastyrý úshin AQSH-taǵy sot talqysynda jeńiske jetedi dep úmittenemiz. Eki jyl buryn bul zaýyttyń 2023 jyldyń tórtinshi toqsanynda qaıta iske qosylýy múmkin ekeni aıtylǵan. Degenmen, ózimiz kýá bolyp otyrǵandaı, qazir 2025 jyl boldy, ázirge zaýyt áli turalap tur.
