Qazaqstanda azyq-túlik ımporty toǵyzynshy jyl qatarynan ósýde. Bul týraly Ulttyq ekonomıkalyq zertteýler búrosy málimetterine súıene otyryp, EconomyKZ sholý jarıalady. Oǵan sáıkes, 2025 jyldyń İ-toqsanynyń qorytyndysy boıynsha, Qazaqstanǵa kelip-jetken ımport kólemi 0,8%-ǵa shamaly ósip, 12,9 mlrd dollardy qurady. Sonymen qatar, 2023 jyldyń rekordtyq İ-toqsanymen salystyrǵanda aǵymdaǵy ımport kólemi 9,5%-ǵa kem (14,3 mlrd), dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Investısıalyq taýarlar. QQS-ti esepten alý týraly amal-aılalarǵa qaramastan, kúrdeli kapıtaldy quraldar (mashınalar men jabdyqtar) ımporty 6%-ǵa, ıaǵnı 2,4 mlrd dollarǵa deıin ósti. Osy sanattaǵy taýarlar, negizinen, Qytaıdan (45%), Reseıden (10%) jáne Germanıadan (7%) ákelinedi. Bul rette ónerkásiptik kólik quraldarynyń ımporty 21,3%-ǵa nemese 425 mln-ǵa deıin tómendedi. Al bul sanattaǵy taýarlar da negizinen, Qytaıdan (45%), Reseıden (10%) jáne Germanıadan (7%) ımporttalady.
Aralyq taýarlar. Atalǵan sanattaǵy taýarlar ımportynyń 1%-dyq jalpy ósimine qaramastan, onyń ishinde kóp baǵytty trendter de baıqalady. Óndiriske arnalǵan shıkizattyq azyq-túlik taýarlary boıynsha eń eleýli quldyraý tirkeldi: -58,1% nemese 89 mln dollarǵa deıin. Reseıden keletin bul taýarlardyń ımporty 4 eseden astam tómendedi: 166 mıllıonnan 39 mln dollarǵa deıin (atap aıtqanda, Reseı bıdaıy 101 mıllıonnan 7 mln dollarǵa deıin). 2024 jylǵy tamyzdan jeltoqsan aralyǵyna deıin qoldanysta bolǵan elimizge bıdaı ımportyna salynǵan tyıymnyń kúshi joıylǵanyna qaramastan.
Sonymen qatar, ımport kólik saımandar kólemi 9,2%-ǵa nemese 1,2 mlrd dollarǵa deıin ósti, bul QR-daǵy avtomobılderdi qurastyrý ónerkásibine salynǵan ınvestısıalardyń qazirgi ósiminen baıqalady. Energetıkalyq aralyq taýarlar ımporty +38,6%-ǵa nemese 561 mln dollarǵa deıin ósken, onyń ishinde shıkizattyq maılaý materıaldary 83,8%-ǵa artýyna erekshe nazar aýdarǵan jón. Bul ishki naryqtaǵy gaz tapshylyǵyna baılanysty Reseıden tabıǵı gaz tasymalynyń 2,2 esege nemese 251 mıllıon dollarǵa deıin ósýine baılanysty.
Tutynys taýarlary. Tutyný taýarlary ımportynyń jalpy ósimi nebári 0,5%-dy qurady, biraq bul sanattyń ishki qurylymynda kóp ózgerister baıqalady: azyq-túlikke jatpaıtyn taýarlar, negizinen, jartylaı uzaq merzimdi taýarlardyń (-12,9%) jáne jeńil avtomobılder (-6,5%) ımportynyń quldyraýy esebinen 1,9%-ǵa qysqardy.
"Onyń aıasynda azyq-túlik ımportynyń 6,6%-ǵa, ıaǵnı 1,25 mıllıard dollarǵa deıin ósimi erekshe kózge túsedi, bul toǵyz jyldyq ósim úrdisiniń jalǵastyǵyn tanytady. Negizgi ósimdi Reseıden (+15%), Qytaıdan (+51%), Belarýsten (+30%) jáne Ýkraınadan (+37%) jetkizilgen taýarlar qamtamasyz etti. Sonymen qatar, Reseıdiń azyq-túlik ımportyndaǵy jıyntyq úlesi óte joǵary deńgeıde qalyp otyr: aqshalaı - 47%, tonnalaı - 68%".
Ortasha jalpy ósimdegi qaıshylyq belgili bir taýar pozısıasynyń ("ózge de tamaq ónimderi") qaıta jetkizilimi bolmaýyna baılanysty Ispanıadan tartylǵan birjolǵy ımporttyń 105-ten 3,7 mln dollarǵa deıin tómendeýimen túsindiriledi. Ispandyq qubylysty esepke almaǵanda, Qazaqstanǵa tasymaldanǵan azyq-túlik ımportynyń naqty ósimi 16,7% -dy quraǵan bolar edi!
"Azyq-túlik ımporty kóleminiń, ásirese jaqyn kórshilerdiń esebinen úzdiksiz ósip otyrýy Qazaqstannyń ishki suranysty qamtamasyz etýde turaqty túrde syrtqa táýeldiligin naqtylaıdy. Sonymen qatar, bir ımporttaýshyǵa (Reseıge) joǵary shoǵyrlaný elimizdiń azyq-túlik júıesiniń syrtqy kúızelisterge osaldyǵyn kúsheıte túsedi. Mundaı úrdis ımportty almastyrý saıasatyn qaıta qaraýdy, ishki óndiristi ulǵaıtýdy jáne azyq-túlik jetkizilimi kózderin ártaraptandyrýdy talap etedi", - deıdi zertteý avtorlary.
Buǵan deıin Qazaqstan qarjygerleri qaýymdastyǵy (QQQ) Taldaý ortalyǵynyń 2024 jyldaǵy syrtqy sektorǵa jasaǵan sholýyn jarıalaǵan bolatynbyz.
