Qazaqstan – kópultty, kópkonfessıalyq memleket. Munda ártúrli etnostar men din ókilderi ǵasyrlar boıy bir shańyraq astynda beıbit ómir súrip, óz mádenıeti men dástúrin saqtap kelgen. Eldegi áleýmettik turaqtylyq pen birlik tek memleket bıliginiń saıasatymen ǵana emes, qoǵamnyń ózara túsinistigi, ózara qurmeti jáne dinı toleranttylyǵy arqyly qalyptasqan.
Búgingi tańda Qazaqstannyń konfesıaaralyq qatynastary men rýhanı kelisimi halyqaralyq qoǵamdastyq úshin úlgi bolyp otyr. El turǵyndary bir-biriniń senimine qurmetpen qarap, ortaq qundylyqtardy damytýǵa at salysady. Dál osy rýhanı jáne mádenı ózara túsinistik eldiń turaqtylyǵy men damýynyń basty kepili bolyp otyr.
Sınákov Oleg Vıtalevıch, Dinderdi zertteý ortalyǵynyń dintanýshy ǵalymy, elimizdegi dinı jaǵdaı, konfesıaaralyq dıalog jáne rýhanı kelisimniń mańyzy týraly óziniń tereń oı-pikirin bólisti dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Qazaqstandaǵy qazirgi dinı jaǵdaı
-Oleg Vıtalevıch, Qazaqstandaǵy dinı salanyń búgingi jaǵdaıyn qalaı baǵalaısyz?
Sınákov Oleg Vıtalevıch: Qazaqstan – zaıyrly, demokratıalyq jáne quqyqtyq memleket. Elde 130-dan astam etnos jáne 18 dinı konfesıa ókilderi ómir súredi. Sondyqtan dinı ahýal kópultty halyq qurylymymen tyǵyz baılanysty. Qazirgi tańda memleket barlyq konfesıalarmen ózderiniń senimdik erekshelikterine qaramastan konstrýktıvti dıalog júrgizýde. Dinı birlestikter sany artyp keledi, olardyń qatarynda álemdik dinderdiń ókilderi bar. Osy turǵyda elimizde turaqty balans pen turaqtylyq saqtalǵan.
Dinı birlestikter men qoǵam
-Dinı birlestikter qoǵamnan bólek ómir súrmeıdi dep aıtýǵa bolady ma?
-Iá, dál solaı. Barlyq konfesıalar ózara tolyqqandy dıalogqa umtylyp otyr. Bul tek sózde ǵana emes, naqty is-árekette de kórinis tabýda. Mysaly, 2025 jyldyń 22 qarasha aıynda Astanada «QAMQOR-ASTANA» qoǵamdyq qory Qazaqstan Fýtbol Federasıasymen birlesip «Dostyq kýbogy» atty konfesıaaralyq fýtbol týrnırin ótkizedi. Týrnırge qalamyzdaǵy derlik barlyq konfesıa ókilderi qatysady. Mundaı is-sharalar qoǵamdaǵy rýhanı kelisim men birliktiń naqty kórinisi bolyp tabylady. Sonymen qatar, Qazaqstanda «Rýhanı kelisim kúni» merekesi de atalyp ótiledi. Ártúrli konfesıalar men etnostar arasyndaǵy rýhanı kelisim – elimizdiń shynaıy vızıt kartochkasy.
Memlekettiń qoldaýy
-Memleket dinı ártúrlilikti qalaı qoldaıdy?
-Memlekettik saıasattyń basty maqsaty – konfesıaaralyq qaqtyǵystardyń aldyn alý, qoǵamdaǵy beıbitshilikti saqtaý jáne eldegi barlyq konfesıalardy teń damytý úshin jaǵdaı jasaý. Árbir azamat óz erkimen senim bildirý nemese ateıs bolý tańdaýyna ıe. Memleket óz kezeginde erkin dinı senim úshin jaǵdaı jasap, senim bildirmeıtin azamattardyń teń quqyqtary men qorǵalýyn qamtamasyz etedi.
Dıalog pen rýhanı kelisimniń mańyzy
-Dinı dıalog pen kelisim qoǵam úshin nege mańyzdy?
- Dinı kóshbasshylar arasyndaǵy dıalog adamzattyq qundylyqtardy tereńirek túsinýge jáne alǵa jyljytýǵa múmkindik beredi, sonyń ishinde negizgi quqyqtar men bostandyqtardy qorǵaýǵa yqpal etedi. Qazaqstanda dinı toleranttyq, ultaralyq kelisim jáne rýhanı kelisim qoǵamnyń turaqtylyǵy men damýynyń negizi bolyp tabylady.
Qazaqstan tájirıbesi basqa elder úshin úlgi bola alady. El turǵyndary óz mádenıeti men senimin saqtaı otyryp, basqa dástúrlerge qurmetpen qaraıdy. Bul Qazaqstannyń turaqty damýy men birliginiń basty kepili bolyp tabylady.
