24 qarasha 2025 jyldan bastap Qazaqstanda tutynýshylyq kredıtteýge qatysty jańa talaptar kúshine endi. Jańalyqtar ásirese tólemi keshiktirilgen azamattarǵa aýyr tıedi: endi jańa nesıe alý múmkindigi shektele túsedi.
QJK - qaryz júktemesiniń koefısıenti, ıaǵnı qaryz alýshynyń tabysynan nesıe tóleýge ketetin úlesi.
Buryn QJK-niń eń joǵary shegi 0,5 (50%) bolatyn. Iaǵnı adamnyń aılyq tabysynyń jartysyna deıin nesıe tólemine jumsaýǵa ruqsat etiletin.
Endi talap qatańdaıdy:
- sońǵy 12 aıda 90 kúnnen kóp keshiktirý bolsa,
- QJK shegi 0,25 (25%) bolady.
Mysaly: tabysy 600 000 teńge adam buryn aıyna 300 000 teńgege deıin nesıe tóleı alsa, jańa erejege saı tek 150 000 teńgege deıin ǵana nesıe ala alady.
Jańa shekteýler: kepilsiz tutynýshylyq nesıe berý tártibi
Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi qaýlysyna sáıkes, endi kelesi azamattarǵa jańa kepilsiz nesıe berilmeıdi:
- banktik qaryzdary boıynsha 30 kúnnen kóp merzimi ótkenderge;
- mıkroqaryzdar boıynsha 1 kún keshiktirse de.
Sonymen qatar, 2025 jylǵy 1 shildeden bastap sońǵy 36 aı ishinde negizgi qaryzy nemese syıaqysy tolyq keshirilgen azamattarǵa da shekteýler qoıylady.
Sońǵy 12 aıda qaryzdy qaıta qurylymdaý (restrýktýrızasıa) júrgizilgenimen, tólem tártibi jaqsarmaǵan bolsa - mundaı klıentter «táýekel» tobyna jatady.
Sonymen qatar, fıktıvti restrýktýrızasıanyń tórt belgisi anyqtaldy:
- Restrýktýrızasıadan keıin 6 aı ishinde qaryzdyń kem degende 5%-y qysqarmaǵan;
- Sońǵy 12 aıda eki nemese odan kóp ret restrýktýrızasıa jasalǵan;
- Syıaqy mólsheri negizgi qaryzdyń 20%-ynan asyp ketken;
- Keshiktirilgen tólemder jańa nesıemen (ishki nesıe nemese refınans) ótelgen.
Qandaı táýekelder bar?
90 kúnnen asa keshiktirgenderge múldem jańa nesıe berilmeýi múmkin.
QJK-niń 0,25-ke deıin qysqarýy - tabysy tómender úshin qoljetimdi nesıe somasyn aıtarlyqtaı azaıtady.
Buryn qaryzy keshirilgen azamattar úshin jańa zaım alý qıyndaıdy.
Fıktıvti qaıta qurylymdaýlardy bankter endi ońaı qabyldamaıdy, demek klıentterdi birden «joǵary táýekeldi» dep esepteıdi.
Uzaq merzimde qaryz alý múmkindigi shektelip, nesıe jalpy halyq úshin az qoljetimdi bolýy yqtımal.
Ne isteý kerek?
Nesıe tarıhyńyzdy tekserińiz - sońǵy 12 aıda 90 kúnnen kóp keshiktirý boldy ma, joq pa?
Tabysyńyzǵa shaq qaryz júktemesin esepteńiz - jańa QJK talaptaryna saı bola alasyz ba?
