Nurlan Baıjigituly ASANOV[/caption]
On segiz myń álemdi joqtan bar etken Jaratýshy Alla taǵala adam balasynyń týylǵan árbir perzentin, árqaısysyn taza, pákıza, kirshiksiz múmin etip jaratqan. Keıinirek olardy ata – anasy men qoǵam ózderiniń nanym – senimi, salt sanasyna saı, belgili bir senimmen tárbıeleıdi. Ardaqty (s.ǵ.s.) paıǵambarymyz osylaı hadıste «fıtra» dep, keltirgen. Jalpy, kez – kelgen adamnyń dinge kelýi, ımandy bolýy, onyń jeke isi men amaly, dúnıedegi týra joly, al qıamette baqyty. Adam osyndaı náziktikpen dinge enedi. Dinı turǵyda Jaratýshyny jalǵyz dep taný, shamasyna qaraı dinı talaptarǵa moıynsunýymen musylmandyqqa qadam basady. Dinı joralǵylar qazaq halqynyń dástúrine salt bolyp, ómirine sińgen. Bul degenimiz, dinge kirý belgili bir qajettilikti talap etetin qaǵıda. Týra sol sıaqty, dinnen shyǵý da úlken máselelerdi qamtıdy.
«Takfır al – hıdjra» degen adamdy ata dininen shyǵarýshy ári din úshin óz Otanyn, eli men jerin almastyrýǵa úndeıtin adasqan aǵym. Bul joldy durys dep taýyp, týǵan jerin qaralap, jat elge keıbir jastarymyzdyń qashqany da bar. Osy atpen álemge tanylǵan, dindi óz yqtıaryna burmalaǵan bul topty elimizde «ekstremıstik lańkesti tyıym salynǵan uıym» bolyp tanyldy. Bul óte durys sheshim. Sebebi, búgingi musylman úmbetiniń ordasyna ylań salǵan asa qaýipti uıym. Onyń kesirin álem musylmandary kórip otyrǵanda, bizdiń elimiz der ýaqytynda qabyldady. Kez kelgen adam balasynyń dinge kirýi men shyǵýy, onyń júrektegi senimine, sóılegen sanaly sózine, istegen amalyna baılanysty. Al, adamnyń dinge kirýi men shyǵýy Jaratqan Allanyń ǵana quzyryndaǵy dúnıe. Sondyqtan, bizdiń esebimizdegi musylman balasy qandaı da bir kúná istese nemese Quran úkimderin atqarmasa, onyń senim – nanymyna, ımanyna eshkimniń talasy bolmaýy kerek. Sebebi, onyń júregi Allaǵa ǵana aıan. Bir ǵazaýatta, bir kápir áıgili sahabamen jekpe – jekte jeńilip, kálıma aıtsa da óltiriledi. Sonda, paıǵambarymyz (s.ǵ.s) onyń musylman kúıinde óltirilgendigin aıtady. Álgi sahaba «Ol ımansyz boldy, ıman kálımasyn ıaǵnı «Lá ıllaha ıllallah, Mýhamadýr Rasýlla» deýi de ajaldan qutylý úshin boldy ǵoı» degenin de, paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) onyń júregi Allaǵa ǵana tán, adamnyń júregindegin adamzat bile almaıdy degeni bar.
Elimizdiń dástúrli Hanafı mázhabynyń kózqarasynda adam qandaı aýyr kúná istese de, ıman senim júıesinen shyǵyp, kápir bolmaıtyndyǵy aıtylady. Tek, ol haramdy aýzymen quptamaýy, maqtamaýy kerek. Olaı bolǵan jaǵdaıda da, ol adamnyń sanasyna, saýatyna qaralatyndyǵy kitaptarda táptishtep jazylǵan. Namaz oqymaǵandy kápir etip, adamdy tákfırlep, dinnen shyǵarý eshkimniń quziretine berilmegen. Ol qazyna Jaratqannyń enshisi. Ibrahım (ǵ.s.) paıǵambarymyz joǵary maqamǵa kóterilgende, kúná istep jatqan birneshe adamdardy kóredi. Ol Jebireıil (ǵ.s.) perishtege qaıyrylyp, bul kúnáharlardyń kózin joıýǵa suranady. Jebireıil (ǵ.s.) perishte qanatynyń ushy tıisimen olar ǵaıyp bolady. Taǵy da sondaı kúnáharlardy kórip, Jebireıilge (ǵ.s.) qaıyrylǵanda, Alla taǵala:
– Bular kúnáli bolsa da, meniń jaratqan pendelerim. Oılanatyn shyǵar, táýbege keler, sabasyna túser. Quldarymdy maǵan qaldyr, meniń keshirimim, keńdigim sheksiz – depti.
Búginde árbir is pen sózge haram men halaldy kóbirek qoldaný báıgege aınalǵandaı ispet baıqalady. «Haram, haram» deýmen halal kóbeımeıdi, kápir deýmen musylman tolyqpaıdy. Keıbir dinı saýaty tómen jastar adam túgili, tikeleı bir memleketti halqymen qosa, takfırge shyǵaryp ıaǵnı senimin aıaqqa taptap, olarǵa kápir dep úkim berip, dúnıesi men qanyn adaldyqqa tartyp júrgender bar. Osyndaı kúnáli isterin ıakı ýaǵyzdaryn, tákfırli jaıttaryn, qylmystaryn, adam óltirýlerin beıne arqyly taspaǵa jazyp, ár túrli qurylǵy arqyly taratýdyń ózi úlken kúná ekendigin túsinýimiz kerek. Elbasymyz tarıhı Ulytaý óńirindegi aıtýly syr suhbatynda tıanaqtap, bul jaǵdaıdy baıandady. Elimizdiń damýy men órkendeýine alǵan baǵyty tek qana din men ultaralyq tatýlyq bolǵanda ǵana alǵa basatyndyǵy haq. Dindi durys ustap, ata – babamyzdyń jolynan alshaqtamaı, qasıetke aınaldyrý árkimge mindet. Endeshe, jastarymyzdy jat aǵymdy qasiretti joldan saqtaýǵa at salysaıyq, aǵaıyn!
Nurlan Baıjigituly ASANOV
Shyǵys Qazaqstan oblysynyń bas ımamy
