Qazaqstandyqtardyń zeınetaqy jınaqtary qańtar aıynda aıtarlyqtaı azaıa tústi. "Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qory" AQ (BJZQ) qazaqstandyqtardyń zeınetaqy aktıvterin basqarýshy kompanıalardyń 2025 jylǵy qańtardaǵy tabystaryn qorytyndylady, dep jazady Dalanews.kz silteme jasap.

Qańtar aıyndaǵy nátıjege yqpal etken faktorlardyń biri - teńgeniń dollarǵa shaqqandaǵy 1,32%- ǵa nyǵaıýy: 525,11-den 518,14 teńge deıin. Bul basqarýshy kompanıalardyń dollar túrindegi portfelindegi qarajattarǵa aıtarlyqtaı áser etti. Jalpy, valútalyq aktıvterdiń úlesi neǵurlym joǵary bolsa, teńgeniń nyǵaıýynan kiristilikke teris áser soǵurlym kúshti bolady.

BJZQ aktıvteriniń basym kópshiligin basqaratyn QR Ulttyq Banki ártúrli nátıjeler kórsetti. Dollar túrindegi aktıvterdiń úlesi 40%-dan asatyn MZJ/EZJ sheńberindegi aktıvter tabıǵı túrde -1,25% teris nomınaldy kiristilikti kórsetti. Qańtar aıyndaǵy resmı ınflásıa kórsetkishin  eskere otyryp, qazaqstandyqtardyń kópshiliginiń zeınetaqy aktıvteriniń naqty kiristiligi 2,35%-ǵa tómendedi. 2025 jylǵy 1 qańtardaǵy jaǵdaı boıynsha, Ulttyq Banktiń basqarýynda 22,41 trln teńge BJZQ aktıvteri boldy, ıaǵnı qańtardaǵy naqty aqshalaı shyǵyn 526 mlrd teńgeni quraıdy. QR Ulttyq Banki aktıvterdiń valútalyq qurylymy tolyǵymen teńgelik (valútalyq salymdardyń 0%) MZJJ sheńberinde aktıvterdi basqarýshy retinde kiristiligi -3,67% -dy qurady, bul barlyq basqarýshylar arasynda eń nashar nátıje, sondyqtan osy rette saýal týyndaıdy. Bul naryq jaǵdaılary ózgergen kezde tolyq teńge túrindegi portfelderdiń asa osaldyǵyn tanytady, dep jazady inbusiness.kz.

Investportfeldi basqarýshy kompanıalardyń 2025 jyldyń qańtardaǵy tabystylyǵy boıynsha reıtıńi:

Derekkóz: BJZQ AQ, 2025.

Qańtar aıynda kiristilik boıynsha kóshbasshy BCC Invest boldy, onyń nomınaldy kiristiligi +0,58% (dollar túrindegi aktıvteriniń úlesi – 17,21%). Halyk Global Market +0,28% (valútalyq aktıvterdiń 20,28%) tabysty kórsetti. Jusan + 0,09% kiristilikpen oń teńgerimdi saqtaı aldy (dollarlandyrý – 29,04%). Bul kirister, árıne ınflásıany jappaıtynyn obektıvti túrde moıyndaý kerek.

Centras Securities, kerisinshe, 21,23% valútalyq aktıvteri jaǵdaıynda -0,74%, ıaǵnı teris kiristi tirkedi. Valútalyq aktıvterdiń edáýir úlesine (35%) ıe Halyk Finance osy aıdaǵy kirisi -0,05%-ben shamaly tómendeýdi kórsetti.  Bul teńgeniń nyǵaıýy aıasynda aktıvterdi qaıta baǵalaý kezindegi saldardy tanytady.  

Jeltoqsan aıynda óz klıentterine 2,66% jáne 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha 18,07% tabys ákelgen Halyk Finance valútalyq ártaraptandyrý saıasatyna stavka jasapty. Onda da 2024 jyldan bastalǵan valútalyq aktıvter portfelin ulǵaıtý jónindegi josparly strategıasy boldy. 2024 jyldyń İ jartyjyldyǵynyń qorytyndysy boıynsha Klıenttermen eseptik kezdesýde belgili bolǵandaı, valútalyq aktıvterdiń úlesi eki esege artyp, 32%-dy qurady. Osy jyldyń 1 qańtarynda valútalyq aktıvterdiń úlesi 35%-dan asty.

Buǵan deıin ınvestısıalyq bank basshylyǵy zeınetaqy aktıvteriniń valútalyq bóligin 50%-ǵa deıin ulǵaıtý jónindegi óz josparlary baryn aıtqan. Menejment logıkasy boıynsha, bul teńgeniń qunsyzdaný táýekelderin azaıtady jáne uzaqmerzimdi kezeńde klıentterdiń jınaqtaryna oń áser etedi. Halyk Finance ınvestısıalarynyń basym bóligi Qazaqstan (57%) jáne AQSH (33%) emıtentteri shyǵarǵan quraldarǵa tıesili. Aktıvterdiń basym kópshiligi memlekettik (>38%) jáne qarjylyq (>37%) sektorlardyń baǵaly qaǵazdaryna ınvestısıalanǵan, bul qarajattyń saqtalýyna degen joǵary senimdikti kórsetedi.

Esterińizge sala keteıik, 2023 jyly Halyk Finance zeınetaqy aktıvterin basqarýshylar (IPB) arasynda klıentter úshin tabys ákelýde kóshbasshy boldy. Halyk Financeqa óz jınaqtaryn senip tapsyrǵan salymshylardyń shottaryna kelip túsken nomınaldy kiristilik 17,2% jáne naqty mánde (ınflásıany shegergende) 7,4%-dy qurady.

Kompanıaǵa qazaqstandyqtardyń jeke senimgerlik basqarýǵa tapsyryp bergen qarajatynyń 65% -y, ıaǵnı 60,9 mlrd teńgesi tıesili. Qańtar aıyndaǵy nátıjeler portfeldi ortasha dollarlandyrýdyń arqasynda  tolyq teńgelik aktıvterdegi kompanıalarmen salystyrǵanda anaǵurlym tıimdi jaǵdaıda boldy.  Ulttyq Banktiń MZJJ jaǵdaıyndaǵydaı teńgege tolyq táýeldilik kiristiliktiń edáýir tómendeýine ákeldi. Bolashaqta basqarýshy kompanıalar 2025 jylǵa arnalǵan strategıalardy qalyptastyrý kezinde valútalyq aýytqýlardy eskerýi kerek. Zeınetaqy aktıvterin jeke basqarýshy kompanıalardyń tabystylyǵynyń salystyrmaly túrde joǵary jáne turaqty kórsetkishterine qaramastan, halyqtyń kópshiligi (aktıvterdiń 99,9%) ózderiniń zeınetaqy jınaqtaryn QR Ulttyq Banki basqarýynda qaldyryp,  tıimdi basqarý máselesine áli de pasıvti qaraıdy.

Negizinen, Qazaqstan azamattary óz jınaqtaryn basqarý múmkindigine 2023 jyldyń ortasynan bastap ıe. Sol kezde qazaqstandyqtarǵa BJZQ-dan eń tómengi shektiń jetkiliktiligine qaramastan, barlyq zeınetaqy jınaqtarynyń 50%-na deıin jeke basqarýshy kompanıanyń senimgerlik basqarýyna berýge múmkindik jasaıtyn zań qabyldandy. Bul jańalyq ınvestısıalardy kásibı basqarý esebinen zeınetaqy qarajatynyń kiristiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan.

Bul úshin eshqaıda barýdyń keregi joq, opsıany úıden shyqpaı-aq onlaın rejımde paıdalanýǵa bolady. Ol úshin ESQ arqyly BJZQ saıtyndaǵy jeke kabınetke kirý qajet. Ary qaraı, aýdarym úshin qoljetimdi somany tekserińiz (barlyq zeınetaqy jınaqtarynyń 50%-na deıin), qyzmetpen tanysyńyz jáne qolaıly basqarýshy kompanıany tańdańyz. Ótinish onlaın túrde beriledi jáne ESQ arqyly rastalady. Jeke kabınette jáne BJZQ saıtynda jáne basqarýshy kompanıalardyń ózderi sizdiń aktıvterińizdi basqarý týraly esep ala alady.

Esterińizge sala keteıik, zańmen ruqsat etilgen osy opsıanyń artyqshylyqtarynyń biri salymshylar úshin joǵary kiristilik alý jáne zeınetaqy aktıvterin ártaraptandyrý múmkindigi bolyp tabylady. Keıbir baǵalaýlar boıynsha, qazaqstandyqtardyń ózderiniń zeınetaqy jınaqtaryn basqarý máselelerine beı-jaı qaraýy saldarynan 2023 jyldyń bir ózinde 800 mlrd teńge tabysqa qol jetkize almaǵan. Bul rette tańdaý jasar aldynda kompanıanyń bedelin jáne onyń qarjylyq kórsetkishterin muqıat zerdeleý usynylady.