Peterbor ekonomıkalyq forýmynda Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstannyń "DHR" men "LHR"-dy moıyndamaıtynyn ashyq aıtqan. Odan bólek Qazaqstanǵa qarsy aqparattyq shabýyl jasaıtyn reseılik jekelegen mádenıet jáne aqparat salasynyń nasıhatshylaryna eskertý jasaǵan. Óz kezeginde Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın "eski ánine" basyp, Qazaqstan prezıdentiniń esimin "Kemeljemelovıch" dep, qate aıtty. Pýtın Toqaevtyń atyn buryn da durys atamaǵan kezderi bar.
Reseıdiń "Jıvoı Gvozd" ıýtýb-arnasynda taıaýda reseılik Evgenıı Roızman atty saıasatkeri osy oqıǵany saraptap shyqqan.
"Tarıhshy retinde siz (júrgizýshige) Qazaqstannyń Reseı quramyna qalaı kirgenin bilesiz. Odan bir kisideı habaryńyz bar. Máńgilik kórshi ári eshqashan eshqaıda kete qoımaıtyn qazaqtardyń narazylyǵyn (Reseıge degen) bilesiz. Ol – Soltústik Qazaqstandaǵy ádeıi júrgizilgen asharshylyq", - deıdi Evgenıı Roızman.
Osy kezde saıasatkerdiń áriptesi asharshylyq "Qazaqstannyń soltústiginde ǵana emes, búkil Qazaqstanda bolǵanyn, otyzynshy jyldary qazaqtardyń úshten biri qyrylyp qalǵanyn" eske saldy.
"Iá, qazaqtar sany jaǵynan óz ultymen salystyryp eseptegende, bárinen kóp adam joǵaltqan halyq. Eshkim de ony eshqashan umytqan emes. Bul óte úlken áńgime. Meni ne tańǵaldyrdy? Sol jıynda (Peterbor ekonomıkalyq forýmynda – avt.) aıtylǵan sózderdiń túsiniksiz bolǵany sonshalyq, ol sózder tipti bir-birine qarama-qaıshy bolyp ta jatty.
Ekinshiden, Qasym-Jomart Toqaev ózin qalaı ustamdy, zıaly, oıly ustaǵanyna mán berińizder. Salystyryp qarasań, jer men kókteı (Reseı prezıdentimen salystyryp otyr – avt.). Oǵan (Toqaevqa – avt.) degen qurmet paıda boldy. Ony sol jerde bári kórdi", - dep jalǵastyrady sózin Roızman.
Reseılik saıasatker Qasym-Jomart Toqaev uzaq ýaqyt boıy Birikken Ulttar uıymynda eńbek etkenin, kóp til biletinin, prezıdenttikke deıin dıplomat bolǵanyn, forýmda ózin bir eldiń basshysy deńgeıinde laıyq ustaǵanyn aıtady. Ol sonymen qatar, eki eldiń basshysynyń aıyrmashylyǵyn bári kórgenin de atap ótedi.
"Iá, onyń jaǵdaıy kúrdeli. Dál qazir ózin "tártipti" ustaýǵa májbúr. Biraq jalpy bárine tártipti bolý kerek, negizi. Oǵan qosa Toqaevtyń shyǵys halyqtaryna tán tárbıesin baıqaımyz. Ol tártipti bolý kerektigin túsinedi. Kópshiliktiń aldynda ony qorlasa da (bul jerde Roızman Pýtınniń Toqaevtyń atyn qate aıtqanyn meńzep tur – avt.), ol ózin tártipti ustap otyr. Biraq menińshe adamnyń atyn durys atamaý jaǵdaılary eshqashan umytylmaıdy. Buryn sheneýnik bolǵan óz basym bir kisideı bilemin: kez kelgen sheneýniktiń atyn basqa bir sheneýnik atyn atamaı, basqa atpen atasa, "apparat tilinde" bul jaǵdaı senimen ol adamnyń sanaspaıtynyn, seni kózge ilgisi kelmeıtinin bildiredi. Kez kelgen sheneýnik úshin bul óte salmaqty sıgnal. Bul – seni qurmettemeýdiń belgisi", - deıdi ol.
Evgenıı Roızmannyń aıtýyna qaraǵanda, Pýtınniń Toqaevtyń atyn kópshiliktiń aldynda qate aıtýynyń osyndaı astary bar.
"Menińshe, Toqaev óz pozısıasyn naqty bildirdi. Adamsha aıtty. Ekinshiden, Toqaev "DHR" nemese "LHR" týraly aıtylar bolsa, kelesi taqyryp Petropavlda da sondaı áńgime qozǵalýy múmkin ekenin jaqsy biledi. Kezinde bul taqyrypty esterińde bolsa Lımonovtardyń kótergenin bilesizder ǵoı. Toqaev oıly adam – bári beske biletin áńgimeni aıtyp otyr. Meniń oıymsha, "DHR" men "LHR" - Ýkraınanyń "denesine" ádeıi salynǵan jaraqat ispettes. Ol (Toqaev – avt.) ár nárseni óz atymen atap otyr", - dep túıedi saıasatker.
https://dalanews.kz/sadak/78714-oligarkh-otemuratov-altyn-biznesi-ushi
https://dalanews.kz/news/78564-aqzharqyn-turlybaydyng-qytay-saparyn-u
