پەتەربور ەكونوميكالىق فورۋمىندا قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستاننىڭ "دحر" مەن "لحر"-دى مويىندامايتىنىن اشىق ايتقان. ودان بولەك قازاقستانعا قارسى اقپاراتتىق شابۋىل جاسايتىن رەسەيلىك جەكەلەگەن مادەنيەت جانە اقپارات سالاسىنىڭ ناسيحاتشىلارىنا ەسكەرتۋ جاساعان. ءوز كەزەگىندە رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين "ەسكى انىنە" باسىپ، قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ەسىمىن "كەمەلجەمەلوۆيچ" دەپ، قاتە ايتتى. پۋتين توقايەۆتىڭ اتىن بۇرىن دا دۇرىس اتاماعان كەزدەرى بار.
رەسەيدىڭ "جيۆوي گۆوزد" يۋتۋب-ارناسىندا تاياۋدا رەسەيلىك ەۆگەنيي رويزمان اتتى ساياساتكەرى وسى وقيعانى ساراپتاپ شىققان.
"تاريحشى رەتىندە ءسىز (جۇرگىزۋشىگە) قازاقستاننىڭ رەسەي قۇرامىنا قالاي كىرگەنىن بىلەسىز. ودان ءبىر كىسىدەي حابارىڭىز بار. ماڭگىلىك كورشى ءارى ەشقاشان ەشقايدا كەتە قويمايتىن قازاقتاردىڭ نارازىلىعىن (رەسەيگە دەگەن) بىلەسىز. ول – سولتۇستىك قازاقستانداعى ادەيى جۇرگىزىلگەن اشارشىلىق"، - دەيدى ەۆگەنيي رويزمان.
وسى كەزدە ساياساتكەردىڭ ارىپتەسى اشارشىلىق "قازاقستاننىڭ سولتۇستىگىندە عانا ەمەس، بۇكىل قازاقستاندا بولعانىن، وتىزىنشى جىلدارى قازاقتاردىڭ ۇشتەن ءبىرى قىرىلىپ قالعانىن" ەسكە سالدى.
"ءيا، قازاقتار سانى جاعىنان ءوز ۇلتىمەن سالىستىرىپ ەسەپتەگەندە، بارىنەن كوپ ادام جوعالتقان حالىق. ەشكىم دە ونى ەشقاشان ۇمىتقان ەمەس. بۇل وتە ۇلكەن اڭگىمە. مەنى نە تاڭعالدىردى؟ سول جيىندا (پەتەربور ەكونوميكالىق فورۋمىندا – اۆت.) ايتىلعان سوزدەردىڭ تۇسىنىكسىز بولعانى سونشالىق، ول سوزدەر ءتىپتى بىر-بىرىنە قاراما-قايشى بولىپ تا جاتتى.
ەكىنشىدەن، قاسىم-جومارت توقايەۆ ءوزىن قالاي ۇستامدى، زيالى، ويلى ۇستاعانىنا ءمان بەرىڭىزدەر. سالىستىرىپ قاراساڭ، جەر مەن كوكتەي (رەسەي پرەزيدەنتىمەن سالىستىرىپ وتىر – اۆت.). وعان (توقايەۆقا – اۆت.) دەگەن قۇرمەت پايدا بولدى. ونى سول جەردە ءبارى كوردى"، - دەپ جالعاستىرادى ءسوزىن رويزمان.
رەسەيلىك ساياساتكەر قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇزاق ۋاقىت بويى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىندا ەڭبەك ەتكەنىن، كوپ ءتىل بىلەتىنىن، پرەزيدەنتتىككە دەيىن ديپلومات بولعانىن، فورۋمدا ءوزىن ءبىر ەلدىڭ باسشىسى دەڭگەيىندە لايىق ۇستاعانىن ايتادى. ول سونىمەن قاتار، ەكى ەلدىڭ باسشىسىنىڭ ايىرماشىلىعىن ءبارى كورگەنىن دە اتاپ وتەدى.
"ءيا، ونىڭ جاعدايى كۇردەلى. ءدال ءقازىر ءوزىن "ءتارتىپتى" ۇستاۋعا ءماجبۇر. ءبىراق جالپى بارىنە ءتارتىپتى بولۋ كەرەك، نەگىزى. وعان قوسا توقايەۆتىڭ شىعىس حالىقتارىنا ءتان تاربيەسىن بايقايمىز. ول ءتارتىپتى بولۋ كەرەكتىگىن تۇسىنەدى. كوپشىلىكتىڭ الدىندا ونى قورلاسا دا (بۇل جەردە رويزمان ءپۋتيننىڭ توقايەۆتىڭ اتىن قاتە ايتقانىن مەڭزەپ تۇر – اۆت.)، ول ءوزىن ءتارتىپتى ۇستاپ وتىر. ءبىراق مەنىڭشە ادامنىڭ اتىن دۇرىس اتاماۋ جاعدايلارى ەشقاشان ۇمىتىلمايدى. بۇرىن شەنەۋنىك بولعان ءوز باسىم ءبىر كىسىدەي بىلەمىن: كەز كەلگەن شەنەۋنىكتىڭ اتىن باسقا ءبىر شەنەۋنىك اتىن اتاماي، باسقا اتپەن اتاسا، "اپپارات تىلىندە" بۇل جاعداي سەنىمەن ول ادامنىڭ ساناسپايتىنىن، سەنى كوزگە ىلگىسى كەلمەيتىنىن بىلدىرەدى. كەز كەلگەن شەنەۋنىك ءۇشىن بۇل وتە سالماقتى سيگنال. بۇل – سەنى قۇرمەتتەمەۋدىڭ بەلگىسى"، - دەيدى ول.
ەۆگەنيي رويزماننىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ءپۋتيننىڭ توقايەۆتىڭ اتىن كوپشىلىكتىڭ الدىندا قاتە ايتۋىنىڭ وسىنداي استارى بار.
"مەنىڭشە، توقايەۆ ءوز پوزيسياسىن ناقتى ءبىلدىردى. ادامشا ايتتى. ەكىنشىدەن، توقايەۆ "دحر" نەمەسە "لحر" تۋرالى ايتىلار بولسا، كەلەسى تاقىرىپ پەتروپاۆلدا دا سونداي اڭگىمە قوزعالۋى مۇمكىن ەكەنىن جاقسى بىلەدى. كەزىندە بۇل تاقىرىپتى ەستەرىڭدە بولسا ليمونوۆتاردىڭ كوتەرگەنىن بىلەسىزدەر عوي. توقايەۆ ويلى ادام – ءبارى بەسكە بىلەتىن اڭگىمەنى ايتىپ وتىر. مەنىڭ ويىمشا، "دحر" مەن "لحر" - ۋكراينانىڭ "دەنەسىنە" ادەيى سالىنعان جاراقات ىسپەتتەس. ول (توقايەۆ – اۆت.) ءار نارسەنى ءوز اتىمەن اتاپ وتىر"، - دەپ تۇيەدى ساياساتكەر.
https://dalanews.kz/sadak/78714-oligarkh-otemuratov-altyn-biznesi-ushi
https://dalanews.kz/news/78564-aqzharqyn-turlybaydyng-qytay-saparyn-u
