Muhamedjan Tazabek: «Rınattyń ultty súıýi – jek kórip, jaýlasýǵa sebep bolmaıdy»

Dalanews 12 maý. 2019 04:19 1067

Birden basyn ashyp aıtaıyn, Rınatpen sháı desken jerimiz joq. Júzdesken kúnnen beri sálemimiz túzý, betimiz ashyq. Balǵynbek ekeýiniń oryssha aıtysyn talaı til túsinbeıtin dúbáralarǵa tyńdatyp, qazaq óneriniń úzdikteri retinde nasıxattaǵan da kezim kóp.

Qasıetti Mekke, Madınaǵa da ózim bas bop ertip aparyp, zám-zámdy bulaǵynan iship, kıeli jerde ıilip namaz oqyp, sıynyp duǵa qylýyna da aǵalyq jolymdy jasaǵam. Uly sapardan qaıtarda, inilik izetpen raxmetin aıtyp, rızashylyǵyn da bildirgen.

Ótkende, «Aıtystar» kitabymnyń tusaýkeserine arnaıy kep, quttyqtap ketkende de qýanyp qalǵanym esimde.

Árkimniń minezi ártúrli ǵoı, ultqa qyzmet etýdiń formasynda kelispeıtin jerlerimiz jeterlik. Biraq ol, jek kórýge, jaýlasýǵa sebep emes.

Biz Rınatty saqtaýymyz kerek. Kesheli-beri jany ashyp otyrǵan jandy baıqamadym. Bári paıdalanǵysy keledi. Aldyǵa sap qoıyp, arqasynan qyzyqtap qaraǵysy keledi.

Lap-lap etip ot bop turǵan aqyndy, ormanǵa qaraı baǵyttaǵysy keledi. Alańǵa barsa arqasyn qozdyryp, «aldandym» dese júıkesin tozdyryp, kóptiń emes, toptyń múddesine paıdalanǵysy keledi.

Otty jyrlarymen 100 jyldyqtyń aqyny bolatyn adamdy, emosıasyn qozdyryp, bir kúndiktiń búligine ıtergisi keledi.

Áıtpese, Rınat ne aıtam dese aıtys saxynasy men efır minberi eshýaqytta esigin japqan joq. Túsiniksiz jer men túsiniksiz jandardyń ortasynan ol tuǵyr myń ese qolaıly ekeni bárimizge belgili. Qara nıetti adamdar nege munsha kóbeıgen.

Júrsin aǵam kózimen kóripti, qyzýy tasyp, qısalańdaǵandar da sonda júr eken, betin búrkep, nıetin jasyrǵandar da, jan-jaqtan kep jatsa kerek. Eki ortaǵa bireý kep ot tastasa, kim kináli? Árıne, Rınatty kórseterine kúmánim joq. Sondyqtan da, aqyn baýyrymyz «tarqańdar da, tarqańdar» dep zar ıledi. «Eshkimniń qanyn moınyma júktegim kelmeıdi» dedi.

Biz keshe, Mustafa Óztúrikke qorǵan bola almaǵanbyz, Ábdisalan aǵa men Bekzattyń ólimi de bizge sabaq bolmaǵan sıaqty...

Rınatty da aıaıyn dep turǵan eshkim joq.

«...Árkimniń óz maqsaty kereginde» dep Abaı aıtqandaı, áıteýir, quzǵyn qulqyn, qurbandyq izdegen qoǵam...

Ia, Zaıtovtyń óz oıy, óz pikiri bar. Alańǵa barý da óz sheshimi. Biraq nege aǵalyq aqyl aıtpaımyz. Nege asyqpaı alysqa barǵanyn qalamaımyz. Quldy bárekeldi óltiredi. «Elim, jerim» degen júregi bar eken, nege ony saqtamasqa, nege onyń Abaıdaı dana, Qaztýǵandaı qazyna bolǵanyn kútpeske. Kenesarynyń baýyry Naýryzbaıdyń qyzbalyǵynan qorqyp, janushyrǵanyndaı janashyrlyq qaıda?! Qobylandy batyrdyń Taıbýrylynyń 40 kúndik kemdigi úshin jaýǵa jibergisi kelmegen Qurtqanyń qamkóńildigi qanymyzda joq pa?!

Ia, Rınat batyl sóıleıdi. «Sizder úshin janym qurban» dep jatyr... Jastyǵy shyǵar, jalyny shyǵar...

Biraq batyrdyń artynda bı turmaýshy ma edi?! «Elge batyr qut emes, bı qut» degendi talaı báleni bastan ótkergen babalarymyz aıtpap pa edi?!

Batyl-aqynnyń aqyl aıtar abyzy kim?! Topqa barar jeri men toqtaıtyn jerin aıtatyn bıi kim?!

Abyz ben bı bolýǵa jaramasaq, aqyndy aldyǵa salyp, Alashty alańdata bermeıik. Alaqtaǵan top pen abaqtynyń arasynda qurbandyqqa shalyna beretindeı qazaqtyń qaısar aqyny kóp emes...

Alań alaqtaǵan top pen jalaqtaǵan jasaqtyń jolyǵatyn jeri emes, balalardyń balmuzdaq jep, ata-ájeler nemelerelerin emin-erkin qydyrtatyn jer.

Alla artyq qylam dep, tyrtyq qylǵannan, eseleımin dep, esemiz ketkennen saqtasyn!

 

Muhamedjan Tazabek, aıtysker aqyn. 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar