Men mektep treneri baǵdarlamasy boıynsha «Órleý» BAUO» AQ fılıaly Almaty qalasy boıynsha PQ BAI kýrstan óttim. Biliktiligimdi arttyrý úshin qaıda barsam eken dep kóp oılandym. Birinshi kúni meni bir qorqynysh sezimi bıledi. Osy kýrsta qandaı jańalyqtar alamyn, ne úshin kerek, qandaı paıdasy bar degen suraqtar mazalady. Sol suraqtarǵa men ishteı jaýap tapqandaı boldym. Bul baǵdarlamany ıgerý barysynda negizgi maqsattarymen tanysa otyryp, áriptester úshin mańyzdylyǵyn túsindim. Kelgen kúni ózimdi jaısyz sezindim. Sebebi, basqa ortaǵa tústim, múldem tanys emes adamdar. Árıne qorqynyshty boldy. Sebebi senimsizdik boldy. Ýaqyt óte kele ortaǵa sińip kettim. Óıtkeni, ár tapsyrmany topta birlesip, bir-birimizdiń oıymyzben bólisip, pikirlesip, ony talqylap, sosyn ortaǵa shyǵyp jumysymyzdy qorǵaı bildik. Osynyń bári uıymshyldyqtyń arqasynda. Alǵashqy kúngi trenerdiń bergen aqparattarynan-aq, men bul kýrs áriptester arasyndaǵy baılanys týraly ekenine birden kózim jetti. Alǵashqy, 1-apta men úshin óte tez ótti. Málimetter jańasha, jaqsy, yntalandyrarlyqtaı boldy. Toptaǵy jumys isteýimiz maǵan jaqsy unady. Eki apta ishinde yqsham sabaqtardy ótkizýdiń túrli formalarymen tanystym. Trenerimiz aıtqandaı yqsham sabaqtarda ádis-tásilderdi kórsetý mańyzdy emes eken, mańyzdysy sabaqtyń maqsatyna saı nátıjege baǵyttalǵan tapsyrmalardy tıimdi strategıalardy qoldanyp ótkizý kerek ekenin túsindim. Kýrstyń barysynda mektep muǵalimderiniń oqýshylardyń shyǵarmashylyq, zertteýshilik daǵdylaryn, logıkalyq jáne syn turǵysyn oılaýyn damytatyn tehnologıalar men ádistemelerdi ıgerýi, oqytý úderisin josparlaý, oqýshylardyń oqý jetistikterin júıeli tıimdi baǵalaý daǵdylaryn jetildirý ekenin uqtym. Meniń bul kýrstan alǵan áserim kóp boldy. Men bul kýrs jaıly estigenmen asa kóp mán bermeppin. Osy oqý kýrsyna mazasyzdyqpen kelgen alǵashqy kúnimizdiń óziniń jaǵymdy trenıńpen bastalýy qobaljýymyzdy seıiltip, tobymyzda úlken dostyq pen jaıma - shýaq aýa raıyn qalyptastyrdy. Bul bárimizdiń kez kelgen qıyndyqtardy birlesip eńserýimizge, ózimizge senimdilikpen qaraýymyzǵa oń yqpalyn tıgizdi. Trenerimizdiń ár sabaqty jaǵymdy áreketterden bastaýynyń nátıjeliligine kúndelikti baıqaı otyryp, óz sabaǵymnyń sátti ótýi de tek ózińniń synypta yntymaqtastyq atmosferasyn qalaı ornata bilgenińe baılanysty ekenin túsindim. Bizdi alǵash kýrsqa kelgen kúnnen bastap, baısaldy da, bilimdi trenerimiz Ábdibaeva Sáýle Kenjebekqyzy jyly shyraımen qarsy aldy. Osyndaı trenerimizdiń arqasynda mektep treneriniń mindeti jáne onyń jaýapkershiligi, qyzmeti týraly kóptegen nárseler úırendik .Kýrsqa kelgen jıyrma tórt adam bir-birimizben tanystyq. Kýrstyń ishki erejeleri tanystyryldy. Infografıka ádisi arqyly toptyń altyn erejesin shyǵardyq. Sabaqta tórt top bolyp bólinip otyryp, túsinikterimizdi juptyq jáne toptyq jumystar arqyly posterler daıyndap óz jumystarymyzdy qorǵadyq. Sabaqtyń óte qyzyqty ótetindigi ár kúni qyzyǵýshylyqty oıatý úshin túrli ádis-tásilder ,san túrli trenıgter jasalatyn.
Sabaq barysynda pikir talastar qyzyqty boldy. Sóıtip, tobymyzda yntymaqty atmosfera qalyptasty, jańalyqqa degen kózqaras paıda boldy. Qyzyǵýshylyq artty. Kýrs barysynda teorıamen, toptyq jumystyń tıimdiligi ,oqytý ádisteri men nysandary,sabaq qurylymy synı turǵydan oılaý, oqytý ádisteri, refleksıa men keri baılanys, AKT-ny paıdalaný, refleksıvti oqytý, baǵalaý túrleri, yqsham sabaq josparlaryn qalaı qurý kerektigin jasap úırendik.
Kýrsta ótkiziletin sabaqtardyń daıyn jospary jasalyp ony qalaı, qandaı ádispen ótkizý tıimdi ekendigin úırendik. Árbir toptyń ótkizgen bir sabaǵynan birneshe daǵdy qalyptastyryp, naqty bilimdi óz is-áreketterimiz arqyly jasadyq.. Sabaqtyń ár kezeńinde qoldanylatyn ádis-tásilder bolashaq mektep trenerleriniń oılaý, shyǵarmashylyq, iskerlik bilimi men biliktilikterin kórsete bildi. Ár trenerden ártúrli daǵdy men ádis-tásilderin úırene otyryp pedagogıkalyq tájirıbemdi tolyqtyrdym. Kýrstan keıin mektepke barǵanda áriptesterimniń kásibı deńgeılerin kóterýge jáne ár balanyń oı-órisin jetildiretin tehnologıanyń túrli ádis-tásilderin toppen jumys, juppen jumys, syn turǵysynda oılaý, dıalogtyq oqytý jáne taǵy basqa tehnologıalardyń erekshelikterin trenıńter arqyly úıretemin dep oılaımyn. 7 modýldi ár sabaqqa yqpaldastyra otyryp qurýdy SMART arqyly naqty, qoljetimdi, shynaıy josparlaý negizinde ózgertýler engizý kerek ekendigin ańǵardym. Sabaq josparynyń balaǵa baǵyttalyp BLÝM júıesimen júıeli túrde qaıta qurylyp, óz tájirıbeme qaıta túzetýler engizý kerek ekendigin túsindim. Sonymen qatar, mektepishilik qıyndyqtardy jeńýge bolatyn tıisti qadamdar jasaý áreketterin meńgerdim dep esepteımin. Meniń oıymsha, kúndelikti ómirde kez kelgen iste jetistikke jetý,tipti, ár kúnińniń sátti ótýi ózińniń kóńil-kúıińe baılanysty. Eger kóńil-kúıiń jaqsy bolsa, boıyńda taý qoparardaı shabyt pen óz-ózińe degen senimdilik paıda bolady. Kýrstyń birinshi betpe-bet kezeńi maǵan umytylmastaı áser qaldyrdy. Ártúrli mekenderden kelgen áriptestermen aralasyp, tájirıbemen, oı-pikirlermen bólisý de men úshin úlken mektep boldy.
Osy oqý baǵdarlamasy da áriptesterdiń qalaı oqý kerektigin úırenip, sonyń nátıjesinde erkin, ózindik dálel-ýájderin nanymdy jetkize biletin, yntaly, senimdi, synı pikir-kózqarastary júıeli damyǵan, sandyq tehnologıalarda quzyrlylyq tanytatyn áriptes retinde qalyptasý nátıjelerin kútedi. Sondyqtan alǵa qoıǵan kásibı mindetimizdi iske asyrýda baǵdarlamanyń kómegi zor ekenin túsindim. Kún saıynǵy dáristerden, trenerdiń aıtylǵan ár sózinen, túrli trenıń, kórsetilimderdiń áserinen qalaı oqytý kerektigin túsinip qana qoımaı, bul aqparattar ózimniń jeke qasıetterimniń de ózgerýine oń yqpalyn tıgizdi.
Kúndelikti sabaqta toptasyp jumystanýda, berilgen tapsyrmany sheshý arqyly, áriptesterdiń jan dúnıesin túsingendeı boldym, bul kýrstan óz tájirıbemde nátıjege jetýde sheshimin tappaı júrgen máselelerdi sheshýdiń jolyn taptym. Halqymyzdyń rýhanı kósemi Ahmet Baıtursynulynyń «Muǵalim ádisti kóp bilýge tyrysý kerek, olardy ózine súıenish, qolǵabys nárse esebinde qoldaný kerek» degeni ár mamannyń jadynda bolýy tıis. Sondyqtan sabaǵymnyń ár kezeńiniń maqsatyn ashatyndaı tıimdi ádis-tásilderdi tańdaýda kóp oılaný kerek ekenin túsindim.Osy kýrsta biraz maǵlumat aldym. Eń mańyzdylyǵy sabaq berýde jeti modýldi paıdalaný, ıaǵnı strategıalardy jáne tásilderdi,synı oılaıtyn ashyq suraqtardy qoıý kerek ekenin túsindim. Naqtylyǵyn aıtqanda, ózi túsinetin adam ózi zertep bilimdi jınaıdy, synı turǵydan oılaý qabileti damıdy, óziniń is áreketine qatysty tańdaý jasap, basqalarynyń oıymen kúmánmen qaraý, durys baǵalaı bilýdi úırenedi. Al AQT-ny qoldaný barysynda izdenis qalyptasady, usynady, saqtaıdy jáne birlesip jumysqa qatysady. Osy kýrsta alǵan bilimimdi praktıkada qoldanamyn. "Jaqsy sóz - jarym yrys degendeı", eń bastysy, jyly kózqaraspen, jaǵymdy sózderimizben áritestiń yqylasyn oıatyp, qolynan is keletinine sendire bilýimiz kerek. «Bolmasań da uqsap baq, bir ǵalymdy kórseńiz. Ondaı bolmaq qaıda dep, aıtpa ǵylym súıseńiz» dep uly Abaı atamyz aıtqandaı bolashaqta osy kýrstan alǵan bilimimdi mektebimde júzege asyra alamyn dep oılaımyn. XXI ǵasyrda talap etiletin daǵdylardyń mánin túsine bilip, sheshimder men is-áreketterdi uıymdastyra biletin mektep treneri bolatyndyǵyma senemin.
Aldaǵy ýaqytta osy kýrstan alǵan bilimmen qatar túrli nusqaýlyqtar men ártúrli keńester, resýrstar kómekke keledi dep boljaımyn. Osy oraıda kýrstyń treneri Sáýle Kenjebekqyzyna alǵysym sheksiz. Óziniń tereń bilimimen qatar iskerligimen, jan-jaqty izdenisimen bizge óz betimizshe bilim alýymyzǵa tolyq jaǵdaı jasap, yntymaqtastyq orta qura bilgenin kórdim. Ár áriptesime sáttilik tileımin!
Imanberlına Qyzylgúl Myltyqbaıqyzy,
«№194 mektep» KMM
