Memleket ıpotekany keshire bastaýy múmkin be?..

Dalanews 06 qyr. 2023 06:01 797

«Múmkin...» deıdi ekonomıs Rasul Rysmambetov. Buǵan azdan soń oralamyz, ázir alystaǵy Amerıkaǵa sapar shegip qaıtaıyq.

AQSH-ta turǵyndarmen tildesip, qoǵamnyń ańysyn ańdyp otyratyn áıgili Gallup ınstıtýty bar. Sol ınstıtýt bıyl el ishinde «Federaldy rezerv júıesine (FRJ) jáne onyń tóraǵasyna qanshalyqty senesiz?» degen saýalnama júrgizdi.

2001-2023 jyldyń aralyǵynda bizdińshe Ulttyq bankti basqarǵan menejerlerge baǵa berildi. Ár jyldary FRJ-ǵa jetekshilik etken Grınspen, Bernanke, Iellen jáne Paýeldiń «senim reıtıńi» jasaldy.

Amerıkalyqtar ınflásıa tómendegen, jumyssyzdyq azaıǵan, bıznesti kredıtteý kóbeıgen Klınton-Grınspen dáýirindegi 90-shy jyldardy saǵynatynyn aıtqan. AQSH-ta FRJ saıasaty men halyqtyń ál-aýqaty tyǵyz baılanysty.


Al bizde mundaı saýalnama júrgizile me? Bir jarym jylǵa jýyq Ulttyq bankti basqarǵan Ǵalymjan Pirmatov ne bitirdi? Onyń "senim reıtıńi" qandaı? Onyń sheshimderi halyqtyń kóńil-kúıi men ámıanyna qalaı áser etti?

– Pirmatovtyń aýysýy logıkaǵa sıady. Onyń tusynda bankter tutyný kredıtterin taratýmen aınalysyp ketti. Bıznesti kredıtteý birjolata toqtap qaldy. Bylaısha aıtqanda, bankter halyqtyń ústinen kún kórdi.

Eski Qazaqstannyń biren-saran belsendisi zeınetaqy shotyndaǵy aqshany baspanaǵa baǵyttaý deıtin ıdeıany oılap tapty. Naryqtaǵy úı baǵasy qutyryp shyǵa keledi. Usynys suranysqa saı bolmady. Qurylys kompanıalarynyń toıymsyz, tamaqsaý basshylary ákim-qaralardyń urtyn maılap, qurylysqa qajetti ýchaskilerdi ondap, júzdep satyp aldy.


Úıdiń irgesin kótermeı jatyp, saýdaǵa shyǵardy. Araǵa alyptasarlar endi. Úı baǵasy jalynan sıpatpaıtyn jaǵdaıǵa jetti, – deıdi osy tusta ekonomıs Rasul Rysmambetov.

 

Al naqty ıpotekany keshirýge qatysty mańyzdy aqparaty siltemeden oqı alasyzdar:

https://t.me/dalainside/1460

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar