Qazaqstan úshin syrtqy saýda jaı ǵana ekonomıkalyq qarym-qatynas emes, ol – ulttyq qaýipsizdik, táýelsizdik pen eldiń strategıalyq ornyqty damýynyń máselesi.

Osy taqyryp tóńireginde Máýlen Áshimbaev tereń de jan-jaqty pikir bildirip, saýda saıasatyndaǵy jańa kózqarastardy ortaǵa saldy. Senat tóraǵasy eldiń ekonomıkalyq áleýetin arttyrý úshin, eń aldymen, álemdik naryqqa ashyq bolýmen qatar, óz múddemizdi de myqtap qorǵaýǵa basa mán berýimiz kerek degendi alǵa tartty dep jazady Dalanews.kz.

«Qazaqstan ekonomıkasyn syrtqy naryqtan bólip qaraýǵa bolmaıdy, biraq bul bizdiń óz múddemizdi umytý degen sóz emes. Biz eksportty damytý, sheteldik ınvestısıa tartý, otandyq taýarlarymyzdy álemdik naryqtarǵa shyǵarýǵa kúsh salýymyz kerek. Sonymen qatar, syrtqy ekonomıkalyq baılanystardy ulttyq múdde turǵysynan qaıta qarastyratyn ýaqyt jetti», – deıdi Máýlen Áshimbaev.

Onyń aıtýynsha, sońǵy kezde álemdik ekonomıkada «ekonomıkalyq ultshyldyq» kúsheıip keledi. Bul turǵyda Qazaqstan eshkimniń múddesine jyǵylmaı, táýelsiz ári batyl saıasat júrgizýi kerek.

«Qazir biz úshin ekonomıkalyq táýelsizdikti qamtamasyz etý óte mańyzdy. Ekonomıkalyq ultshyldyq degende, biz óz naryǵymyzdy qorǵap, otandyq kásipkerlerdi qoldaýdy aıtyp otyrmyz. Bul álemdik trend. Batys ta, Shyǵys ta osyny túsinip otyr. Endeshe, bizge de óz jolymyzdy aıqyndap alý qajet», – dedi ol.

Senat tóraǵasy atap ótkendeı, syrtqy saýdanyń bir mańyzdy tusy – tarıftik saıasat. Ol qazir Qazaqstannyń tarıftik júıesin qaıta qarap, ony sheteldik seriktestermen aradaǵy saýda balansyn jaqsartýǵa baǵyttaý kerek dep esepteıdi.

«Biz kóbine tarıfterdi tómendetýdi jaqsy nárse dep oılaımyz. Biraq kez kelgen tarıftik saıasat aldymen óz óndirýshilerimizdiń múddesin qorǵaıtyn bolýy kerek. Álemniń kez kelgen eli, meıli ol AQSH, Qytaı nemese Reseı bolsyn, óz naryǵyn qyzǵyshtaı qorǵaıdy. Sondyqtan tarıf saıasatyn jaı ekonomıkalyq qural emes, ulttyq múddeniń basty tetigi retinde qarastyrýymyz kerek», – dep túsindirdi Áshimbaev.

Ol suhbat barysynda syrtqy saýda saıasatyn iske asyrýda ekonomıkalyq dıplomatıanyń róli artyp kele jatqanyn tilge tıek etti. Osy turǵyda Áshimbaevtyń pikirinshe, elshiler men dıplomatıalyq qyzmettiń negizgi mısıasy – saýda qarym-qatynastaryn nyǵaıtý, otandyq eksportty ilgeriletý bolýy tıis.

«Qazaqstan elshileriniń jumysy tek saıası emes, ekonomıkalyq sıpatta da bolýy kerek. Olar otyrǵan elderde Qazaqstannyń ónimderin tanystyrý, otandyq eksportshylarǵa qoldaý kórsetý, jańa naryqtarǵa jol ashýǵa kómektesý – dıplomatıanyń negizgi baǵytyna aınalýy qajet. Ekonomıkalyq dıplomatıa – bizdiń syrtqy saıasatymyzdyń basty bir baǵyty», – deıdi ol.

Senat tóraǵasy álemdik naryqta qazaqstandyq ónimderdi básekege qabiletti etý úshin sapa máselesin birinshi orynǵa qoıý qajettigin de erekshe atap ótti.

«Sheteldik tutynýshylardyń talaby óte joǵary. Bizdiń ónimderimiz sapaly bolmasa, qansha nasıhattasaq ta nátıje bolmaıdy. Sondyqtan eksportqa baǵyttalǵan ónimniń sapasy – bizdiń basty mindetimiz. Bul baǵytta otandyq óndirýshilerdi sapa standarttaryna beıimdeý, sertıfıkattaý, qoldaý kórsetý mehanızmderin kúsheıtýimiz kerek», – dedi Máýlen Áshimbaev.

Suhbat barysynda Áshimbaev qazaqstandyq eksportty qoldaý úshin memleket tarapynan naqty qadamdar jasalýy kerektigin aıtty. Ásirese, aýyl sharýashylyǵy, tamaq ónerkásibi jáne óńdeý ónerkásibi salalarynda áleýettiń joǵary ekenin tilge tıek etti.

«Aýyl sharýashylyǵy ónimderi – bizdiń eksporttyq potensıalymyzdyń mańyzdy bóligi. Biraq biz shıkizat kúıinde ǵana eksportqa shyǵarýmen shektelip otyrmyz. Onyń ornyna daıyn ónimdi eksporttaýǵa kóshsek, qosylǵan qun ózimizde qalady. Bul baǵytta memleket tarapynan naqty qoldaý sharalary qajet. Bizdiń maqsatymyz – otandyq kásipkerlerdiń álemdik naryqqa daıyn ónimmen shyǵýyna jaǵdaı jasaý», – dedi Senat tóraǵasy.

Máýlen Áshimbaev sóz sońynda syrtqy saýda saıasatyn jańasha quryp, Qazaqstannyń óz jolyn tabýy kerektigin taǵy bir márte atap ótti.

«Biz eshkimniń jolyn kóshirmeımiz. Ózimizdiń ulttyq ereksheligimiz ben ekonomıkalyq áleýetimizge negizdelgen derbes syrtqy saýda strategıasyn qurýymyz kerek. Tek sonda ǵana Qazaqstannyń ekonomıkasy kúsheıip, táýelsizdigi nyǵaıa túsedi», – dep túıindedi Máýlen Áshimbaev.