Budan buryn «KTK» telearnasy «Bilim mınıstrinen qazaqsha sóıleýdi talap etken senator Toqaevtan sóz estip tyndy» degen aqpar taratqan. El shý etken...
«KTK» kórsetken sújetke sensek, Parlament Senatynyń Tóraǵasy Toqaev Bilim mınıstri Sárinjipovten qazaqsha baıandama jasaýdy talap etken senator Eńsegenovti: «Zańǵa baılanysty suraq qoıý kerek, depýtat myrza. Sizdiń suraǵyńyzdyń zańǵa eshqandaı baılanysy joq» dep basyp tastaǵan.
Kópshilik «KTK»-dan osyny kórdi. Sol-aq eken, «Qala men Dala» gazetiniń pochtasyna Toqaevtyń bul áreketin túsinbegen oqyrmandardan birneshe hat keldi.
Sol hattyń birin gazetimizge («Toqaevtyń munysy nesi?») jáne basylymnyń resmı saıtyna jarıalaǵanbyz.
Maqala avtory Jumash Shúıkenov: «Álgi depýtat durys aıtty. Onyń «durys aıtqany» Toqaevqa unaǵan joq. Baıqaǵanym, oryssha sóılep, oryssha oılaıtyndardyń kópshiliginde qazaq tiline degen ishteı qarsylyq bar. Sol qarsylyq qazir syrtqa shyǵyp jatyr. Toqaevtyń sózi sonyń bir dáleli» degen pikir bildirgen.
Shyny kerek, jaǵdaıdyń dál osylaı (nemese «KTK»-nyń kórsetkenindeı) bolǵanyna biz de sengen edik. Alaıda atalǵan maqala jaryq kórgen kúnniń ertesine-aq redaksıaǵa Jaýap hat keldi. Hattyń negizgi mazmunyna súıensek, «KTK» bolǵan jaıdy «túrlendirip» kórsetken. Sensasıa jasaýdy oılaǵan.
Sonymen, jaǵdaı qalaı bolǵan? Toqaevtyń tilge qarsy shyqqany ras pa?
Bilsek, senator Eńsegenovtyń mınıstr Sárinjipovke «memlekettik tilde baıandama jasaýdy sıretip kettiń» dep renish bildirgeni ras. Biraq, budan keıin ol mınıstrge naqty suraq qoıǵan. Al «KTK» telearnasy senatordyń suraq qoıǵan sátin qıyp tastaǵan.
Eńsegenov qandaı saýal qoıǵan sonda?
«Shetelde turatyn Qazaqstan azamattarynyń ul-qyzdary qandaı standartpen bilim alyp jatyr?».
«Olar elge oralǵanda UBT tapsyryp, joǵary oqý oryndaryna túse ala ma, joq pa?» depti Eńsegenov.
Bizge kelgen jaýap hatqa qaraǵanda, Toqaev Eńsegenovty memlekettik tilde baıandama jasaýdy talap etkeni úshin emes, kóterilip otyrǵan taqyrypqa baılanysty suraq qoımaǵandyqtan toqtatqan.
Al «KTK»-nyń bul aralyqty nege qıyp tastaǵany túsiniksiz? Álde, Toqaevty «memlekettik tilge qarsy shyqty» dep kórsetkisi keldi me?
Al mınıstr múlde basqa baıandama jasaǵan. Sárinjipov «Qazaqstanda oqyp-toqyp jatqan ózge elderdiń azamattaryn kemsitýge qarsy budan jarty ǵasyr buryn qabyldanǵan halyqaralyq konvensıany ratıfıkasıalaý» týraly zańnamalyq ózgerister týraly baıandama jasapty.
Demek, zań jobasy bizge qatysty emes, kerisinshe bizdiń elde oqıtyn shetel azamattarynyń balalaryn qorǵaýǵa arnalǵan...
Eńsegenovtyń saýalyn estigen Senat Tóraǵasy: «Eńsegenov myrza, zańǵa baılanysty suraq qoıý kerek. Sizdiń suraǵyńyzdyń zańǵa eshqandaı baılanysy joq», – deıdi.
Sol arada Eńsegenov te ún qatady. «Men tórtinshi saýalmen shatastyryp aldym. Keshirim suraımyn», – deıdi senator.
Bizge kelgen jaýap hatqa qaraǵanda, Toqaev Eńsegenovty memlekettik tilde baıandama jasaýdy talap etkeni úshin emes, kóterilip otyrǵan taqyrypqa baılanysty suraq qoımaǵandyqtan toqtatqan.
Al «KTK»-nyń bul aralyqty nege qıyp tastaǵany túsiniksiz? Álde, Toqaevty «memlekettik tilge qarsy shyqty» dep kórsetkisi keldi me?
Shyny kerek, bıliktiń qazaq tiline degen kózqarasyn kópshilik jaqsy biledi. Sondyqtan, Sárinjipovten qazaqsha baıandama jasaýdy suraǵan senator Eńsegenovtyń sózi durys. Biraq mundaı jaǵdaıda syn sadaǵyna Toqaev emes, Sárinjipov iligý kerek edi...
Bálkim, Toqaevty muqatý arqyly reıtıń jınaýdy kózdegen shyǵar. Eger sony kózdese, olar oılaǵandaryna jetti. Toqaevty synaý arqyly saıası múddelerin túgendep, iri toptardyń oıynyn qyzdyrýy da múmkin, aldaǵy saılaýdan soń bolatyn laýazymdyq talasta ony bılikke súıkimsiz etýdi josparlaǵan bolsa she?.. Alty tilde erkin sóıleıtin Toqaev ana tilin de bir kisideı biledi.
Jýrnalıs óz atyn shyǵarý úshin naqty jaǵdaıdy burmalaýy da ǵajap emes.
Qalaı bolsa da, mundaı «ataq jınaý» úrdisi bizdi jaqsylyqqa aparmaıdy...
Al FREDO
