Ekonomıkalyq sarapshy Ǵalymjan Aıtqazın kesheli beri burq-sarqqa kóshken valúta naryǵyna qatysty boljamymen bólisti. Ol teńge baǵamyn qoldaý úshin keshe Ulttyq bank valútalyq ıntervensıa júrgizgenin aıtady, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"Keshe teńgege shaqqanda AQSH dollarynyń aıyrbas baǵamy (USDKZT) Ýkraınada soǵys bastalǵannan beri alǵash ret (2022 jyldyń naýryzynan bastap) 500-den asty. Bul keshe Reseı Federasıasynyń Ortalyq banki resmı túrde rúbldi dollarǵa shaqqandaǵy baǵamyn 108 deńgeıinde belgilep jatqan jaǵdaıda bolǵany. Eń alańdatarlyq jaǵdaı, keshegi teńgeniń rúblge shaqqandaǵy baǵamy, ol 2023 jylǵy tamyzdan bastap alǵash ret 4,3-4,4-ke deıin nyǵaıdy, al buǵan deıin kros-baǵam 5-ten kóp tómendemeıtin. Bul, shyn máninde, naryqqa qatysýshylardyń valúta baǵamdaryna qatysty konsensýsyn tanytady", dep jazady Tengenomika arnasynyń avtory Ǵalymjan Aıtqazın.
Ol naryqqa qatysýshylardyń aldyńǵy tájirıbesi men logıkasyna súıensek, teńgeniń rúblge shaqqandaǵy baǵamynyń kúrt nyǵaıýy mynandaı jaǵdaılarda boljanatynyn paıymdaıdy:
"Eger naryqqa qatysýshylar teńgeniń AQSH dollaryna shaqqandaǵy baǵamy álsiremeýi tıis dep eseptese, kros-baǵam kúrt nyǵaıady, Reseı rýbli de AQSH dollaryna shaqqanda qatty álsiremeıdi. Eger Qazaqstan Ulttyq banki valútalyq saýda-sattyqtyń retteýshisi jáne qatysýshysy retinde sheteldik valútalar usynysyn arttyrsa (ıaǵnı, valútalyq ıntervensıalar júrgizse), onda rúbl baǵamy AQSH dollaryna shaqqanda kúrt quldyraı jóneledi (týra keshegideı). Aıtqandaı, keshegi saýda-sattyq qorytyndysy boıynsha KASE bırjasynyń valúta seksıasynda pandemıa bastalǵannan beri USD/KZT juby boıynsha 455,4 mln dollar kólemindegi saýda-sattyqtyń rekordtyq kórsetkishi tirkeldi, jalpy ol "anomaldy" bolyp tabylady. Bul kólem aldyńǵy kúnniń kórsetkishinen 2,2 esege artyq".
Onyń aıtýynsha, osy jaǵynan alǵanda, biz naryq qatysýshylarynyń Reseı valútasymen salystyrǵanda AQSH dollaryna shaqqanda teńge berik bolady dep úmittenedi, muny kros-baǵamnyń tanytqan minezinen baıqaı da alamyz.
"Sondyqtan, Qazaqstan Ulttyq banki keshe teńgeni qoldaý úshin valútalyq ıntervensıalar júrgizýi múmkin dep boljaımyz, buǵan KASE-degi saýda-sattyqtyń rekordtyq kólemi dálel bola alady. Aıtpaqshy, biz bul arada teńge baǵamyna qosymsha kvazımemlekettik sektordyń valútalyq túsiminiń 50%-yn teńgege aınaldyrýdy mindetteý talabynyń qoldaý bolǵanyn joqqa shyǵara almaımyz. Al búgin qor bırjasyndaǵy kelissózder barysynda 1 AQSH dollary 503-ten 508-ge deıin bardy. Bul ulttyq valútaǵa qysym jasalyp jatqanynyń, onyń áli jalǵasýda ekenin aıǵaǵy bola alady", dep sózin qorytady ol.
Aıta ketsek, 27 qarashada Reseı rýbline shaqqanda 1 AQSH dolarynyń baǵamy 100-den 120 rúblge bir-aq kóterildi. Al bul kezde teńgege shaqqandaǵy dollar qunynda qatty ózgeris bolmady. Al oǵan ne sebep ekenin joǵaryda sarapshymyz jaqsy túsindirip otyr. Teńge baǵamyn qoldaýdy Ulttyq bank ary qaraı jalǵastyrady ma? Kúndizgi sesıadaǵy jaǵdaı, Ulttyq bank bul raıynan ońaıshylyqpen qaıtpaıtynyn tanytady. Aqsha aıyrbas oryndarynda dollar qatty qymbattaǵanymen, resmı baǵam áli ózgergen joq. Búgin, 28 qarashada Ulttyq banktiń ulttyq valútaǵa shaqqandaǵy 1 AQSH dollaryna belgilegen resmı baǵamy: 499,51 teńge!
