Qazaqstan Respýblıkasynyń Mádenıet jáne aqparat mınıstrligine qarasty «Esik» memlekettik tarıhı-mádenı mýzeı-qoryǵynda «Jibek joly samaly» taqyrybynda fotokórme men mádenı-kreatıvti jobalar tanystyrylymy ótti.
«Qytaı – Ortalyq Azıa» samıti aıasynda ótken kórme QHR Mádenıet mınıstrligi, Sıan qalasyndaǵy IKOMOS mádenı murany saqtaý halyqaralyq ortalyǵynyń qoldaýymen uıymdastyryldy.
Aýqymdy mádenı sharaǵa Qytaı mamandarymen qatar, Qazaqstandaǵy IýNESKO ókilderi, Almaty oblystyq Mádenıet, arhıvter jáne qujattama basqarmasy mamandary, qytaı-qazaq birlesken arheologıalyq tobynyń músheleri, halyqaralyq uıymdardyń sarapshylary men ǵalymdary qatysty.
İs-sharanyń ashylý saltanatynda «Esik» memlekettik tarıhı-mádenı mýzeı-qoryǵynyń dırektory Muhtarova Gúlmıra Raıylqyzy quttyqtaý sóz sóılep:
«Sońǵy jyldary Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy baılanys tek ekonomıkalyq salada ǵana emes, bilim, mádenıet, týrızm, aqparat salalarynda da keńeıip keledi. Osyndaı baılanystardyń nátıjesinde 2016 jyly «Bir beldeý, bir jol» halyqaralyq strategıalyq baǵdarlamasy aıasynda «Esik» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-murajaıy men Shensı provınsıasynyń arheologıa ınstıtýty (QHR) arasynda Rahat qonysynda birlesken arheologıalyq zertteýler júrgizý týraly kelisimge qol qoıyldy.
Nátıjesinde tarıhı-mádenı mura eskertkishterinde arheologıalyq zertteý jumystary júrgizilýmen qatar, túrli ǵylymı monografıalar, álbom, ǵylymı maqalalar jaryq kórip, kórmeler uıymdastyryldy. 2024 jyldyń 14 qazanynda Sıan qalasyndaǵy Soltústik-Batys ýnıversıtetiniń «Jibek joly arheologıalyq birlesken zertteý ortalyǵynyń Esik fılıaly» ashyldy.
Búgingi kórme Jibek joly mádenıetine erekshe nazar aýdartyp, Dúnıejúzilik mura nysandarynyń ártúrli mádenı kelbetin kórsetedi. Aldaǵy ýaqytta eki el arasyndaǵy mádenı-tarıhı baılanys nátıjeli jalǵasyp, budan da úlken jetistikterge jetemiz dep senemiz» – dep atap ótti.
Fotokórmeni tanystyrǵan Sıan mádenı murany saqtaý halyqaralyq ortalyǵynyń eskertkishter bóliminiń dırektory Lı Dan Dan:
«Eki myń jyl buryn Qytaı elshisi Chjan Sán Batys óńirge jol ashyp, Shyǵys pen Batys órkenıetin toǵystyrǵan dıalog pen beıbitshiliktiń altyn kópirin turǵyzdy. Osylaısha, ol eki myń jyldan astam ýaqyt boıy jalǵasqan uly mádenı kerýen jolynyń bastaýyna aınaldy. Jibek joly – bul tek Shyǵys pen Batys arasyndaǵy ekonomıkalyq qarym -qatynastyń altyn kópiri ǵana emes, sonymen qatar órkenıetterdiń toǵysýyna, ıdeıalar men rýhanı qundylyqtardyń almasýyna dáneker boldy. Jibek joly – tarıhtyń únsiz kýási ári adamzat órkenıetiniń asyl murasyn urpaqtan urpaqqa jetkizgen máńgilik mura» – dep izgi nıetin bildirdi.
Kórmede Jibek joly boıyndaǵy tarıhı baılanystardyń damý joldary, baı salt-dástúrler men san túrli mádenı ǵuryptar pash etildi.
Kórme aıasynda eki taraptyń ónerpazdary konserttik baǵdarlama usyndy. Sonymen qatar is-shara qonaqtary Qazaqstan-Qytaı birlesken arheologıalyq qazba orny – Esik qorymynda ornalasqan №8 obadaǵy qazba jumystary barysymen tanysty.
İs-shara aıasynda «Esik» memlekettik tarıhı-mádenı mýzeı-qoryǵy men QHR Shánsı provınsıasynyń Sıan mýzeıi yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıdy.
Sonymen qatar, «Qytaı – Ortalyq Azıa» samıti aıasynda uıymdastyrylǵan Halyqaralyq mádenı-kreatıvti jobalar tanystyrylymy sharasynan keıin Almaty qalasynda «Jibek jolyndaǵy mádenıet almasý» taqyrybynda ǵylymı bas qosý ótti.
Bul basqosýǵa «Esik» memlekettik tarıhı-mádenı mýzeı-qoryǵynyń dırektory Gúlmıra Muhtarova, QHR Shensı provınsıasynyń arheologıa ınstıtýtynyń profesory Dın Ian, «Esik» mýzeı-qoryqtyń ǵalym hatshysy Hamıt Aıtqul, bólim jetekshisi Jazıra Qurbanáli qatysty.
