Halyk Finance analıtıkalyq ortalyǵy 3 aqpanda Ulttyq banktiń valúta naryǵy boıynsha 2025 jyldyń qańtaryna arnalǵan málimdemesine qatysty óz pikirin usyndy, dep jazady Dalanews.kz.
Aıta ketsek, qańtar aıynda teńge sońǵy tórt aı ishinde aıtarlyqtaı nyǵaıdy. Buǵan qatysty Ulttyq bank jarıalaǵan aqparatqa keıbir sarapshylardyń kóńili tolmaǵan bolatyn. "Nege Ulttyq Bank bul rette qabyldaǵan sharalaryn ashyp aıtpaıdy" degen sıpatta suraqtar bolǵan. Mine, osy suraqty Halyk Finance bylaısha egjeı-tegjeı zerttep kóripti:
Aıdyń sońynda teńge baǵamy 1,3%-ǵa nyǵaıyp, bir AQSH dollary 518,2 teńgeni qurady. KASE saýda-sattyq kóleminiń tómendeý dınamıkasy jalǵasyp, ol 4,5 mlrd dollardy qurady, bul ótken jyldyń tórtinshi toqsanyndaǵy kólemderden aıtarlyqtaı tómen. Qańtarda Ulttyq Bank otandyq altyn óndirýshi kásiporyndardan buryn satyp alynǵan altyndy satýdan túsken AQSH dollaryn ishki valúta naryǵynda satý kózdeletin teńestirý tetigin endirýge sheshim qabyldady. Osylaısha 244 mlrd teńge (ortasha aılyq baǵam boıynsha 465 mln dollar) kóleminde qosymsha valúta satyldy. Sonymen qatar, qańtarda transfertterdi qamtamasyz etý úshin 850 mln dollar aıyrbastaldy, eksporttaýshylardyń valútalyq túsimderiniń jartysyn satý tájirıbesi jalǵasty jáne BJZQ úshin valúta satyp alynbady, bul teńgeniń nyǵaıýyna birge yqpal etti.
Qańtarda 2024 jyldyń tórtinshi toqsanyndaǵy kórsetkishtermen salystyrǵanda KASE saýda-sattyq kóleminiń aıtarlyqtaı tómendeýi baıqaldy. Osylaısha, aıdyń aıaǵynda saýda kólemi jeltoqsandaǵy 5,3 mlrd dollarmen jáne qarashadaǵy 5,5 mlrd dollarmen salystyrǵanda 4,5 mlrd dollardy qurady, bul valútaǵa suranystyń odan ári tómendeýi men turaqtanýyn kórsetedi. Ulttyq Banktiń qor bırjasynda valútany taza satýy shamamen 1,3 mlrd dollardy qurady.
Onyń bir bóligi búdjetke transfertterdi qamtamasyz etý úshin valúta satýǵa, bir bóligi "Samuryq-Qazyna" AQ oblıgasıalyq nesıesi arqyly Taldyqorǵan-Úsharal magıstraldyq gaz qubyrynyń qurylysyn qarjylandyrýǵa qatysty. Osy eki maqsatta Ulttyq Bank qańtarda Ulttyq qordan 850 mln AQSH dollaryn satty. Ulttyq qordan túsken satý úlesi jalpy saýda kóleminiń besten bir bóligin qurady. Úshinshi bólik otandyq altyn óndirýshi kompanıalardan satyp alynǵan altyndy satýdan túsken AQSH dollaryn satýdy kózdeıtin dollar satyp, oǵan altyn satyp alý tájirıbesin engizýdiń nátıjesi. Osy tetiktiń nátıjesinde 244 mlrd teńge (nemese ortasha aılyq aıyrbas baǵamy boıynsha shamamen 465 mln dollar) alyndy.
"Ótken jyly Ulttyq qordan "Samuryq-Qazyna" AQ oblıgasıalyq zaemdaryn satyp alýǵa, sondaı-aq ınfraqurylymdyq jobalardy júzege asyrýǵa 238 mlrd teńge bólindi. 2025 jyldyń qańtarynda osyndaı maqsattarǵa bólingen kólemdermen birge bul valútalyq saýda kólemine jáne ulttyq valúta baǵamyna áser etýi múmkin aıtarlyqtaı somany bildiredi. Sondyqtan, osyǵan baılanysty valúta baǵamyna áserin beıtaraptandyrý úshin mundaı satýdyń júıeliligi men birkelkiligin qamtamasyz etý mańyzdy", dep atap ótti HF sarapshylary.
Teńge baǵamyna arnalǵan boljam
Aqpan aıynda Ulttyq Banktiń esebine sáıkes, úkimet búdjettik ótinimder negizinde Ulttyq qordan 550 mln dollardan 650 mln dollarǵa deıin (ortasha eseppen 600 mln dollar) valúta satýdy josparlap otyr. Sonymen qatar, "aına" tájirıbesi jalǵasady, onyń aıasynda aqpan aıynda shamamen 250 mlrd teńge (nemese shamamen 475 mln dollar) somaǵa valúta satý josparlanýda. Nátıjesinde aqpanda Ulttyq Bankten naryqqa valútanyń aı saıynǵy taza aǵyny qańtardaǵydan tómen bolýy múmkin. Sonymen qatar, Ulttyq Bank BJZQ zeınetaqy aktıvteriniń valútalyq úlesin qoldaý úshin aqpan aıynda shetel valútasyn satyp alýdy josparlap otyrǵan joq, al kvazımemlekettik sektor sýbektileriniń valútalyq túsimderdiń 50%-yn mindetti túrde satýy týraly ereje de bar.
"Osylaısha, syrtqy jáne ishki faktorlar ózgerissiz qalǵan jáne aıyrbas baǵamynyń dınamıkasyna áser etetin jańa jaǵymsyz jaǵdaılar týyndamaǵan jaǵdaıda aqpan aıynda dollardyń teńgege shaqqandaǵy baǵamy shamamen qazirgi deńgeıde saqtalady dep boljaımyz. Bıylǵy aıyrbas baǵamy boıynsha boljamdarǵa keletin bolsaq, jyl sońyna deıin ol bir dollar 550-560 teńge aralyǵynda bolýy múmkin dep boljap otyrmyz", - deıdi HF sarapshysy Mádına Qabjalálova.
Munaıdyń álemdik baǵasyna qatysty joǵary belgisizdik saqtalýda, al Donald Tramptyń saıasaty AQSH-taǵy taqtatas munaıy óndirisiniń artýyna alyp kelýi múmkin, bul álemdik baǵaǵa qosymsha qysym jasaıdy.
"Rúbl faktoryna keletin bolsaq, QR Ulttyq Bank tóraǵasynyń orynbasarynyń jýyrdaǵy túsiniktemesin keltire ketken jón, ol rúbl naqty faktorlardyń, sonyń ishinde sanksıalyq quramdas bólikke baılanysty áser etetinin atap ótti. Qazirgi jaǵdaıda Reseı rýbliniń dınamıkasy sheshýshi faktor bolmaýy kerek jáne jergilikti naryqtaǵy aıyrbas baǵamynyń qalyptasýyn áleýetti túrde burmalaıtyn jáne shamadan tys qubylmalylyqqa ákeletin shamadan tys naryqtyq reaksıaǵa yqpal etýi múmkin. Qazirgi ýaqytta bizdiń elderimizdiń naryqtary ártúrli jaǵdaıda ornalasyp, jumys istep jatqany anyq. Biz bul pikirmen Qazaqstan Respýblıkasynyń barlyq syrtqy saýda (ımport-eksport) operasıalarynda rúblmen esep aıyrysý úlesiniń salystyrmaly túrde tómen bolýyna baılanysty tolyq kelisemiz", dep naqtylaı túsedi sarapshy.
Ekinshi jaǵynan, bıyl transfertterdiń joǵary kólemi (5,2 trln teńge) bekitildi, sondaı-aq aıyrbas baǵamyn turaqtandyrý úshin basqa quraldardy qoldanýǵa bolady – Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qoryna valúta satyp alýdy retteý, 75%-ǵa deıin ulǵaıtylýy múmkin valútalyq túsimderdi mindetti túrde satý týraly ereje, jalpy ulttyq valúta baǵamyna aıtarlyqtaı qoldaý kórsete alatyn jańa tetik.
Buǵan deıin saıtymyzda "Teńgeni qoldaý: Ulttyq Bank aqpan aıynda qansha valúta satýdy josparlap otyrǵanyn aıtty" degen materıal jarıalanǵan bolatyn.
