EKSPO-ny basqarýǵa Esimov kelgeli ne ózgerdi? Kemshilikter túzeldi me? Kórmeni ótkizýge saqadaı saımyz ba? Kúni keshe sheteldik basylymdarǵa suhbat bergen «Astana EKSPO-2017» kórmesiniń basqarma tóraǵasy osy týrasynda aıtqan eken. Aǵynan jarylypty. Qandaı kedergilermen betpe-bet kelgenin aıtyp beripti. Sonymen Esimov ne deıdi?
Esimde
Iá, osydan eki jyl buryn tamyzdyń ortasynda Nazarbaevtyń meni EKSPO-nyń tóraǵasy etip taǵaıyndaǵan sátin áli umytqan joqpyn. Birden qurylys alańyna tarttym. Nysandardy araladym. Alǵash kórgen nysan S1 pavılony edi. BI-Group kompanıasy turǵyzyp jatqan. Shynymdy aıtaıyn, pavılon degenmen beton qabyrǵadan basqa túgi joq-tuǵyn. Basqa eshteńe de kórgem joq. Moıyndaıyn, unjyrǵam túsip ketti. Jumystyń alǵa basyp keterine de alǵashqyda sengem joq. Kórmeniń qurylysy toqtap turdy desem artyq aıtpaspyn.
Sodan ne kerek...
Iá, kóz qorqaq, qol batyr. Alda aýyr jumys kútip turdy. Biraq, jumystyń basyn qurylystan bastaǵan joqpyn. Aldymen EKSPO-daǵy túrli departamentterdiń tártibin tezge túsirý kerek boldy. Bylyq kóp edi...
Departamentter biriniń jumysyn biri atqaratyn. Taza alasapyran edi. Kimniń ne qoıyp, ne atqaryp jatqanyn ańǵaryp bolmaısyń. Ýaqyt bolsa az qalǵan.
Iá, aldymen departamentterdiń jumysyn tártibin retke keltirdim. Bir aı ótti. Mine, sol kezde ǵana kórmeni óz deńgeıinde ótkizemiz degen úmit paıda bola bastady.
Rasyn aıtaıyn, alǵa júrýden basqa amal joq edi. Elbasynyń ózi baqylap otyr. Odan buryn synshylar kóp boldy.
«Esimov úlgermeıdi. Esimov EKSPO-nyń qurylysyn baqylaı almaıdy. Kórmeniń nysandaryn óz ýaqytynda ótkize almaı, qor bolady, kórde turyńyzdar» degen nebir pikirdi estidim.
Olardyń aýyzdaryna qum quıyldy. Úlgerdik. Kúdiktengenderdiń úmiti aqtalmady.
EKSPO-dan keıin
«Kórmeden keıin mundaǵy pavılondar bos qalmaı ma? Qalaı paıdalanylatyn, qandaı qajetke jaraıtyn bolady?» degen saýaldardy kóp estımin. Soǵan naqty jaýap beretin kez keldi.
Kórme aıaqtalǵasyn mundaǵy obektilerdiń eshqaısysy da jumysyn toqtatpaıdy. Atap aıtsam, Sfera pavılony Bolashaq murajaıy degen atqa ıe bolyp osy baǵytta jumys isteıdi.
Sebebi, munda «Bolashaq energıasy» taqyrybynyń túrli jobalary jınaqtalǵan. Joq, ras. Onyń ishinde ǵarysh, kún, jel, sý tipti kınetalyq energıa jobalary da bar. Saıyp kelgende, bul mura. Kórmeniń murasy. Erteń balalarymyzǵa kórsetemiz. Basqa da pavılondar bos qalmaıdy.
Budan syrt
Árıne, barlyq pavılondardy murajaıǵa aınaldyrmasymyz belgili. Aıtalyq, halyqaralyq pavılondardyń bireýinde kórme aıaqtalǵannan keıin «Astana» halyqaralyq qarjylyq ortalyǵy ornalasatyn bolady. Oǵan qosa BUU-nyń jasyl energetıka jobasy aıasynda pavılondardyń birinen halyqaralyq Jasyl energetıka ortalyǵyn jasaımyz. Muny BUU Assambleıasynyń minberinde sóılegen sózinde Memleket basshysy da aıtqan bolatyn. Aıtpaqshy, İT – startaptar da jasalyp jatyr. Jaman emes.
Qoryta aıtsam, bul pavılondar bos qalmaıdy. Qańyrap qalmaıdy. Qoryqpańyzdar.
Sizderge mynany aıtaıyn: olardy óz qajetine paıdalaný týraly tıimdi usynystar qazirden túsip jatyr.
Korrýpsıa qurtty
Moıyndaımyn. Kórmege qatysty jemqorlyq daýy EKSPO-nyń bedeline ájeptáýir nuqsan keltirdi. Qasyqtap jınaǵan abyroıymyzdan bir kúnde aıyryla jazdadyq. Aıyryldyq ta...
Bilseńiz, men osy qyzmetke taǵaıyndalǵan sala áleýmettik jelidegi pikirlerdi sholyp shyqtym. Pikirlerdiń 80 paıyzy negatıvti boldy. Qazir bul negatıvti sál de bolsa azaıtqan boldyq. Árıne, shalyǵy áli de bar. Budan arylý qıyn. Súıekke túsken tańba sıaqty.
Kúni kesheYouTube-ti shýlatqan vıdeony kórgen bolarsyzdar. Kórmege qurylys materıaldaryn ákelgen júrgizýshi óziniń uıaly telefonyna jerge kómip jatqan qurylys materıaldaryn túsirip alǵan ǵoı.
Másele nede? Álgi júrgizýshi bul materıaldardyń ne ekenin, olardyń qandaı maqsatta qoldanylatynyn bilmegen. Anyǵy, qurylys zattary kómilgen jerdiń ústimen jol júredi, al joldyń astynda qalanǵan qurylys zattary jer astyndaǵy nysandy jylytý úshin qoldanyldy. Eldi dúrliktirgen álgi júrgizýshini taýyp aldyq. Nege, ne sebepti bulaı jasaǵanymyzdy túsindirdik. Túsindi. Keshirim surady.
Shyny kerek, EKSPO-ny qaralaıtyn talaı vıdeo shyqty ǵoı. Olardyń barlyǵymen kúresý múmkin emes. Osy ýaqytqa deıin talaı qyzmette boldym. Biraq, osynshalyqty synǵa ushyramappyn. Úırendik qoı. Tóseldik. Syndy da kótere bilý kerek eken. Degenmen, ońaı emes...
Daıyndaǵan, Dýman BYQAI
