Erteń, 10 sáýirde Jetisý oblysynda Sherzat Bolattyń ólimine baılanysty sottyń aldyn ala tyńdaýy bastalady. Quqyq qorǵaýshy Meıirman Shekeev atalǵan iske baılanysty pikir bildirdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.

“Ázirge is materıaldaryn ashyp aıta almaımyn. Sondaı-aq sýdányń beıtaraptylyǵy men sottyń ashyqtyǵyna da baǵa bere almaımyn. Bul qorytyndy aldaǵy ýaqytta sottyń áreketine baılanysty belgili bolady”, — deıdi quqyq qorǵaýshy.

Advokat marqum Sherzattyń ata-anasynyń daıyndyǵy týraly da sóz qozǵady.

“Marqum Sherzattyń ata-anasymen kúnde baılanystamyz. Balasy men baýyrynan aıyrylǵan adam úshin bul ońaı emes. Erteń buıyrsa, barlyǵy sotqa barady”, — dedi ol.

Sot nelikten Taldyqorǵanda ótedi?

Joǵarǵy sot Sherzat Bolat isi boıynsha sot otyrysy nelikten Jetisý oblysynyń qylmystyq ister jónindegi mamandandyrylǵan aýdanaralyq sotynyń ǵımaratynda ótetinin túsindirdi.

“Aıyp taǵylǵan toǵyz adam Taldyqorǵandaǵy tergeý ızolátorynda qamaýda otyrýyna baılanysty sot otyrysy Jetisý oblysynda ótedi”, — dep tolyqtyrdy olar.

Quqyq qorǵaýshy ne deıdi?

Quqyq qorǵaýshy Meıirman Shekeev sot otyrysy baspasóz ókilderine ashyq túrde ótetinin, biraq Qýandyq Bıshimbaevtyń isi sekildi onlaın translásıa júrgizilmeıtinin málimdedi.

“İsti Almaty oblystyq soty qaraıdy. Kelesi sot otyrystary Qaskeleńde jalǵasýy múmkin. Bul tek aldyn ala tyńdaý” – dep túsindirdi ol.

Marqum Sherzattyń otbasynyń múddesin kimder qorǵaıdy?

Sotta Marqum Sherzat Bolattyń otbasynyń múddesin Meıirman Shekeev jetekshilik etetin alty advokat qorǵaıdy. Olar: Jandos Palmanov, Álim Mustafaev, Dına Dosaeva, Nurbolat İbraev, Baqdat Amandosuly jáne Bekzat Mázov.

İste neshe adam kúdikti retinde tanyldy?

Eske salaıyq, buǵan deıin Sherzat Polattyń ákesi Qarjaýbaı Nurymov balasynyń ólimine qatysy bar degen kúdiktilerge qatysty qosymsha aryz daıyndap jatqanyn habarlaǵan edik. Bul týraly jábirlenýshi taraptyń jańadan qosylǵan advokaty Meıirman Shekeev málimdedi. 

“İs materıaldarymen tanysa kele, biz bul qylmystyq is aıasynda azamattyq talaptyń berilmegenin anyqtadyq. Qazir sol talapty ázirlep jatyrmyz. Bul áreket Qarjaýbaı myrzaǵa qarjylaı ótemaqy alý úshin emes, qamaýda otyrǵan kúdiktilerge úkim shyqqan soń olardyń merziminen buryn bosap ketýine jol bermeý maqsatynda jasalyp otyr”, – dedi Shekeev.

Oqıǵa ornynda bolǵan eki qyz qaıda?

Advokat qoǵamda qyzý talqylanǵan bir suraqqa da jaýap berdi.

“Halyqty alańdatyp otyrǵan mańyzdy suraqtardyń biri – oqıǵa ornynda bolǵan eki qyzdyń taǵdyry. Olar áleýmettik jelilerde kúdikti retinde kórsetilgenimen, is materıaldaryna sáıkes, tek kýáger retinde jaýap berdi”, – dedi qorǵaýshy.

Meıirman Shekeevtiń aıtýynsha, bul qylmystyq is boıynsha 9 adam kúdikti retinde tanylǵan. Sonyń ishinde bireýi – kámelet jasyna tolmaǵan. Oǵan Qylmystyq kodekstiń 434-baby — qylmys týraly habarlamaý boıynsha aıyp taǵylǵan. Al jábirlenýshiler sany – alty. Olardyń ekeýi – Sherzat pen Nurqanat.

Qoǵam belsendileri ne deıdi?

Qoǵam belsendisi, bloger Jan Ahmadıev Sherzat Bolattyń ólimine qatysty qozǵalǵan qylmystyq iske kúmánmen qaraıtynyn jetkizgen edi.

“Sottyń ádil ótetinine jartylaı senimdimin. Óıtkeni biz ádilet joq “Ádiletti Qazaqstanda” ómir súrip kelemiz. Men keshe ózimniń ınstagram paraqshamda aıtqandaı, bul iste 13 adam emes, 9 adam kúdikti retinde tanylǵan. 2 qyz joq. Sol 9 adamnyń ekeýine ǵana aýyr qylmys boıynsha aıyp taǵylyp otyr. Biri – Qylmystyq kodekstiń 99-baby (kisi óltirý) boıynsha, ekinshisi – qylmys jasaýdy josparlaý baby boıynsha kúdikti. Al qalǵan altaýyna buzaqylyq baby boıynsha (6 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý) jaza qarastyrylǵan bolýy múmkin. Taǵy bir kúdikti kámelet jasyna tolmaǵan. Oǵan qylmys týraly habarlamaǵany úshin aıyp taǵylyp otyr. Bul bap boıynsha oǵan aıyppul salynýy múmkin nemese 5 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrylýy yqtımal”, — dedi ol.

Bıshimbaev isindegi prokýror Sherzattyń ólimine qatysty pikir bildirdi

Eks-mınıstr Qýandyq Bıshimbaevtyń soty arqyly qoǵamǵa keńinen tanylǵan prokýror Aıjan Aımaǵanova da Sherzattyń isinde únsiz qalmady.

Memlekettik aıyptaýshynyń sózinshe, bul iske onyń da qabyrǵasy qaıysqan.

“Bizdiń jazbanyń astyna jáne aıdarymyzǵa sizderden Sherzattyń isi boıynsha kóp suraqtar túsýde. Árıne, men de Sherzattyń isine alańdaımyn, bul is meniń de júregimdi qozǵady, biraq - bári zańǵa sáıkes bolady. Biz bir qaǵıdany túsiný kerekpiz: árbireýimiz óz ornymyzda eńbektenýimiz kerek, óz jumysymyzdy adal atqarý ol mindet. Men senimdimin, Almaty oblystaǵy meniń áriptesterim óz jumysyń adal atqarýda”, - dedi ol.

Belgili saıasattanýshy Dosym Sátpaev ta Talǵardaǵy tragedıaǵa qatysty ún qosty

Onyń aıtýynsha, bul oqıǵa el bıliginiń shynaıy bet-beınesin anyq kórsetti.

“Talǵardaǵy qaıǵyly oqıǵa – Qazaqstannyń shyndyǵyn beıneleıtin kórinis. Munda ádildikke jetý úshin aqıqattyń emes, kúsh pen quqyqtyń ústemdik etetinin kóremiz. Tártipsizdik jaılaǵan qoǵamda adamdar bılik ókilderi tarapynan ádiletsizdik kórip, olardan úmitin úzdi. Al jemqorlyq bolsa, memlekettik basqarý júıesiniń barlyq deńgeıine enip, júıeniń ajyramas bóligine aınaldy. Qylmystyq sana sheneýnikterdi “pahanǵa”, al “pahandardy” sheneýnikterdiń serigine aınaldyryp otyr”, — dep jazdy ol.

Saıasattanýshy mundaı oqıǵalar tizbegi jyldar boıy jalǵasyp kele jatqanyn alǵa tartty.

“Sońǵy 30 jylda Talǵardaǵydaı tragedıalar Qazaqstannyń ártúrli óńirinde san márte bolǵan. Biraq olardyń kópshiligi qoǵamǵa jarıa bolǵan joq. Bir jerde jábirlenýshilerge qysym kórsetilse, basqa jerde bılik ókilderi statısıkany buzbaý úshin jaǵdaıdy barynsha jasyrýǵa tyrysty”, — dep qosty ol.

Saıasattanýshy Shalqar Nurseıit ne deıdi?

Belgili saıasattanýshy Shalqar Nurseıit Talǵarda Qarjaýbaı Nurymovtyń otbasynda bolǵan qaıǵyly oqıǵalar tizbegi avtorıtar bıliktiń boıynda “post-Qańtar sındromynyń” kúsheıe túskenin kórsetedi dep baǵa bergen bolatyn.

Bul jaıynda ol Facebook jelisindegi paraqshasynda jazdy. Aıtýynsha, Aqorda men kúshtik qurylymdar halyqtyń narazylyǵynan qorqyp, azamattardy baqylaýda ustaý úshin baryn salýda.

“Aqorda men kúshtik qurylymdar “halyq kóterilip ketpese boldy” degen úreımen azamattardy, tipti ádilet izdep shyryldaǵan Qarjaýbaı Nurymov sekildi jábirlenýshilerdi de aldap-arbaýǵa, úrkitýge, aıyppul salýǵa, qamaýǵa daıyn ekenin anyq kórsetti”, — deıdi ol.

Onyń sózinshe, Ádiletti Qazaqstan halyq óz memleketine sengen jaǵdaıda ǵana ornaıdy. 

“Talǵardaǵy tragedıany “Eski Qazaqstannyń Toqaevqa jasaǵan sabotajy” deıtin konspırologtar shyqsa, esh tańǵalmaımyn. Shyn máninde, qazir Qazaqstanda bılikti dál ózi sıaqty dıskredıtasıalaıtyn saıası kúsh joq.

Ádiletti Qazaqstan, Toqaevsha aıtsaq, “zań dıktatýrasymen” ornamaıdy. Ádiletti Qazaqstan azamattar óz memleketi qorǵansyzǵa qorǵan bolǵanda, quqyq qorǵaý organdary isti ashyq ári jan-jaqty qaraǵanda, sottyń ádil sheshim shyǵaratynyna shyn sengen jaǵdaıda ǵana ornaıdy. El baılyǵynyń jartysynan astamy bar bolǵany 165 adamnyń qolynda shoǵyrlanǵan, halqy aılyǵynyń 70%-yn tamaqqa jumsaıtyn, árbir besinshi azamaty shetelge kóshýdi oılaıtyn Qazaqstanda ol sáttiń jaqynda týmaıtyny anyq. 

Al ol kún týǵansha Astanada yqpaldy kókesi, ofshorda mıllıondaǵan dollary, kúshtik organdarda “kryshasy” joq “álsiz” otbasyda týylǵan árbir qazaqstandyq qatygez, qorqaq ári selqos qoǵamda o bastan aýtsaıder bolyp qala beredi”, — dep qosty ol.

Oqıǵa qalaı órbigen edi?

Eske salaıyq, buǵan deıin Talǵarda jappaı tóbeles bolyp, saldarynan 16 jastaǵy jasóspirim Sherzat Bolat kóz jumdy.

Kámeletke tolmaǵan balany óltirý faktisi boıynsha Almaty oblysynyń polısıa departamenti qylmystyq is qozǵady.

Qazirgi tańda kináli dep tanylǵan 11 adam ustalyp, ýaqytsha ustaý ızolátoryna qamaýǵa alyndy.

Kóp uzamaı, ıaǵnı 9 jeltoqsanda marqum Sherzat Bolattyń aǵasy Nurqanat Ǵaıypbaev ajal qushty. Polısıa departamentiniń aldyn ala derekteri boıynsha onyń sýısıd jasaǵanyn málimdedi. Oǵan dálel retinde polıseıler Nurqanattyń týysyna messendjer arqyly jazǵan hatyn jarıa etti. 

Habarlamada ol týysqandarymen qoshtasyp, jıeniniń janyna jerleýdi suraǵan. Bul fakti boıynsha qylmystyq is qozǵaldy.

Al 10 jeltoqsanda onyń ólimine qatysty saraptama qorytyndysy shyqty.

"Sot-medısınalyq saraptamanyń aldyn ala boljamy boı̆ynsha, 9 jeltoqsanda Talǵardyń shetinde tabylǵan 30 jastaǵy er adamnyń máı̆iti ózin-ózi asý arqyly mehanıkalyq asfıksıa nátıjesinde bolǵanyn kórsetti. Denesinde zorlyq-zombylyq sıpattaǵy belgiler joq.

Sarapshylarmen anyqtalǵan dene jaraqattary, mysaly, strangýlásıalyq jáne moı̆ynnyń abrazıalary asylǵan jipti qoldanǵan kezinde paı̆da bolatyn jaraqattarǵa sáı̆kes keletinin kórsetti. Barlyq belgiler sýısıdti kórsetedi, moı̆ynyndaǵy zaqymdaný sıpaty mundaı̆ jaǵdaı̆larǵa tán", - delingen habarlamada.

Al marqum Sherzattyń ákesi baýyry Nurqanat Ǵaıypbaevty jer qoınyna tapsyrǵanan keıin, buqaralyq aqparat quraldarymen kezdesýdi talap etip, kóshege shyqty. Alaıda araǵa uzaq ýaqyt salmaı Qarjaýbaı Nurymovty polısıa qyzmetkerleri ustap áketti.

"Qarjaýbaı Nurymov prokýrordyń zańdy saqtaý týraly túsindirmelerin elemedi. Shekten tys agressıvti minez-qulyq tanytyp, basqalardy óz-ózine qol jumsaımyn dep qorqytty. Sonymen qatar polısıa qyzmetkerine pyshaqpen shabýyl jasady. Onyń minez-qulqy ózine de, basqalarǵa da qaýip tóndirdi", — delingen habarlamada.

Osylaısha Sherzat Bolattyń ákesi men ápkesi qamaýǵa alyndy.

Eńbekshiqazaq aýdandyq soty ákimshilik is júrgizý tártibimen isterdi qaraý nátıjeleri boıynsha azamat S. Nurymova usaq buzaqylyq jasaǵany úshin (ÁQBtK 434-babynyń 1-bóligi) 20 AEK mólsherinde aıyppul salýmen ákimshilik jaýapkershilikke tartyldy.

QR beıbit jınalystardy uıymdastyrý jáne ótkizý tártibi týraly zańnamasyn buzǵany úshin (ÁQBtK 488- babynyń 8-bólimi.) azamattyǵy joq adam jasaǵan, azamatsha B. Reımova ákimshilik tártippen 15 táýlikke qamaýǵa alynyp, keıinnen QR sheginen shyǵaryp jiberildi.

Qoǵamdyq orynda balaǵat sózder aıtqany, quqyq qorǵaý organdarynyń qyzmetkerlerin qorlap, sondaı-aq qoǵamdyq tártip pen azamattardyń tynyshtyǵyn buzatyn aınalasyndaǵylarǵa qurmetsizdik tanytatyn is-áreketter jasaǵany jáne kólik quraldarynyń qozǵalysy úshin kedergiler jasaǵany úshin Qarjaýbaı Nurymov 15 táýlikke ákimshilik qamaýǵa alyndy.