Qazaqstanda taýar bırjalary arqyly memlekettik satyp alýlar júrgizýge tyıym salynady. Sebebi taýar bırjalary shaǵyn jáne usaq bıznes qatarynan shyǵarylady. Bul týraly búgin Senat qabyrǵasynda senator Shákárim Buqtyǵytutov málimdedi, dep jazady Dalanews.kz.
"Taýar bırjalary arqyly memlekettik satyp alýlar júrgizýge tyıym salý, josyqsyz qatysýshylardyń tizimin qurý josparlanyp otyr. Sondaı-aq, taýar bırjasyna qosylý úshin tólenetin jarnalardyń biryńǵaı joǵarǵy shegin belgileý usynyldy. Brokerler men klırıńtik ortalyqtardy lısenzıalaý engiziledi. Taýar bırjalary arqyly suıytylǵan munaı gazyn ishki naryqta ótkizý merzimin 2025 jyldan 2030 jyldyń qańtaryna deıin aýystyratyn qujat ázirlendi", - dedi ol.
Depýtattyń aıtýynsha, memlekettik organdardyń josyqsyz qatysýshylar tizilimine engizilgen ınvestorlarǵa qatysty barlyq sheshim prokýrormen kelisiletin bolady. Bul tekserýlerdi taǵaıyndaýǵa, sýbektiniń qyzmetin toqtata turýǵa nemese ruqsat qaǵazynan aıyrýǵa, sondaı-aq ınvestordyń paıdasyna buryn shyǵarylǵan memlekettik organnyń sheshiminiń kúshin joıýǵa qatysty bolyp keledi.
Jalpy, onyń aıtýynsha, elimizde óndirilmegen taýarlar boıynsha bırjalardaǵy ahýal kóptegen jyldar boıy ishki óndiristiń damýyna kedergi keltirip kelgen. 2023 jyldyń qorytyndysy boıynsha bırjalyq saýda kólemindegi elishilik qundylyqtyń úlesi nebári 6,5%-dy qurady.
"Osyǵan baılanysty qarastyrylyp jatqan zańnamalyq túzetýlerde Úkimet pen monopolıaǵa qarsy organnyń quzyretin keńeıtý kózdelgen. Atap aıtqanda, saýda jáne ıntegrasıa mınıstrligi atynan ýákiletti vedomstvo taýar bırjalarynyń qyzmetine taldaý jáne monıtorıń júrgizetin bolady, BQDA zańnamanyń saqtalýyna memlekettik baqylaýdy júzege asyratyn bolady. Sondaı-aq memlekettik organdardyń zańdy kásipkerlik qyzmetke aralaspaýyn qamtamasyz etýge baǵyttalǵan túzetýler bar", - dep tolyqtyrdy depýtat.
Ol búginderi Qazaqstanda segiz taýar bırjasy jumys istep jatqanyn, olardyń aınalymy monopolıaǵa qarsy organnyń málimeti boıynsha, aǵymdaǵy jyldyń 10 aıynda shamamen 1,3 trln teńgeni quraǵanyn atap ótti. Bul rette aınalymnyń 60%-yn, negizinen, jer qoınaýyn paıdalanýshylar satyp alatyn standarttalmaǵan taýarlar quraıdy. Sondyqtan jańa túzetýlerde "standarttalǵan taýar", "standarttalmaǵan taýar" jáne "standartty aýksıon rejımi" uǵymdary alynyp tastalmaq.
Senat eki oqylymda tıisti zańdy maquldady.