Sońǵy aıda júrgizýshilerge aıyppuldar burqyrap kele bastady. Onyń ústine jelidegi anaý bir vıdeo taǵy bar. "Aıyppuldy aıamaı salyńdar" degen ámir. Ekonomıs-maman Ǵalymjan Aıtqazın "ákimshilik aıyppuldar" esebinen osylaı eldiń búdjet tapshylyǵy máselesin sheshýge at salysýǵa tyrysyp jatqan ishki ister mınıstrliginiń ólermen áreketin baǵalap kórip, óte qyzyq sıfrlardy alǵa tartady. Sóıtip quzyrly vedomstvoǵa "anaý aıtqandaı" tynymdy jumys atqaryp jatpaǵandaryn dáleldep beredi, dep jazady Dalanews.kz.

"Asyra silteýdiń keregi joq, árıne bul arada. "Shtrafstan" dep alaýlatyp-jalaýlatyp. Ras, ákimshilik aıyppul quqyqbuzýshyny, naqtyraq aıtqanda júrgizýshilerdi tártipteýde ózin aqtaıtyn shara. Qazaqstanda jol qozǵalysy erejelerin buzý jáne ólimmen aıaqtalǵan apattar sany óte joǵary.  Biraq, kez-kelgen quqyqbuzýshylyq boıynsha aıyppuldar bazasyn quryp, ony oılaryna kelgen ýaqytynda súzý jaǵdaıy qoǵamda ishki ister mınıstrliginiń jumysyna qatysty óte jaǵymsyz pikirler týdyraýda", dep jazady Tengenomika Telegram arnasynyń avtory.

Sóıtip birer mysal keltiriledi. 2024 jyldyń qańtar-qazan aılarynda, memlekettik búdjet derekteri boıynsha, jergilikti búdjetten qarjylandyrylatyn oblystardyń, respýblıkalyq mańyzy bar qalanyń, astananyń ishki ister departamentteri, olardyń aýmaqtyq bólimsheleri salatyn ákimshilik aıyppuldar, ósimpuldar, sanksıalar, óndirip alýlar baby boıynsha el qazynasyna 110,1 mlrd teńge kiris túsken. Bul osy kezeń josparynyń 139%-yn jáne jyldyq jospardyń 114,2%-yn quraıdy. Osy bap boıynsha aǵymdaǵy salyqtyq emes túsimder ótken jyldyń uqsas kórsetkishinen qaraǵanda 76,6 mlrd teńgege, ıaǵnı 43,7%-ǵa joǵary. Aıtqandaı, óz kezeńi boıynsha 139%-ǵa jáne jyldyq josparda 113,7%-ǵa artyq oryndalǵan. Iá, bul sıfrlar "shash al dese, bas alady" degenniń kerin tanytyp otyrǵandaı. Atqarýshylyq mindet qaltqysyz ári asyra oryndalǵan. Al budan, shynymen de memlekettik búdjetke keletin paıda bar ma?.. Bul rette maman:

"Jalpy alǵanda, İİM tarapynan salynatyn aıyppuldardyń búdjet tabysyna fıskaldyq áseri onsha emes: memlekettik búdjettiń barlyq salyqtyq emes túsimderiniń 8,5% jáne memlekettik búdjettiń barlyq kiristeriniń 0,5% bolady. Sondyqtan, mundaı eleýsiz fıskaldyq quraldyń esebinen búdjet problemalaryn sheshýge tyrysýdan aıtarlyqtaı paıda da joq, endeshe memlekettik organ ne úshin óz ımıjin pıda etip, osyndaı jankeshtilikke barýy tıis deımin de" dep aıran-asyr.