Qarjylyq monıtorıń agenttigi 2024 jyldy qorytyndylaı kele, qylmyskerler óz kiristerin zańdastyrý úshin jeke tulǵalardy belsendi túrde paıdalanǵanyn naqtylaıdy. Máselen,6,2 myń "drop kartalar" arqyly jylystatylǵan qylmystyq aqsha aınalymy 24 mlrd teńgeni qurady. Al "droptarǵa" elimizdiń osal toptary ókilderi tartylǵan, dep jazady Dalanews.kz.
Bul arada myna eki sózge túsinikteme bere ketelik:
- Droptar – bul banktik kartalar men shottardy rásimdeý úshin qoldanylatyn jalǵan tulǵalar.
- Internet-bankıngke qashyqtan qol jetkizý maqsatynda kásibı jylystaýshylar úshinshi tulǵalarǵa tirkelgen baılanys operatorlarynyń SIM kartalaryn paıdalanǵan.
Kóbinese "drop-kartalar" esirtki saýdasy, kıberalaıaqtyq, zańsyz qumar oıyndar jáne basqa da qylmystyq áreketterge baılanysty shemalarda qoldanylady.
"İs júzinde "droptar" dep atalatyndar halyqtyń osal toptaryna jatatyn adamdar boldy (jumyssyzdar, stýdentter, zeınetkerler jáne basqalar), olar qylmystyq shemalardaǵy rólderiniń barlyq saldaryn túsinbeıdi. Mundaı kartalardyń ıeleriniń 90%-dan astamy rezıdent emes tulǵalar bolǵan. Olar týraly aqparat sheteldik memleketterdiń quqyq qorǵaý organdaryna berildi", delingen QMA habarlamasynda.
Mundaı zańsyz áreketterdi boldyrmaý úshin Qarjylyq monıtorıń agenttigi ýákiletti organdarmen birlesip kelesi sharalardy qabyldady:
- banktik kartalardy úshinshi tulǵalarǵa berý úshin ákimshilik jáne qylmystyq jaýapkershilikti kúsheıtýge baǵyttalǵan zańnamalyq ózgerister bastamashylyq etildi;
- kúdikti shottardaǵy qarajatty "toqtatý" jáne qashyqtyqtan banktik qyzmet kórsetýdi óshirý mehanızmi engizildi;
- bir klıentke beriletin banktik kartalardyń sanyn shekteý jáne 10 nemese odan da kóp kartalary bar klıentterge tekserister kúsheıtildi;
- kúdikti operasıalardy anyqtaý jáne kúmándi klıentterdi qarjy monıtorıńiniń sýbektileriniń qyzmetterinen ajyratý úshin tıpologıalar ázirlendi.
QMA onlaın dıalog arqyly beıtanys azamattar nemese kompanıanyń ókilderi habarlasyp, shotyńyzǵa syıaqyǵa aqsha aýdaryp, eselep ońaı aqsha tabýdy usynǵan jaǵdaıda qyraǵylyq tanytyp, ózińizdi qylmystyq shemanyń múshesi bolýdan saqtańyz.
