Álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń VIII Sezi aıasynda 2025 jyldyń 1 tamyzynda Beıbitshilik jáne kelisim saraıynda «Týrın Kebini» jáne «Qasıetti kitaptar» atty eki halyqaralyq rýhanı-mádenı kórme óz jumysyn bastady.
Qos kórmeniń basty maqsaty – túrli dinı konfesıalardyń tarıhı jáne rýhanı murasyn keńinen tanytý arqyly qoǵamda dinaralyq túsinistik pen ózara qurmetti nyǵaıtý, sondaı-aq kórmege kelýshilerdiń rýhanı-tanymdyq kókjıegin keńeıtý.
İs-shara barysynda QR Mádenıet jáne aqparat mınıstri Aıda Balaeva kórmede usynylǵan artefaktter jaı ǵana tarıhı jádiger emes, adamzattyń rýhanı jáne mádenı murasyn jetkizýshi, uly oqıǵalardyń kýási ekenin atap ótti. Alda ótetin Álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń Sezi – Qazaqstannyń beıbitshilik, kelisim men gýmanızm qundylyqtaryn berik ustanatynyn kórsetetin mańyzdy halyqaralyq oqıǵalardyń biri.
– Mundaı biregeı tarıhı muralardy saqtap, olardy tereń zerdeleı otyryp, biz ózara túsinistikke, rýhanı birlikke jáne mádenı dıalogqa negizdelgen berik bolashaqtyń irgetasyn qalaı alamyz, – dedi Aıda Balaeva.
Mınıstr Qasym-Jomart Toqaevtyń din týraly aıtqan paıymyn eske aldy. Prezıdent halyqqa joldaýynda din árqashan bilim berý qyzmetin atqarǵanyn jáne Quran, İnjil, Táýrat jáne basqa da kóptegen rýhanı kitaptar árqashan gýmanızm men beıbitshilik ıdeıalaryna qanyq bolǵanyn atap ótti.
Konfesıa ókilderi Qazaqstannyń beıbitshilik pen kelisimdi saqtaý isindegi erekshe róline toqtaldy.
– Bul kórmeniń Qazaqstanda, dinaralyq kelisimge, beıbitshilikti nasıhattaýǵa qurmetpen qaraıtyn elde uıymdastyrylǵany óte oryndy. Osyǵan baılanysty Qasıetti Taqtyń atynan Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevqa qoldaýy úshin zor rızashylyǵymdy bildiremin, – dedi Qazaqstandaǵy Apostol Nýnsııi, Arhıepıskop Georg Panamthýndıla.
– Kıeli jádigerler kórmesiniń el astanasynda jáne elimizdiń ózge de iri qalalarynda usynylýy – Qazaqstanda dinı bostandyq bar ekenin, túrli dinder arasynda jemisti yntymaqtastyq qalyptasqanyn, halqymyzdyń birligin nyǵaıtýǵa degen umtylystyń baryn kórsetedi. Kórmeniń sátti ótýi – Qazaqstan halqynyń rýhanıatyna úles qosyp, máńgilik qundylyqtarǵa negizdelgen beıbit damý jolyn tańdaǵan elimizge Qudaıdyń berekesi bolǵaı,– dep tolyqtyrdy Astanadaǵy Áýlıe Marıa Rım-katolık arhıeparhıasynyń Arhıepıskop-metropolıti Tomash Bernard Peta.
«Týrın Kebini» kórmesi kópshilikti osy ataqty arheologıalyq jádigerdiń tarıhy men ǵylymı zertteýlerimen tanystyrady. Bul biregeı jádiger kóne zamannan búginge deıin ǵylymı qaýymdastyq pen qajylardyń nazaryn aýdaryp keledi», – dedi Qazaqstan Pravoslav shirkeýiniń basshysy, Astana jáne Qazaqstan mıtropolıti Aleksandr.
«Týrın Kebinin kóbine «besinshi İnjil» dep te ataıdy jáne hrıstıan álemindegi eń qymbat jádigerlerdiń biri sanalady. Sonymen qatar, bul – qazirgi ýaqytta eń kóp zerttelgen obektilerdiń biri. Qazaqstanda atalmysh kórmeniń ótýine úles qosý – biz úshin úlken mártebe», – dep atap ótti «Kirche in Not» qorynyń atqarýshy prezıdenti Redjına Lınch.
«Týrın Kebini» kórmesi –hrıstıan álemindegi eń baǵaly jádigerlerdiń biri. Ańyz boıynsha, shamamen 2000 jyl buryn shegelenip turǵan Isa Másihti túsirip alyp, denesin osy matamen oraǵan.
Aıta keteıik, bul ekspozısıa Qazaqstanda alǵash ret kórsetildi. Kórmede kebinniń dálme-dál kóshirmesi men 27 taqyryptyq aqparattyq panel, sondaı-aq tarıhı artefaktiler, beınematerıaldar men ılústrasıalyq broshúralar usynyldy.
«Qasıetti kitaptar» kórmesi álemdik dinderdiń qasıetti jazbalary arqyly ártúrli dinı dástúrlerdiń rýhanı negizderin kórsetýge baǵyttaldy. Ekspozısıada qasıetti jazbalardyń jáne túrli dinder men tarıhı dáýirlerge qatysty sırek kezdesetin qoljazbalardyń 50 danasy usynyldy.
Eksponattardyń ishinde VII ǵasyrdaǵy Quran qoljazbasy, XIX ǵasyrdaǵy sırek kezdesetin İnjil nusqalary, Kenesary hannyń Quran kitaby, Talmýd, Tora jáne basqa da kıeli kitaptar bar.
Kórmeler 2025 jyldyń 25 qyrkúıegine deıin jalǵasady. Kópshilik túrli dinderdiń rýhanı muralarymen tereńirek tanysyp, adamzat tarıhyndaǵy dinı jazbalardyń mádenı, tarıhı jáne rýhanı mánine úńilý múmkindigine ıe boldy.
QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti
