Sebebi jahandandyq syn-qaterler, geosaıası jáne geoekonomıkalyq múddeler qaqtyǵystary mádenıetter men órkenıetterdiń arasyn jalǵaý, dinaralyq toleranttylyq pen yntymaqty nyǵaıtý, dinı ekstremızm men radıkalızmniń aldyn alý muratyn aıqyndaı tústi.
Resmı túrde Vatıkan bastama kótergen dinaralyq dıalog jumystary 1970 jyldardan beri ár aımaqta belgili uıymdar arqyly júrgizilip keledi.
Al Ortalyq Azıa elderi arasynan Qazaqstannyń Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń sezin shaqyrý týraly bastamasy 2003 jyly kúrdeli kezeńmen tuspa tus keldi.
Atap aıtqanda, bul ýaqytta AQSH-ta atyshýly 11 qyrkúıek oqıǵasy oryn alyp, Aýǵanstan men Iraktaǵy áskerı operasıalardan keıin adamzattyń beıbitshilikke úmiti álsiregen shaq bolatyn. Bul jaǵdaılarǵa qaraı otyryp Samúel Hantıngton órkenıetterdiń qaqtyǵysýy múmkin degen boljamyn alǵa tartty.
Teketiresterdiń jańa túrlerin boldyrmaý, qaqtyǵystarǵa jol bermeýde jańashyl laıyqty bastamany alǵa tartý qajettigi týyndady. Endigi jerde plúralızmge oń kózqaras, toleranttylyq, árqandaı erekshelikterdi syılaý, rýhanı kelisim tujyrymdary alǵa shyǵýy tıis edi.
Táýelsizdigine kóp bolmaǵan Qazaqstan Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń sıezerin ótkizý, keń tanylǵan biregeı dinaralyq dıalog alańyn uıymdastyrý arqyly álemge beıbitsúıgish, rýhanı kelisim jolyndaǵy el retinde tanyldy.
Sebebi búgingi álem úshin eń mańyzdy qundylyq ol beıbitshilik pen turaqtylyq, ózara syılastyq pen túsinistik mádenıetin alǵa shyǵarý qajettigi týyndar otyr. Osy oraıda dinbasylar bir ústeldiń basyna jınalyp, álemdik jáne aımaqtyq problemalarǵa birge sheshim izdeı bastady.
Din jalpy din men ǵylym, pánı ómir men aqyret álemi, tabıǵat pen qudaıylyq kitaptar, materıaldyq pen rýhanılyq, jan men tán sekildi kereǵarlyqtardy tabystyrady jáne ár din óz paıǵambary arqyly súıispenshilik, ózara syılastyq, sabyrlyq, keshirimdilik, meıirimdilik, adam quqyǵy, beıbitshilik, baýyrmashyldyq jáne erkindikti jaqtaıdy.
Endeshe, endigi álem betalysynda materıalızm emes, rýhanıat jáne rýhanı qundylyqtar, ózara kelisim mádenıeti joǵary turýy tıis.
Búginde Qazaqstan Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń kezekti VII sezin ótkizýge daıyndyq ústinde. Bul joly da postpandemıa kezeńindegi jaǵdaılar saralanyp, ózekti máseleler qarastyrylatyny anyq.
Q. BAǴASHAROV, Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ, Dintaný jáne mádenıettaný kafedrasynyń oqytýshysy.
