سەبەبى جاھانداندىق سىن-قاتەرلەر، گەوساياسي جانە گەوەكونوميكالىق مۇددەلەر قاقتىعىستارى مادەنيەتتەر مەن وركەنيەتتەردىڭ اراسىن جالعاۋ، ءدىنارالىق تولەرانتتىلىق پەن ىنتىماقتى نىعايتۋ، ءدىني ەكسترەميزم مەن راديكاليزمنىڭ الدىن الۋ مۇراتىن ايقىنداي ءتۇستى.
رەسمي تۇردە ۆاتيكان باستاما كوتەرگەن ءدىنارالىق ديالوگ جۇمىستارى 1970 جىلداردان بەرى ءار ايماقتا بەلگىلى ۇيىمدار ارقىلى جۇرگىزىلىپ كەلەدى.
ال ورتالىق ازيا ەلدەرى اراسىنان قازاقستاننىڭ الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزىن شاقىرۋ تۋرالى باستاماسى 2003 جىلى كۇردەلى كەزەڭمەن تۇسپا تۇس كەلدى.
اتاپ ايتقاندا، بۇل ۋاقىتتا اقش-تا اتىشۋلى 11 قىركۇيەك وقيعاسى ورىن الىپ، اۋعانستان مەن يراكتاعى اسكەري وپەراسيالاردان كەيىن ادامزاتتىڭ بەيبىتشىلىككە ءۇمىتى السىرەگەن شاق بولاتىن. بۇل جاعدايلارعا قاراي وتىرىپ ساميۋەل حانتينگتون وركەنيەتتەردىڭ قاقتىعىسۋى مۇمكىن دەگەن بولجامىن العا تارتتى.
تەكەتىرەستەردىڭ جاڭا تۇرلەرىن بولدىرماۋ، قاقتىعىستارعا جول بەرمەۋدە جاڭاشىل لايىقتى باستامانى العا تارتۋ قاجەتتىگى تۋىندادى. ەندىگى جەردە پليۋراليزمگە وڭ كوزقاراس، تولەرانتتىلىق، ءارقانداي ەرەكشەلىكتەردى سىيلاۋ، رۋحاني كەلىسىم تۇجىرىمدارى العا شىعۋى ءتيىس ەدى.
تاۋەلسىزدىگىنە كوپ بولماعان قازاقستان الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزدەرىن وتكىزۋ، كەڭ تانىلعان بىرەگەي ءدىنارالىق ديالوگ الاڭىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى الەمگە بەيبىتسۇيگىش، رۋحاني كەلىسىم جولىنداعى ەل رەتىندە تانىلدى.
سەبەبى بۇگىنگى الەم ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى قۇندىلىق ول بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىق، ءوزارا سىيلاستىق پەن تۇسىنىستىك مادەنيەتىن العا شىعارۋ قاجەتتىگى تۋىندار وتىر. وسى ورايدا ءدىنباسىلار ءبىر ۇستەلدىڭ باسىنا جينالىپ، الەمدىك جانە ايماقتىق پروبلەمالارعا بىرگە شەشىم ىزدەي باستادى.
ءدىن جالپى ءدىن مەن عىلىم، ءپاني ءومىر مەن اقىرەت الەمى، تابيعات پەن قۇدايىلىق كىتاپتار، ماتەريالدىق پەن رۋحانيلىق، جان مەن ءتان سەكىلدى كەرەعارلىقتاردى تابىستىرادى جانە ءار ءدىن ءوز پايعامبارى ارقىلى سۇيىسپەنشىلىك، ءوزارا سىيلاستىق، سابىرلىق، كەشىرىمدىلىك، مەيىرىمدىلىك، ادام قۇقىعى، بەيبىتشىلىك، باۋىرماشىلدىق جانە ەركىندىكتى جاقتايدى.
ەندەشە، ەندىگى الەم بەتالىسىندا ماتەرياليزم ەمەس، رۋحانيات جانە رۋحاني قۇندىلىقتار، ءوزارا كەلىسىم مادەنيەتى جوعارى تۇرۋى ءتيىس.
بۇگىندە قازاقستان الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ كەزەكتى VII سەزىن وتكىزۋگە دايىندىق ۇستىندە. بۇل جولى دا پوستپاندەميا كەزەڭىندەگى جاعدايلار سارالانىپ، وزەكتى ماسەلەلەر قاراستىرىلاتىنى انىق.
ق. باعاشاروۆ، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ، ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسىنىڭ وقىتۋشىسى.
