Dáýren Abaev: «Qazaqstanda orys tili qysym kórip otyr deý – ádiletsizdik»

Dalanews 12 tam. 2021 21:40 1591

Prezıdent ákimshiligi basshysynyń birinshi orynbasary Dáýren Abaev «Ashyq dıalog» baǵdarlamasynda birqatar suraqqa jaýap berdi. Otandyq qana emes, reseılik aqparattyq keńistikti eleń etkizgen oqıǵa talqyǵa tústi.

«Ǵalamtorda jarıalanǵan keıbir jarıalanymdardyń negizinde reseılik depýtattar Qazaqstandaǵy orys tiliniń jaǵdaıyna qatysty narazylyqtaryn bildirgen bolatyn. Bul jaǵdaıǵa qatysty qandaı pikir aıta alasyz?» dep surady baǵdarlama júrgizýshisi Dáýren Abaevtan.

– Eshqandaı kúmánsiz: mundaı jaǵdaılar óreskel ári oǵan jol berýge bolmaıdy. Sondyqtan quqyq qorǵaý organdary ádil quqyqtyq baǵasyn bere jatar. Kemsitýshilikke kimniń negiz bolǵandyǵyna, qandaı sebepke baılanysty bolǵanyna qaramastan, orys, qazaq nemese basqa ult ókili bolsyn, bizdiń elimizde mundaıǵa jol joq. Onyń ústine, bizdiń azamattarymyzdyń basym kópshiligi osyndaı josyqsyz ultshyldyqtyń kórinis tabýyn talqyǵa salady. Ókinishke qaraı, mundaı qubylystar búkil álemde bolyp jatady. Bul – mundaı nárselerdi memleket qoldaıdy degendi bildirmeıdi nemese úrdis sondaı degen sóz emes. Eki-úsh adamnyń qalaı bolsa solaı aıta salǵan sózine qarap 19 mıllıon halqy bar eldiń jaǵdaıy týraly kesip-pishýge bola ma?! Bolmaıdy dep oılaımyn, – dep óz oıyn ortaǵa saldy Dáýren Abaev.

Onyń aıtýynsha, Qazaqstandaǵy orys tiliniń jaǵdaıy týraly emosıamen kóp nárse aıtýǵa bolady. Biraq derektermen sóılegen durys.

Bizdiń elimizde halyqtyń 90%-y orys tilin biledi dep aıtýǵa bolady. Bul – Reseıdiń ózi men Belarýs memleketin qospaǵanda, álemdegi eń joǵarǵy kórsetkishterdiń biri dep sanaımyn. Orystardyń ózderiniń halyq qurylymyndaǵy úlesi qazir 20% shamasynda dep alsaq, bizde mektep oqýshylarynyń 30%-dan astamy orys tilinde bilim alady. Bul tildiń qanshalyqty suranysqa ıe ekendigin kórsetip turǵan joq pa?

Qazaqstanda 23 myńnan astam orys tili men ádebıeti pániniń muǵalimi jumys isteıdi. Bul – Ortalyq Azıadaǵy kez kelgen basqa elderge qaraǵanda anaǵurlym kóp. Sol úshin Qazaqstanda orys tiliniń qysym kórip jatqandyǵy týraly aıtý - ádiletsizdik, – dedi Prezıdent Ákimshiligi basshysynyń birinshi orynbasary.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar