Birqatar laýazymdy qyzmet atqarǵan memleket qaıratkeri, Shymkenttiń eks-ákimi Amalbek Tshan Dıkıı Armanmen arada bolǵan oqıǵa, oǵan Darıǵa Nazarbaevanyń aralasýy, Eski Qazaqstan ókilderiniń bılikten nelikten ketkisi kelmeıtini týraly aıtty, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.

Onyń sózinshe, zańǵa qarsy iske barǵan Nazarbaev áýletine tyqyr áli de taıanbaı tur, eshqandaı shara qoldanylyp jatqan joq.

"Shyn mánisinde Qańtardan keıin halyqtyń kóńilin ornyna keltirý úshin Ádiletti Qazaqstan degen sózdiń maǵynasy tereń. Halyqtyń boıyna sińip, el ony kózimen kórýi kerek edi. Ókinishke qaraı, bári uran bolyp qalyp jatyr.

Mysaly, burynǵy Prezıdenttiń otbasyn alaıyq. Qazir qyzdarynyń reıderlikpen tartyp alǵan dúnıesin jurt baqyraıtyp jatyr. Biraq eshqandaı shara qoldanylmaıdy. Ýtılsbor degendi bilesiz ǵoı. Mamın men Álıasynyń jasaǵan tirlikteriniń bári, laýazymdy qyzmette otyrǵan adamnyń otbasynyń sondaı jaǵdaıǵa barýy tek Qazaqstanda bolýy múmkin, - dedi Tshan Demokratıaly Qazaqstanǵa bergen suhbatynda.

Sonymen qatar, ol kezinde Almaty ákimi bolǵan Baıbek, Esimovterdiń jemqorlyqqa qatysy bary ekenin aıtty.

"Qatysy bolmasa, qashyp júre me? Almatyda qyzmet istegen ákimderdiń qaı-qaısy bolmasyn, olardy teksere kelseńiz bári de shyǵady.

Baıbek taza bolsa, nege qashyp júr?! Esimov te solaı. Mynaý kimdiki deseń, jurttyń bári "Esimovtiki" deıdi. Mynaý kimdiki deseń, "Baıbektiki" deıdi.

Olardyń kim ekenine halyqtyń ózi baǵasyn berip jatyr. Kópshilik qalt aıtpaıdy dep durys aıtady", - deıdi ol.

Shymkent ákimi bolǵan Amalbek Tshannyń sózinshe, Dıkıı Arman onyń jıenin soqqyǵa jyqqan.

"Dıkıı Arman asyp bara jatqan eshkim emes. Qasyna on-on bes adam jınap alyp júrgen adam ózinshe batyr bolady ǵoı. 2005-jyldary depýtat bolyp júrgen kezde Dıkıı Armannyń is-áreketine kýá bolǵanmyn.

Jıenim, týǵan qaryndasymnyń balasynyń avtobazary bolatyn. Sony basqaratyn. Sol jerge (Dıkıı Arman - esk.) kóligin sataıyn dep barǵan. (Jıeni - esk.) ózi dáý jigit. Sony bular 4-5 adam jabylyp, ábden uryp, ólerdeı sabap tastaǵan. Ol kezde depýtatpyn. Prokýratýraǵa berip, sóıtip sol kezde qamatqanbyz", - dedi ol suhbatynda.

Amalbek Tshan osy jaıtqa keıin Darıǵa Nazarbaeva aralasyp, Dıkıı Arman bostandyqqa shyqqanyn jetkizdi.

"Artynsha Dıkıı Armandy Darıǵa Nazarbaevanyń tikeleı aralasýymen shyǵaryp aldy. Parlamentte de bul máseleni kótergenmin. Parlamentte Dıkıı Arman bılikpen sybaılas bolyp, osyndaı tirlikter istep jatqanynyń bárin aıttym. Artynsha ony bosatty. Onyń haty bar. Mende hatynyń kóshirmesi áli kúnge deıin bar.

...Bári bolǵan oqıǵa. Sol kezdegi bıliktiń ábden kózin shel basyp ketken. 2005-2006 jyldary bastalǵan, odan beri qansha zaman ótti?!" - dedi memleket qaıratkeri.

Amalbek Tshan Nazarbaev áýletiniń taǵy bir ókili Tımýr Qulybaevtyń bylyqtaryn áshkereledi.

"Ózderińiz bilesizder, keıingi kezde olımpıadalyq jarystarda, álemdik deńgeıdegi jarystarda Qazaqstan sportshylarynyń deńgeıi óte tómen túsip ketti. Qandaı bir is-shara bolmasyn, óndiris bolsyn, sport bolsyn, bilim salasy bolsyn, júıesiz eshbir istiń alǵa jyljýy múmkin emes. Sportta da júıesiz tirlikter boldy.

Sebebi kezinde Qulybaevtyń yqpalymen Sport týraly zańdy ózgertip, qarajat bólý máselesiniń bárin Olımpıadalyq komıtetke aýystyryp, burynǵy qalyptasyp qalǵan júıeden aýytqyǵan jaǵdaı boldy.

Jankúıerlerdiń arasynda da úlken alańdaýshylyq boldy. Tokıoda Olımpıada bolǵan kezde Qulybaevtyń aınalasynda júrgenderdiń bári Olımpıadaǵa baryp, jankúıer bolyp otyrdy. Kórermender óziniń renishin bildirip jatty", - dedi ol.  

Onyń pikirinshe, Qulybaevtyń Olımpıada komıtetinde qyzmetke kelýi - jeke qalaýy.

"Qulybaevtyń úlken bıznes ımperıasy bar ǵoı, menińshe, sportqa qaraýǵa ýaqyty bolǵan joq. Óz sharýasymen júrdi. Olımpıada komıtetine tóraǵa bolyp kelýiniń ózi ambısıalyq qalaýy dep oılaımyn. Bári sol kisiniń qolynda, qaı jerge qyzmetke baramyn, ne isteımin dese de, onyń bárine múmkindikter boldy. Sol múmkindikti paıdalanyp kelgen is-áreketi dep oılaımyn", - dedi Amalbek Tshan.

Jýyrda Olımpıada komıtetine Golovkın basshylyqqa keldi. Al onyń komandasynda Eski Qazaqstannyń beldi músheleri bar.

"Golovkınǵa orynbasar bolyp bekitkenderdiń bári de baıaǵy Eski Qazaqstannyń mıllıarderleri. Naǵyz korrýpsıonerdiń bári sol jerde júr. Olar - tek mıllıarder emes, korrýpsıonerler, ony ashyp aıtý kerek. Ony el de, jurt ta biledi. 

Bir Mamınniń ózi ne turady? Onyń temirjolda istegen nárseleriniń bári - mıllıardtap, trıllıondap jatqan aqsha.

Premer-mınıstr bolyp júrgende qurylystar salamyz dep ashqanynyń bári kózboıaýshylyq bolyp shyqty, jalǵasy joq. 

Ahmetov, mysaly, olardyń báriniń de jasy kelgen. Olardy Qazaqstan sporty qyzyqtyrady dep aıta almaımyn.

Eger patrıot bolsa, olar adal qyzmet istegen bolar edi. Sondaı urlyqtyń arqasynda mıllıardtaǵan qarajatqa ege bolyp otyrǵan adam sport úshin jany ashıdy dep aıta almaımyn. Olarǵa ásheıin hobbı sıaqty nárse. Olardyń eń negizgi máselesi - urlanǵan aqshalaryn retteý, bıznesteriniń bárin retke keltirý.

Qulybaev ta, Mamın de, Ahmetov te jıǵan dúnıesiniń bir shetin bilse, ekinshi shetin bilmeıdi ǵoı dep oılaımyn. Sebebi az ýaqyttyń ishindegi jınaǵan dúnıesi adamnyń uǵymyna kirmeıdi", - dedi ol.

Buǵan deıin de qoǵam qaıratkeri "Qala men Dala" gazetine bergen suhbatynda eldegi sporttyń jaı-kúıi týraly aıtqan edi.

"Bizdiń el Olımpıada chempıondaryna sumdyq syıaqy beredi. Chempıon bolǵan sportshy Úkimetten 250 myń dollar alady. Birazy dopıngmen ustaldy. Oılap kórińiz, memleket sol sportshyǵa qanshama qarjy jumsady. Onyń jattyǵýy, halyqaralyq jarysqa qatysýyna ketetin shyǵynnyń bárin memleket kóterdi emes pe?

Qazir qazaq qoǵamynyń sana-sezimi ósti. Mundaı asta-tók syılyq berýdi kópshilik qabyldaı almaıdy. Bul úrdis birte-birte saıabyrsýy kerek.

Eshqandaı sheneýnik sportshylarǵa qaltasynan aqsha bermeıdi. Onyń bári halyqtyń aqshasy. Sondyqtan qomaqty syıaqy birtindep tómendeýi kerek. Mádenıet osylaı qalyptasaryn umytpaǵan jón..." - dedi ol.