Májiliske jańadan saılanǵan depýtat Qazybek Isa premer-mınıstrge saýal joldap, barlyq memlekettik qyzmetshi úshin qazaq tilin bilý mindetin engizýdi talap etti.
"Qazir halqymyz 19 mıllıonǵa, onyń ishinde qazaq ulty 78 prosentke jetip qaldy. Resmı málimet boıynsha qazaq halqy men qazaqsha túsinetinderdi qosqanda, jalpy sany – 88,7 prosent bolǵan. Al sol halyqqa qyzmet kórsetetin mamandardyń memlekettik tildi bilmeýi turǵyndardyń sapaly qyzmet alý quqyǵyn aıaq asty etip otyr", - dedi Isa májilistiń jalpy otyrysynda.
Osy oraıda depýtat elge kelgen mıllıondaǵan qandastar men aýyl turǵyndarynyń memlekettik organdarda óz tilinde qyzmet ala almaı júrgenin eske saldy.
Al joǵary shendilerdiń memlekettik tilge nemquraıly qaraýy halyq pen bılik arasyndaǵy alshaqtyqty kórsetip otyr.
"30 jyldan beri áli kúnge memlekettik qyzmetshi memlekettik tildi bilýi kerek degen talap joq. Memlekettik tildi bilý talaby qazir jańsaq aıtylyp júrgendeı, azamattyń jeke basyn tiline qaraı kemsitý emes, memlekettik qyzmetshilerge, bar bolǵany 100 myńǵa jýyq adamǵa qoıylatyn kásibı biliktilik talaby bolýy tıis. Syrtqy ister salasynyń mamandarynan shet tilin bilýdi qalaı talap etse, nemese kólik júrgizýshiden júrgizýshi kýáligin qalaı talap etse, sonymen birdeı mindet bul", - dep atap ótti Isa.
Búginde memlekettik tildi erkin bilý talaby tek prezıdenttikke úmitker adamdarǵa ǵana qoıylady. Basqa memlekettik qyzmetshiler úshin ondaı talap joq.
"14 mıllıondaı (78%) memleket negizin quraýshy qazaq ulty 100 myńdaı ǵana (0,5%) memlekettik qyzmetshiden (onyń 90% astamy qazaq ultynyń ókili!) qyzmetti ne aqparatty memlekettik tilde ala almaýy naǵyz paradoks! Sonda jarty paıyz memlekettik qyzmetshiler 78 paıyz halyqqa zańsyz ústemdik jasap keledi", - deıdi depýtat.
Onyń oıynsha, memlekettik tildiń mártebesin jeke dara anyqtaıtyn ýaqyt jetti. Al "sýǵa túspeı júzýdi úırený qandaı múmkin bolmasa, memlekettik tildi mindettemeı, ony úırený de sondaı múmkin emes". Osyǵan baılanysty bir top depýtat birqatar sharany qolǵa alýdy usyndy. Olar:
- Memlekettik qyzmetshilerdiń, quqyq qorǵaý organdary qyzmetkerleri men sottardyń jáne kópshilikke qyzmet etý mekemeleri qyzmetkerleriniń mindetti túrde memlekettik tildi bilýi týraly standart engizý;
- Memlekettik qyzmetshilerdiń memlekettik tildi meńgerý deńgeıin anyqtaýdyń júıesi men tártibin belgileý;
- Zań aktileri men ózge de normatıvtik quqyqtyq aktilerdi, memlekettik organdardyń qujattary men hattaryn, is qaǵazdaryn, aqparattary men esepterin resimdeýdiń negizgi nusqasy tek memlekettik tilde júzege asýy tıis;
- Memlekettik tildi eń aldymen ekonomıkada da qoldanýdy kúsheıtý.
"2020 jyly 28 jeltoqsanda Ulttyq keńes múshelerimen kezdesken mádenıet jáne sport mınıstri Aqtoty Raıymqulova bul usynysymyz qaralǵanyn, búgingi zaman men qoǵam talabyna saı Memlekettik til týraly zań jobasynyń tujyrymdamasy jasalyp, 2020 jyly tamyz aıynda úkimetke jiberilgenin málimdedi. Iaǵnı, ol zań tujyrymdamasy úkimette qozǵaýsyz jatyr ", - dep túıindedi Isa.
