Qazaqstan qarjygerleri qaýymdastyǵy (QQQ) qarjy naryǵyna qatysýshylar men sarapshylar arasynda júrgizetin aı saıynǵy saýalnamasynyń qorytyndysyn jarıalady. Oǵan sáıkes, munaı óndirisi kóleminiń qysqarýy ári baǵanyń tómendeýi jáne joǵary paıyzdyq mólsherlemeler saldarynan iskerlik belsendiliktiń baıaýlaýy saldarynan 2025 jyly JİÓ ósiminiń tejeletini boljanady, dep jazady Dalanews.kz.
2025 jyly 1 AQSH dollary - 524,1-545,2 teńge
"Qarjy naryǵy sarapshylarynyń ulttyq valúta baǵamyna qatysty kútiletin boljamdy qarashada aıynda teńgeniń álsireýi aıasynda aıtarlyqtaı nasharlatty (+5%): bir aıdan keıin, ıaǵnı 2025 jyldyń basynda teńgege shaqqandaǵy 1 AQSH dollary 524,1 teńge (qazir - 513,62 teńge) bolýy múmkin dep boljanady. Sonymen qatar, aldaǵy 12 aı boıynda teńgeniń nyǵaıý úrdisi kútilmeıdi, kerisinshe ulttyq valútaǵa shaqqanda dollar 6%-ǵa nyǵaıyp, jyl boıynda 545,2 teńgege deıin jetýi múmkin", - deıdi Qazaqstan qarjygerleri qaýymdastyǵy saýalnama nátıjesine súıene otyryp.
Bir aıta keterligi, atalǵan saýalnama jeltoqsan aıynyń basynda ótkizilgendikten, sarapshylardyń pikirine qarasha aıyndaǵy valúta naryǵynda bolǵan jaǵdaı áser etýi múmkin ekeni de eskertiledi.
Munaıdyń bir barreliniń baǵamy 71,7 dollarǵa deıin tómendeýi múmkin
"Reseı rýbliniń ishki faktorlary men qubylmalylyǵynan bólek, aldaǵy jyly teńgege munaı baǵasynyń aıtarlyqtaı tómendeýi keri áser etýi múmkin: bir jyldan keıin AQSH-ta munaı óndirisiniń ulǵaıýy saldarynan Qytaı men Eýropanyń shıkizatqa degen suranysynyń tómendeýine baılanysty "qara altynnyń" bir barreli 71,7 dollar (77,4 - aı buryn) deńgeıinde bolady dep kútiledi. Sondaı-aq, 2025 jyly OPEK+ elderi (munaı óndirisi kólemin erikti qysqartý jáne ótemaqy jospary) aldynda qabyldaǵan mindettemeleri sheńberinde QR-da munaı óndirisiniń kólemi qysqartylýy múmkin".
Qańtar aıynda bazalyq mólsherleme taǵy kóteriledi me?
"Qarasha aıyndaǵy otyrysta bazalyq mólsherlemeni birden 100 b.t-ǵa arttyryp, 15,25%-ǵa deıin kóterý aqsha aıyrbas baǵamyn turaqtandyrý jáne baǵanyń ósimin tejeý boıynsha qabyldanǵan sharalardyń biri boldy. Osyǵan qaramastan, saýalnamaǵa qatysqan qarjy naryǵy sarapshylary qańtar aıynda bazalyq mólsherleme taǵy joǵarylaıdy dep boljaıdy: 55%-y - aǵymdaǵy deńgeıi saqtalady dese, 25%-y 25-100 b.t-ǵa tómendeıdi, al 20%-y - 25-75 b.t-ǵa joǵarylaıdy dep sanaıdy. Importtalatyn ınflásıanyń eldegi baǵanyń ósýi, munaı baǵasynyń jáne ulttyq valúta baǵamynyń qaıta tómendetýi múmkin. Osynyń aıasynda ınflásıalyq kútiletin boljam ósimdi kórsetedi: bir jyldan keıin ınflásıa 9,5% -dy quraýy yqtımal. Bul eldegi qatań monetarlyq sharttardyń uzaqqa saqtaýdy talap etýi múmkin: bir jylda bazalyq mólsherleme 14,25% (bir aı buryn 13,0%) deńgeıinde qalyptasady dep boljanady".
Bir jylda ınflásıa bir aı burynǵy boljamdaǵy 8,4%-dyń ornyna 9,5%-ǵa jetýi múmkin.
Munaı óndirisi kóleminiń qysqarýy, onyń baǵasynyń tómendeýi jáne joǵary paıyzdyq mólsherlemeler saldarynan iskerlik belsendiliktiń baıaýlaýy 2025 jyly JİÓ ósimi qarqynyna teris áser etýi múmkin: 2025 jyldyń aıaǵynda JİÓ ósimi Ulttyq banktiń 4,5–5,5% jáne Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń 5,6% boljamymen salystyrǵanda 4,4% bolady dep kútiledi.
Buǵan deıin Ulttyq banktiń 2024 jyldyń qarasha aıyndaǵy Aqsha-kredıt saıasaty týraly kezekti qujatty jarıalady.Munda el ekonomıkasynyń negizgi makroekonomıkalyq kórsetkishteri nasharlaý turǵysynda qaıta qarastyrylǵan. Máselen, ondaǵy pesımısik senarı boljamyna sáıkes, munaıdyń bir barreliniń quny 2025 jyly 50 dollar bolýy yqtımal. Sondaı-aq Bank of America munaı baǵasynyń 65 dollarǵa deıin tómendeıtinin boljady.
