Belgili jýrnalıs Marat Toqashbaev osyndaı saýaldy ortaǵa tastaǵan eken. Oryndy. Oılantady. Biraq, Saǵyntaev qulaǵyna iler me eken muny? Úkimetti sol basqaryp otyr ǵoı.
"Qazaqstan Úkimetiniń nazaryna! ÚKİMET OTYRYSTARYNYŃ ORYS TİLİNDE ÓTÝİ – ZAŃSYZ!" deıdi Toqashbaev. Dál osy sózderdi badyraıtyp bas árippen jazypty.
Saǵyntaev, siz bilesiz be?
Qazaqstan Konstıtýsıasynyń 7-babynyń 1-tarmaǵynda «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik til – qazaq tili» ekendigi tujyrymdalyp, 2-tarmaǵynda «Memlekettik uıymdarda jáne jergilikti ózin-ózi basqarý organdarynda orys tili resmı túrde qazaq tilimen teń qoldanylady» dep kórsetilgen.
Nazar aýdaryńyzdar, Úkimet memlekettik uıym emes, ol – memlekettik organ.
Memlekettik uıymdar degenimiz mınıstrlikter men vedomstvolardyń óz mindetterin júzege asyrý úshin qurǵan uıymdary. Aıtalyq, aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi – memlekettik organ bolsa, ol qurǵan veterınarıalyq qyzmet –memlekettik uıym sanalady. Orys tiliniń resmı túrde qazaq tilimen teń qoldanylatyny týraly norma mine, osyndaı tek ekinshi deńgeıdegi memlekettik uıymdarǵa ǵana qatysty.
Úkimet mynany oqyshy!
Qazaqstan Konstıtýsıasynyń 64-babynyń 1-tarmaǵynda «Úkimet Qazaqstan Respýblıkasynyń atqarýshy bıligin júzege asyrady, atqarýshy organdardyń júıesin basqarady jáne olardyń qyzmetine basshylyq jasaıdy» dese, 2-tarmaǵynda «Úkimet alqaly organ bolyp tabylady» deıdi. Iaǵnı «atqarýshy organdardyń júıesin basqaratyndyǵyn» ári «alqaly» ekendigin eskersek Ata zańymyz Úkimettiń organ ekendigin dáleldep tur. Anaý-mynaý emes – memlekettik organ! Úkimettiń memlekettik uıym emes MEMLEKETTİK ORGAN bolýy sebepti onyń memlekettik tilde emes basqa tilde jumys isteýi,
Úkimet otyrystaryn orys tilinde júrgizýi Konstıtýsıaǵa qaıshy áreket! Úkimet otyrystary orys tilinde ótsin degen konstıtýsıalyq norma esh jerde joq.
Iaǵnı bul zańsyzdyq! Mundaı qatelikter jedel túzetilýge tıis!
Budan shyǵatyn qorytyndy
Buǵan qosymsha, mynandaı jaǵdaıdy eskerý qajet. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy Til týraly zańnyń 4-babynda "Memlekettik til – memlekettiń búkil aýmaǵynda qoǵamdyq qatynastardyń barlyq salasynda qoldanylatyn memlekettik basqarý, zań shyǵarý, sot isin júrgizý jáne is qaǵazdaryn júrgizý tili» ekendigi baıandalǵan.
Sondaı-aq Úkimettiń Qazaqstan Respýblıkasynda memlekettik tildi barynsha damytýǵa, onyń halyqaralyq bedelin nyǵaıtýǵa mindetti ekendigi aıtylǵan. Onyń ústine QR Konstıtýsıalyq Keńesiniń 2007 jylǵy 23-aqpandaǵy № 3 qosymsha qaýlysynda: «Memlekettik uıymdarda jáne jergilikti ózin-ózi basqarý organdarynda orys tili resmı túrde qazaq tilimen teń qoldanylady degen konstıtýsıalyq norma orys tiline ekinshi memlekettik til mártebesi beriletinin bildirmeıdi» degen tujyrymy taǵy bar. Budan shyǵatyn qorytyndy Memlekettik organ tek memlekettik tilde ǵana jumys isteýge tıis!
Baqytjan Ábdiruly, qatelik qashan túzetiledi?!
