Áleýmettik jelide kóptiń janyna aýyr tıgen taǵy bir aıyppul túri týraly aqparat taraýda. Oǵan sensek, endi kúndizgi ýaqytta balalary shýlaǵandarǵa da aıyppul qarastyrylatyn kórinedi. Bul aqparattyń alǵashqy kózin Factcheck.kz-daǵy áriptesterimiz Instagram-daǵy paraqshalardyń birinen tapty. 17 qańtarda jarıalanǵan bul habarlamada: "Balalaryńyz shýlasa, 118 myń teńge aıyppul tóleısiz" delingen, dep jazady Dalanews.kz.
Taratylǵan habarlamada Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekstiń (ÁQBtK) halyqtyń sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq salamattylyǵy talaptaryn jáne gıgıenalyq normatıvterin buzýǵa qatysty 425-baby qamtylǵan. Bul bapqa sáıkes, jeke tulǵalar 30 AEK (117 960 teńge) mólsherinde aıyppul túrindegi jazaǵa kesiledi, ıaǵnı jazbada aıtylyp otyrǵan 118 myń teńge osy!
Sarapshylar densaýlyq saqtaý mınıstriniń 2022 jylǵy 16 aqpandaǵy buıryǵynda kórsetilgen gıgıenalyq normatıvter kestesinde ártúrli úı-jaılar men aýmaqtarda ruqsat etilgen dybys deńgeıi týraly aqparat bar ekenin naqtylaıdy. Onda turǵyn úı keshenindegi páterlerdegi shý deńgeıi: jumys kúnderi 9:00-den 22:00-ge deıin jáne demalys kúnderi 10:00-den 23:00-ge deıin 55 dBA-dan (akýstıkalyq desıbel) jáne jumys kúnderi 22:00-den 9:00-ge deıin jáne demalys kúnderi keshki 23:00-den 10:00-ge deıin 45 dBA-dan aspaýy kerek.
Alaıda, jazba avtory bul arada balalar shýyn nege negizge alǵany belgisiz, óıtkeni normatıvter dybys kózin naqtylamaıdy – is júzinde olar adamdardan bastap turmystyq tehnıka da bolýy múmkin.
Barlyq jaıtty egjeı-tegjeıli zertteı kele, sarapshylar mynandaı qorytyndy shyǵardy: Qazaqstanda balalardyń shýyna salynatyn jańa aıyppul túri joq, sonymen qatar balalar shyǵaratyn shýdy retteıtin jekelegen zańdar da joq. Shýdyń maksımaldy deńgeıiniń normalaryn belgileıtin zańdar bar, biraq olar burynnan bar.
Buǵan deıin el azamattaryn kóligin bes mınýttan artyq qyzdyrǵandarǵa salynatyn aıyppul qatty ashýyn týǵyzǵan. Alaıda, keıinnen kólikti bes mınýttan artyq qyzdyrýǵa zańda tyıym salynbaǵany belgili boldy. Bul týraly Májilis depýtaty, zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń múshesi Baqytjan Bazarbek málimdedi. Ol komıtet tıisti túzetýler engizgenin, oǵan sáıkes osyndaı normalardy jergilikti ókildi organdar – máslıhattar bekite alatynyn atap ótti.
- Sizder (memlekettik organdar) zańda “bes mınýt” degen túsiniktiń joq ekenin túsindirýlerińiz kerek edi. Osylaı shýlatyp jibergen ózderińiz, qazir búkil halyq bes mınýt týraly aıtyp júr. Muny ishki ister mınıstrligi men basqa da memlekettik organdar birigip túsindirýi tıis edi. Al qazir, túsindirý jumystarynyń júrgizilmeýiniń saldaryn kórip otyrmyz. Kóptegen adam osy máseleni haıpqa aınaldyryp jiberdi, – dedi depýtat.
