Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttigi óńirlik áleýmettik-kásipkerlik korporasıalar (ÁKK) arqyly baǵany turaqtandyrý tetigin iske asyrýǵa keshendi taldaý júrgizdi. Taldaý nátıjeleri kórsetkendeı, áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlarynyń baǵasyn ustap turýǵa baǵyttalǵan bul tetik tıimsiz paıdalanylyp, adal básekelestik, teń qoljetimdi etý jáne ashyqtyq qaǵıdattarynyń júıeli túrde buzylýyna alyp kelgen, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Birqatar óńirlerde qaryz sharttarynyń talaptary oryndalmaǵan jáne olar birneshe ret sanksıasyz uzartylǵan jaǵdaılar anyqtaldy. Máselen, bir qaryz alýshyǵa 489 mln teńge somasynda qaryz berilip, ol birneshe ret qaıtarymsyz uzartylǵan. Sondaı-aq 1,3 mlrd teńgeden astam somaǵa berilgen qaryzdardyń da osylaısha uzartylǵany tirkeldi. Keıbir sharýashylyq sýbektilerine paıyzsyz jeńildetilgen qaryzdar berilgen jaǵdaılar da anyqtaldy, bul óz kezeginde negizsiz artyqshylyqtar týǵyzǵan.
Sonymen qatar búdjet qarajatyna satyp alynǵan ónim saýda jelilerine tolyq jetkizilmegen. Eki jyl ishinde satyp alynǵan kólemniń tek 19%-y ǵana iske asqan, al 2021 jyldan beri alynǵan birqatar ónim áli kúnge deıin satylmaǵan.
Qarajatty tıimsiz paıdalaný derekteri de tirkelgen. Mysaly, baǵa tómen bolǵan kezeńde (qazan–sáýir) kartop satyp alýǵa 5,1 mlrd teńge bólinse, tapshylyq kezeńinde (mamyr–shilde) turaqtandyrý sharalary múlde qoldanylmaǵan. Sondaı-aq sharttardy oryndaý merzimderi men talaptarynda aıyrmashylyqtar bolǵan, bul teń qoljetimdi etý qaǵıdatyn buzady.
Agenttik júrgizgen jumys nátıjesinde bir ÁKK-ge qatysty tergep-tekserý aıaqtalyp, oǵan 300 AEK (1,18 mln teńge) kóleminde aıyppul salyndy. Sonymen qatar ózge ÁKK-lerge 8 habarlama engizilip, túrli monopolıaǵa qarsy zańnamany buzý faktileri boıynsha sharalar qabyldandy.
Taldaý qorytyndysy boıynsha BQDA qaryz sharttaryna biryńǵaı talaptar engizý, mindettemeler oryndalmaı turyp uzartýǵa tyıym salý, bólý josparlaryn mindetti túrde jarıalaý jáne ákimdikterdiń jaýapkershiligin kúsheıtý jóninde usynystar ázirledi.
