QR Joǵarǵy aýdıtorlyq palatasynda veterınarıalyq-sanıtarıalyq, fıtosanıtarıalyq jáne azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý tıimdiligine júrgizilgen memlekettik aýdıttiń qorytyndylary qaraldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Aýdıtorlyq is-shara Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligin, onyń jekelegen komıtetteri men vedimistik baǵynysty uıymdaryn, «Azyq-túlik kelisimshart korporasıasy» ulttyq kompanıasyn, Ulttyq agrarlyq ǵylymı-bilim berý ortalyǵyn, «QazBioPharm» ulttyq holdıńin, beıindi joǵary oqý oryndary men óńirlik áleýmettik-kásipkerlik korporasıalardy qamtydy.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev aýyl sharýashylyǵy eńbekkerleriniń birinshi forýmynda sóılegen sózinde agrarlyq sektordyń Qazaqstan úshin strategıalyq mańyzyn erekshe atap ótti.
«Aýyl sharýashylyǵy básekege qabiletti ozyq sala bolýy kerek. Agroónerkásip kesheni ekonomıkadaǵy basty qozǵaýshy kúshtiń birine aınalýǵa tıis. Bıznes te, memleket te osyǵan múddeli. Bul, eń aldymen, azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý turǵysynan mańyzdy. Aýyldaǵy aǵaıynnyń turmysy da osy salaǵa tikeleı baılanysty», - dedi Prezıdent.
Ulttyq statısıka búrosynyń derekterine sáıkes, 2024 jyly aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń shyǵarylymy 8,3 trln teńgege jetken, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 9% kóp. Jalpy kólemniń ishinde ósimdik sharýashylyǵy ónimi 5 trln teńge (60,2%), mal sharýashylyǵy ónimi 3,2 trln teńge (39,6%) boldy. Degenmen júrgizilgen memlekettik aýdıt respýblıkadaǵy agroónerkásiptik keshenniń damýyn tejeıtin birqatar máseleni anyqtady. Olardyń qatarynda baǵdarlamalyq qujattardyń arasynda úılesimdiliktiń bolmaýy, ózin-ózi qamtamasyz etý kórsetkishteriniń saqtalmaýy jáne azyq-túlik qorlaryna monıtorıńtiń jetkiliksizdigi sıaqty problemalar bar.
Máselen, negizgi azyq-túlik taýarlary boıynsha ózin-ózi qamtamasyz etý deńgeıi áli de 80%-ǵa jetpeıdi, al qoldanylyp júrgen esepteý ádistemesi fızıologıalyq tutyný normalaryn eskermeıdi.
Azyq-túlik qorlaryn esepke alý jáne baqylaýdyń avtomattandyrylǵan júıesi áli de engizilmegen, bul mundaı taýarlardyń bar-joǵy jáne qozǵalysy týraly derekterdiń naqtylyǵyna áser etedi.
Veterınarıalyq jáne fıtosanıtarıalyq qaýipsizdik boıynsha da olqylyqtar bar. Veterınarıalyq zerthanalardyń 87%-dan astamy halyqaralyq standarttarǵa sáıkestigi boıynsha akkredıttelmegen. 396 mln teńgeden astam somaǵa veterınarıalyq preparattardy satyp alý rásimderin buzý faktileri anyqtaldy. 101 shegaralyq ótkizý pýnktiniń 24-i fıtosanıtarıalyq baqylaýmen qamtamasyz etilmegen.
Memlekettik aýdıtorlar aýyl sharýashylyǵynyń ǵylymmen qamtylý deńgeıiniń tómen ekenin de atap ótti. 2023 jyly bul kórsetkish JİÓ-niń nebári 0,26%-yn quraǵan. Ǵylymı zertteý nátıjeleriniń jetkilikti qoldanys tappaýy salanyń damýyn tejeıdi.
Jalpy aýdıt barysynda 179 mln teńgeden astam búdjet qarajatynyń tıimsiz josparlanǵany jáne 66,2 mlrd teńgeniń tıimsiz paıdalanylǵany anyqtaldy.
Aýdıt nátıjesinde aýdıt obektisi tıisti sharalar qabyldap, memleket aktıvterine 4,4 mlrd teńge óteldi.
Joǵarǵy aýdıtorlyq palata QR Úkimeti men aýdıt obektilerine anyqtalǵan zańbuzýshylyqtar men máselelerdi joıý úshin qajetti usynystar men tapsyrmalar berdi.
