Ulttyq kásipkerler palatasynyń bolashaǵy boıynsha jabyq esik jaǵdaıyndaǵy konsýltasıalar qańtar-aqpan aılarynda ótýi tıis. DALA INSIDE derekkóziniń aıtýynsha, palatanyń jumysy, jarna boıynsha, shyǵyn boıynsha jaǵdaıyn tolyq reformalaý boıynsha usynystar kóbeıgen. Tipti «Atameken» kásipkerler palatasyn jaýyp, ruqsat berýshi fýnksıalaryn profıldi mınıstrlik komıtetine berý týraly radıkaldy ıdeıa da talqyǵa salynady. Memleket ózine bul fýnksıalardy alǵysy kele me, basty suraq osynda.
«Qazir "Atameken" palatasy memleketke de, óziniń basty klıenti – bızneske de unamaı barady. Eshkim jaqtyrmaıtyn, esh jerge sımaıtyn ızgoı uıymǵa aınalyp ketken. Bıznestiń múddesin qorǵaý boıynsha bastamalary álsiz. Al Úkimet úshin ońaı ıleıtin jumsaq qamyr sıaqty. Ózine aqsha tóleıtin iri bızneske ǵana qyzmet etkisi keledi. Ony jasyratyn eshteńe joq, barlyǵy kórip otyr. Qazirgi basshysy da saıası arenadaǵy yqpaly, kásibı uıymdastyrý jumysy jaǵynan álsiz. Osylardyń barlyǵy jan-jaqtan qordalanyp, palatanyń múlde abyroısyz uıymǵa aınalýyna alyp keldi», - deıdi, derekkóz.
Palata ózi qurylǵan ýaqytta qajet boldy, aktýaldy boldy. Biraq qazir óz mısıasyn túgesken sıaqty. Endi «Atameken» óziniń basty fýnksıasyn oryndaýdy toqtatyp, bıznestiń damýyna kedergi keltiretin qurylymǵa aınalyp barady. Iaǵnı qazirgi tańda bul uıymnan kásipkerlerge naqty paıda joq, kerisinshe ol bıznes úshin artyq búrokratıalyq tosqaýyl deńgeıine jetti. Endi kásipkerlerdiń barlyǵy palatanyń ózderiniń quqyqtary men múddesin qorǵaý isin oıdaǵydaı atqara almaǵanyn aıtyp júr. «Atameken» kóbine alyp kompanıalardyń sózin sóıleýge beıim de, shaǵyn jáne orta bıznestiń máselelerine tıisti deńgeıde arasha túspeıdi. Sońǵy qabyldanǵan Salyq kodeksindegi shaǵyn jáne orta bızneske aýyr tıetin ózgerister kezinde «Atamekenniń» daýysy múlde shyqqan joq. Tipti palatany eshkim tyńdamaıtyn sıaqty.
Oǵan qaramastan, «Atameken» palatasy bıznes ókilderinen jyl saıyn múshelik jarnalar jınaıdy. Jańa jyldan keıin jaǵdaı qıyndaıtyndyqtan, endi múshelik jarnalardy tóleý bıznes úshin qosymsha qarjylyq bolmaq. Qazirgi ınflásıa, salyqtardyń ósýi jaǵdaıynda bul «jyǵylǵanǵa judyryq» bolyp otyr. Palata keıbir mindetti qyzmetterin, mysaly, óndirýshilerge beriletin ındýstrıalyq sertıfıkatty tek múshelik jarna tólengen jaǵdaıda ǵana beretini bıznesti qosymsha qyspaqqa alǵan qısynsyz talaptardyń biri bolyp otyr. Iaǵnı, kásiporyn palataǵa qaryzy bolsa, taýardyń otandyq óndirýshi ekendigi jónindegi sertıfıkatty ala almaıdy.
Al sonda jınalǵan aqsha bıznesti qorǵaý isine ketip jatyr ma? Olaı dep aıta almaımyz. Resmı málimet boıynsha, 2025 jyly UKP jalpy búdjeti 12 mıllıard teńgeden asqan, onyń 10,7 mlrd teńgesin kásipkerlerden jınalatyn múshelik jarnalar qurady. Bul qarjynyń negizgi bóligi iri bıznes sýbektilerinen túsedi. Endi osy jınalǵan 12 mıllıard teńgeniń basym bóligi tikeleı bızneske qyzmet kórsetýge emes, palatanyń óz shyǵyndaryn óteýge ketedi. Keńselerdi jalǵa alý, qyzmetkerlerge aılyq tóleý, issapar syndy shyǵyndary óte kóp. Odan bızneske paıda bar ma?
Ne bolsa da, kelesi jyly osy suraqtardyń barlyǵy kún tártibine qoıylmaq. «Atameken» boıynsha sheshim qabyldaýdyń ýaqyty baıaǵyda kelgen edi. Tek 2020 jylǵy pandemıa, odan keıingi qaıta qalpyna kelý úrdisteri bóget bolyp qaldy.
