ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ بولاشاعى بويىنشا جابىق ەسىك جاعدايىنداعى كونسۋلتاسيالار قاڭتار-اقپان ايلارىندا ءوتۋى ءتيىس. DALA INSIDE دەرەككوزىنىڭ ايتۋىنشا، پالاتانىڭ جۇمىسى، جارنا بويىنشا، شىعىن بويىنشا جاعدايىن تولىق رەفورمالاۋ بويىنشا ۇسىنىستار كوبەيگەن. ءتىپتى «اتامەكەن» كاسىپكەرلەر پالاتاسىن جاۋىپ، رۇقسات بەرۋشى فۋنكسيالارىن ءپروفيلدى مينيسترلىك كوميتەتىنە بەرۋ تۋرالى راديكالدى يدەيا دا تالقىعا سالىنادى. مەملەكەت وزىنە بۇل فۋنكسيالاردى العىسى كەلە مە، باستى سۇراق وسىندا.
«ءقازىر "اتامەكەن" پالاتاسى مەملەكەتكە دە، ءوزىنىڭ باستى كليەنتى – بيزنەسكە دە ۇناماي بارادى. ەشكىم جاقتىرمايتىن، ەش جەرگە سيمايتىن يزگوي ۇيىمعا اينالىپ كەتكەن. بيزنەستىڭ مۇددەسىن قورعاۋ بويىنشا باستامالارى ءالسىز. ال ۇكىمەت ءۇشىن وڭاي يلەيتىن جۇمساق قامىر سياقتى. وزىنە اقشا تولەيتىن ءىرى بيزنەسكە عانا قىزمەت ەتكىسى كەلەدى. ونى جاسىراتىن ەشتەڭە جوق، بارلىعى كورىپ وتىر. قازىرگى باسشىسى دا ساياسي ارەناداعى ىقپالى، كاسىبي ۇيىمداستىرۋ جۇمىسى جاعىنان ءالسىز. وسىلاردىڭ بارلىعى جان-جاقتان قوردالانىپ، پالاتانىڭ مۇلدە ابىرويسىز ۇيىمعا اينالۋىنا الىپ كەلدى»، - دەيدى، دەرەككوز.
پالاتا ءوزى قۇرىلعان ۋاقىتتا قاجەت بولدى، اكتۋالدى بولدى. ءبىراق ءقازىر ءوز ميسسياسىن تۇگەسكەن سياقتى. ەندى «اتامەكەن» ءوزىنىڭ باستى فۋنكسياسىن ورىنداۋدى توقتاتىپ، بيزنەستىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرەتىن قۇرىلىمعا اينالىپ بارادى. ياعني قازىرگى تاڭدا بۇل ۇيىمنان كاسىپكەرلەرگە ناقتى پايدا جوق، كەرىسىنشە ول بيزنەس ءۇشىن ارتىق بيۋروكراتيالىق توسقاۋىل دەڭگەيىنە جەتتى. ەندى كاسىپكەرلەردىڭ بارلىعى پالاتانىڭ وزدەرىنىڭ قۇقىقتارى مەن مۇددەسىن قورعاۋ ءىسىن ويداعىداي اتقارا الماعانىن ايتىپ ءجۇر. «اتامەكەن» كوبىنە الىپ كومپانيالاردىڭ ءسوزىن سويلەۋگە بەيىم دە، شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ماسەلەلەرىنە ءتيىستى دەڭگەيدە اراشا تۇسپەيدى. سوڭعى قابىلدانعان سالىق كودەكسىندەگى شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە اۋىر تيەتىن وزگەرىستەر كەزىندە «اتامەكەننىڭ» داۋىسى مۇلدە شىققان جوق. ءتىپتى پالاتانى ەشكىم تىڭدامايتىن سياقتى.
وعان قاراماستان، «اتامەكەن» پالاتاسى بيزنەس وكىلدەرىنەن جىل سايىن مۇشەلىك جارنالار جينايدى. جاڭا جىلدان كەيىن جاعداي قيىندايتىندىقتان، ەندى مۇشەلىك جارنالاردى تولەۋ بيزنەس ءۇشىن قوسىمشا قارجىلىق بولماق. قازىرگى ينفلياسيا، سالىقتاردىڭ ءوسۋى جاعدايىندا بۇل «جىعىلعانعا جۇدىرىق» بولىپ وتىر. پالاتا كەيبىر مىندەتتى قىزمەتتەرىن، مىسالى، وندىرۋشىلەرگە بەرىلەتىن يندۋستريالىق سەرتيفيكاتتى تەك مۇشەلىك جارنا تولەنگەن جاعدايدا عانا بەرەتىنى بيزنەستى قوسىمشا قىسپاققا العان قيسىنسىز تالاپتاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. ياعني، كاسىپورىن پالاتاعا قارىزى بولسا، تاۋاردىڭ وتاندىق ءوندىرۋشى ەكەندىگى جونىندەگى سەرتيفيكاتتى الا المايدى.
ال سوندا جينالعان اقشا بيزنەستى قورعاۋ ىسىنە كەتىپ جاتىر ما؟ ولاي دەپ ايتا المايمىز. رەسمي مالىمەت بويىنشا، 2025 جىلى ۇكپ جالپى بيۋدجەتى 12 ميلليارد تەڭگەدەن اسقان، ونىڭ 10،7 ملرد تەڭگەسىن كاسىپكەرلەردەن جينالاتىن مۇشەلىك جارنالار قۇرادى. بۇل قارجىنىڭ نەگىزگى بولىگى ءىرى بيزنەس سۋبەكتىلەرىنەن تۇسەدى. ەندى وسى جينالعان 12 ميلليارد تەڭگەنىڭ باسىم بولىگى تىكەلەي بيزنەسكە قىزمەت كورسەتۋگە ەمەس، پالاتانىڭ ءوز شىعىندارىن وتەۋگە كەتەدى. كەڭسەلەردى جالعا الۋ، قىزمەتكەرلەرگە ايلىق تولەۋ، ءىسساپار سىندى شىعىندارى وتە كوپ. ودان بيزنەسكە پايدا بار ما؟
نە بولسا دا، كەلەسى جىلى وسى سۇراقتاردىڭ بارلىعى كۇن تارتىبىنە قويىلماق. «اتامەكەن» بويىنشا شەشىم قابىلداۋدىڭ ۋاقىتى باياعىدا كەلگەن ەدى. تەك 2020 جىلعى پاندەميا، ودان كەيىنگى قايتا قالپىنا كەلۋ ۇردىستەرى بوگەت بولىپ قالدى.
