Adam quqyqtaryn qamtamasyz etetin quqyqtyq normalar qaralǵan kezdesýge Parlament depýtattary, memlekettik organdar men halyqaralyq uıymdardyń, ÚEU ókilderin, túrki memleketteriniń Ombýdsmenderin, qoǵamdyq pikir kóshbasshylaryn jáne basqa da sarapshylar jıyldy.
Konferensıaǵa qonaqtaryn Qazaqstandaǵy Adam quqyqtary jónindegi ýákil Artýr Lastaev qarsy aldy. Spıker forým BUU-nyń "Adam quqyqtary 75" jahandyq bastamasyn qoldaý maqsatynda ótkizilip jatqanyn atap ótti.
«Adam quqyqtarynyń jalpyǵa birdeı deklarasıasy qundylyqtarynyń orasan zor álemdik mańyzdylyǵyn, olardyń elimizdiń jáne búkil adamzattyń damýyndaǵy rólin, quqyq qorǵaý mekemeleriniń jahandyq ornyqty damýǵa qosqan úlesin eskere otyryp, bizdiń konferensıa jumysyn Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev quptady», – dedi ol.
Ol oraıly sátte byltyr júrgizilgen konstıtýsıalyq reformanyń rólin quqyq qorǵaý ınstıtýttaryn nyǵaıtýǵa septeskenin atap ótti.
«Bizge adam quqyqtaryn sot arqyly qorǵaýdyń tıimdiligi asa mańyzdy bolyp kórinedi. Ádil sot isin júrgizý quqyǵy adamnyń negizgi quqyqtarynyń biri sanalady. Adam quqyqtarynyń qorǵalý dárejesi jáne onyń tutastaı alǵanda quqyqtyq sharalardyń tıimdiligin qabyldaýy ulttyq sot rásimderiniń qoǵamnyń halyqaralyq standarttary men úmitterine sáıkestigine baılanysty», – dedi Ombýdsmen.
Osy kúni Memleket basshysynyń atynan QR Prezıdenti janyndaǵy Adam quqyqtary jónindegi komısıanyń tóraǵasy Rogov Igor Ivanovıch quttyqtaý sóz sóıledi:
«Sońǵy jyldary bizdiń elimizde demokratıa men quqyq ústemdiginiń qundylyqtarynan týyndaıtyn aýqymdy ózgerister júzege asyryldy. Júrgizilgen reformalardyń nátıjesinde bıliktiń zańnamalyq tarmaǵy kúsheıtildi, saılaý júıesiniń proporsıonaldy-majorıtarlyq modeli engizildi. Ólim jazasyn tolyǵymen joıý mańyzdy qadam boldy. Konstıtýsıalyq sot óz jumysyn bastady, oǵan qazir barlyq azamattar tikeleı júgine alady. Ombýdsmenniń ókilettikteri edáýir keńeıtildi, onyń ár óńirde ókildikteri paıda boldy.
Qazaqstan adam quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaý júıesin nyǵaıtý, elde zańdylyq pen tártipti qamtamasyz etý jónindegi dáıekti jáne keshendi jumysty jalǵastyrady. Bul bizdiń memlekettik saıasatymyzdyń negizgi basymdyqtarynyń biri»,– dedi ol.
Quttyqtaý barysynda QR Konstıtýsıalyq Sotynyń Tóraǵasy Asımova Elvıra da sóz sóıledi:
«Bıylǵy jyly Adam quqyqtary taqyrybynyń ózi "barshaǵa qadir-qasıet, teńdik jáne ádilettilik" uranymen súıemeldenetinin atap ótkim keledi jáne bul iske asyrylyp jatqan jobalardyń basynda turǵan jumysty kórsetedi. Tájirıbe kórsetkendeı, kez-kelgen ekonomıkalyq, áleýmettik joba árdaıym qoǵamnyń jáne belgili bir adamnyń múddelerin eskerý qajettiligimen birge júredi».
Konferensıany QR Adam quqyqtary jónindegi ýákil keńsesi, QR Prezıdenti janyndaǵy Adam quqyqtary jónindegi Komısıa, QR Syrtqy ister mınıstrligi, Qazaqstandaǵy kóshi-qon jónindegi halyqaralyq uıym jáne Birikken Ulttar Uıymynyń Damý Baǵdarlamasy (BUUDB), sondaı-aq Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymy (EQYU) uıymdastyrdy.
Forým aıasynda 3 negizgi sesıa ótti:
- Adam quqyqtary salasyndaǵy halyqaralyq standarttardy ulttyq zańnamaǵa engizý tájirıbesi;
- Ádil sot isin júrgizý jáne sot tóreligine qol jetkizý quqyǵyn iske asyrý;
- Parıj qaǵıdattary kontekstinde quqyq qorǵaý ınstıtýttaryn ınstıtýsıonaldyq damytý jáne nyǵaıtý.
