Búgin «Aqtaý – Túrki áleminiń 2025 jylǵy mádenı astanasy» jylynyń jabylýyna arnalǵan saltanatty is-shara ótti. Oǵan Túrki memleketteri uıymynyń Aqsaqaldar keńesiniń tóraǵasy Bınalı Iyldyrym, sondaı-aq TÚRKSOI-ǵa múshe elderdiń mádenıet mınıstrleri men tıisti vedomstvolarynyń ókilderi qatysty, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Saltanatty rásimde sóz sóılegen Qazaqstan Respýblıkasynyń Mádenıet jáne aqparat mınıstri Aıda Balaeva mádenı astana mártebesi óńir úshin qurmet qana emes, sonymen birge túrki áleminiń baı murasyn keń aýdıtorıaǵa tanystyrýǵa múmkindik bergenin atap ótti.
«Tarıhı qala osy jaýapkershilikti abyroımen atqaryp, ózine júktelgen mindetti joǵary deńgeıde oryndady dep nyq senimmen aıta alamyz. Jobanyń tabysty júzege asýyna Prezıdentimizdiń túrki memleketteriniń birligin nyǵaıtýǵa, gýmanıtarlyq yntymaqtastyqty damytýǵa baǵyttalǵan turaqty mádenı saıasaty aıryqsha ról atqardy. Prezıdenttiń mádenıet, ǵylym men bilim, jastar almasýy salalaryndaǵy naqty bastamalarǵa negizdelgen túrki ıntegrasıasy jónindegi mańyzdy ustanymy búkil túrki áleminde keń qoldaý taýyp, joǵary baǵalandy. Aqtaýda júzege asqan TÚRKSOI jobalary Memleket basshysy bastamalarynyń naqty nátıjege aınalyp, baýyrlas halyqtardy burynǵydan da jaqyndastyra túskenin aıqyn kórsetti», – dedi mınıstr.
Jyl boıy Aqtaýda myńdaǵan ártisterdi, ǵalymdardy jáne qonaqtardy biriktirgen 30-dan astam iri halyqaralyq is-shara ótti. Olardyń qatarynda mýzyka, epos, fólklor jáne bı festıválderi, shyǵarmashylyq sımpozıýmdar men ǵylymı konferensıalar, sondaı-aq balalar men jastarǵa arnalǵan túrli baıqaýlar bar.
Sonymen qatar, jyl aıasynda ótken mańyzdy is-sharalardyń biri – 7 elden kelgen 9 teatr qatysyp, úsh myńnan astam kórermen tamashalaǵan III Halyqaralyq teatr festıvali. Sondaı-aq 47 konkýrstyq fılm usynylǵan, túrki kınematografısteri úshin shyǵarmashylyq mańyzdy alańǵa aınalǵan «Qorqyt ata» Halyqaralyq kınofestıvali de anshlagpen ótti.
Kórkem dúnıeleri men jarqyn qoıylymdary kórermenderdiń ystyq yqylasyna bólenip, erekshe áser qaldyrǵan «Kóshpendi qýyrshaǵy» Birinshi Halyqaralyq qýyrshaq teatrlary festıvali de aıryqsha oryn alady.
Óz kezeginde saltanatty is-sharanyń arnaıy qonaǵy, Túrki memleketteri uıymy Aqsaqaldar keńesiniń tóraǵasy Bınalı Iyldyrym Mańǵystaý jurtynyń qonaqjaılyǵy, Aqtaý qalasynyń baı mádenıetine erekshe toqtaldy.
«Qazaqstan – Túrki áleminiń turaqtylyǵyn qamtamasyz etip turǵan tirek elderdiń biri ǵana emes, onyń qýatty ortalyǵy. Túrki memleketteri uıymyndaǵy konstrýktıvti róli, ekonomıkalyq ornyqtylyǵy, baı mádenı murasy jáne turaqty damýy Qazaqstandy Túrki elderiniń arasynda kóshbasshy deńgeıge kóterip otyr. Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń kóregendigi men kóshbasshylyǵy óńirlik beıbitshilikti nyǵaıtýǵa, kópvektorly dıplomatıany damytýǵa jáne Túrki áleminiń birligi ıdeıasyn ilgeriletýge orasan úles qosýda. Búgingi saltanatty is-shara – osy birizdi saıasattyń jáne Qazaqstannyń ınklúzıvtilik dástúriniń jarqyn kórinisi», – dedi Bınalı Iyldyrym.
Aqtaýda júzege asyrylǵan jumys halyqaralyq deńgeıde joǵary baǵasyn aldy. TÚRKSOI Bas hatshysy Sultan Raev qala búkil túrki qaýymdastyǵy úshin baýyrlastyqtyń jáne jańa múmkindikterdiń sımvolyna aınalǵanyn aıtty.
«Búgin biz Kaspııdiń kógildir tolqynyna kóz tastap turyp, bir jyldyń tarıhyn, birliktiń shejiresin oı eleginen ótkizip turmyz. Bul jyl – júrekterdi jaqyndatqan, baýyrlastyqty bıiktetken, Aqtaýdyń Túrki áleminiń mádenı astanasy atanǵan qasıetti jyl boldy. Kún astynda kók tý jelbirep, jer betinde baýyrlas jurttyń áýeni shyrqaldy. Jyr men kúı, bı men sóz – bári de ortaq rýhymyzdyń únin jetkizdi», – dedi Sultan Raev.
Saltanatty is-shara Gala-konsertpen jalǵasty. Oǵan Ázerbaıjan, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Túrkıa jáne Ózbekstannan 300-den astam ártis qatysyp, kórermenderge vokaldyq jáne bı qoıylymdaryn usyndy. Konsert baǵdarlamasy túrki elderiniń sahnalyq óneriniń alýantúrliligin pash etip, merekelik kóńil kúı men shyǵarmashylyq birlik atmosferasyn qalyptastyrdy.
Konserttik baǵdarlamadan keıin «Túrki áleminiń 2026 jylǵy mádenı astanasy» ataǵyn tapsyrý rásimi ótti. Aqtaý qalasynyń ákimi bul mártebeli ataqty Ózbekstannyń Ándijan qalasynyń hokıimine tabystady.
