Sizdiń Gonkongtegi «Adam quqyǵynyń buzylýyna kináli» Qytaı jáne Gonkongtiń resmı tulǵalaryna sanksıa salýdy qarastyratyn zań jobasyna qol qoıǵan aqparatty oqyp, qatty qýandym.
Atalǵan Zań jobasynyń qabyldanýy – jarty jyldan beri adam quqyǵy jáne demokratıany qorǵaý jolynda tynbaı kúresken Gonkong halqy úshin zor qamqorlyq jáne ádiletti sheshim boldy dep esepteımin. Sondaı-aq, Gonkongtiń avtonomıalyq mártebesiniń óz deńgeıinde saqtalýyna da óz úlesin qosady dep senem!
Al, sońǵy úsh jyldan beri Qytaıdyń Shyńjań ólkesindegi uıǵyr, qazaq jáne qyrǵyz qatarly az sandy ulttardyń da jappaı saıası qysymǵa ushyrap, konslagerlerge mıllıondap qamalyp jatqany týraly Sizdiń jáne búkil dúnıejúzi halqynyń habardar ekenin men jaqsy bilem.
Qytaıdan Qazaqstan Respýblıkasyna qonys aýdarǵan qazaqtar, «Atajurt» uıymy atalǵan gonasıdtik janyshtaý qımylyn álde neshe márte dáleldese de Qytaı úkimeti moıyndamaı keledi.
Bul az deseńiz, AQSH-tyń «New York Times» gazeti jarıalaǵan Qytaıdyń Shyńjańdaǵy lagerlerge qatysy bar 400 betten asatyn qupıa qujatty da «feık» dep málimdedi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstri Muhtar Tileýberdi myrza 2019 jylǵy 4 qazangda Qytaı málimetine súıenip, «Qytaıda oqytý ortalyqtarynda otyrǵan etnıkalyq qazaq joq. Bul aqparat rastaldy» dep málimdedi.
Biraq, 2019 jylǵy 19 qarashada jáne 27 qarashada «Aqedil» jastar shyǵarmashylyǵyn qoldaý qory» qoǵamdyq birlestigi uıymdastyp ótkizigen eki retki baspasóz jınalysy bul aqparattyń jalǵan ekenin taǵy dáleldedi. Qaıta, jazyqsyz sottalǵan, konslagerlerde qamaqta otyrǵan jáne shetelge shyǵý quqyǵy shektelgen etnıkalyq qazaqtardyń tipti de kóp ekenin anyqtap berdi.
Eń ókinishtisi, «Aqedil» qoǵamdyq birlestigi uıymdastyrylǵan jınalysqa arnaıy shaqyrylǵan Qytaıdyń Qazaqstandaǵy tótenshe jáne ókiletti elshisi Chjan Sáo "Shyńjańdaǵy lagerlerde qazaqtar qamaýda otyr" degen osy aqparatty (https://www.azattyq.org/a/kazakhstan-china-ambassador/30295108.html ) jáne de «jalǵan» dedi...
Qysqasy, Qytaı bıligi Birikken Ulttar Uıymy Bas Assambleıasynyń rezolúsıasymen 1948 jylǵy 10 jeltoqsanda № 217 A (III) qabyldanǵan «Adam quqyqtarynyń jalpyǵa birdeı deklarasıasynda» kórsetilgen mindettemelerdi aıaqqa taptap otyr.
Ózińiz jaqsy bilesiz, qazaq – beıbitshilikti súıetin eń ádiletti ult. Jańa ǵana Táýelsizdigin alǵan jas memlekettiń prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń azamzatqa apat ákelgen Semeı polıgonyn jaýyp, jappaı qyryp-joıatyn Iadrolyq qarýdan bas tartýy – sonyń aıqyn dáleli!
Adamnyń quqyǵy men bostandyǵyn eń basty qundylyq dep esepteıtin álemdegi eń yqpaldy derjava – AQSH-tyń eń ádiletti Prezıdenti retinde Sizden Shyńjańdaǵy túrki tektes az sandy ulttardyń quqyǵy men erkindigin qorǵaýǵa baǵyttalǵan taǵy bir arnaýly Zań jobasyn qabyldaýyńyzdy ótinip suraımyn!
İzgi nıetpen,
Aýyt Muqıbek
