Qazaq tiliniń shoý-bıznestegi jeńisi
Prezıdenttiń bul sózdi aıtýyna ne túrtki boldy? Memleket basshysy aıtar sózin árqashan saraptap, qoǵamdyq ortaǵa qalaı áser etetinin boljap, bilgennen keıin ǵana aıtatyny anyq. Bizder osy másele tóńireginde oıymyzdy ortaǵa salǵandy jón sanadyq.
Qazir kún ótken saıyn qazaq tili kúsh alyp keledi. Qazaq tili mádenıet pen shoý-bıznesti tolyqtaı jaýalap aldy. Qazir telearna bitkenniń biri qazaqtyń shoý-bıznesindegi ósek-aıańdy kórsetip, bir-birimen jarysyp, reıtıń qýyp júrgeni barshaǵa málim.
Jetekshi telearnalardyń ózderi Qaırat pen Tóreǵalıdyń konsertin baıaǵydaı tún aýǵanda kórsetpeıdi. Básekede baqtary janýy úshin tanymal ánshilerdiń konsertterin praım-taım ýaqytqa qoıady. Muny bárimiz bilemiz. Bul Qazaqstanda orys tiliniń kúni ótip bara jatqanynyń aıqyn belgisi..
Áskerge qazaqtar ǵana barady
Sol sıaqty ásker, quqyq qorǵaý salasynda da qazaq tiliniń mereıi ústem bolyp turǵanyn moıyndaǵan jón. Qazir qazaq tilin bilmeıtin ózge ult ókilderiniń balalary áskerge múlde barmaıdy.
Osydan eki-úsh jyl buryn aýdandyq áskerı kommısarıatta isteıtin tanysym, áskerge barýǵa ynta tanytqandardyń bári qazaq jigitteri ekenin, al ózge ult ókilderiniń jastary óte sırek ekenin aıtqan edi. Sondyqtan sońǵy ýaqyttary ásker men quqyq qorǵaý salasynda qazaq tili ústemdik quryp keledi desek artyq aıtqandyq bolmas edi.
Aıtpaqshy, álgi tanysym áskerge barǵan ózge ult ókilderiniń balalary on jyl mektep qabyrǵasynda úırenbegin qazaq tilin bir jarym jyldyń ishinde ásker qatarynda júrip, turmystyq deńgeıde meńgerip qaıtatynyn da aıtqany esimde.
Bizder táýelsizdik jyldary qazaq tiliniń qoldanys aıasyn keńeıtý úshin arnaıy agenttik, komıtet quryp, oǵan qyrýar qarjy jumsap, bılik basyndaǵylarǵa qazaq tilin úıretýge kúsh saldyq. Biraq osy jyldar ishinde qazaq tilin úıretýde «armıadaı» tıimdi jumys istegen mekemeni kórmedik.
Sondyqtan áskerdegi til syndyrýdyń tásilderin bizdiń til mamandary zerttese, artyq bolmas edi.
Eger qajet bolsa, Parlamentte qazaq tilinde qoıylǵan suraqtyń maǵanasyn túsinbeı qazaqtardy jerge qaratqan Ulttyq bank basshysy Danıar Aqyshev syndy jas shendilerdi toptap, «Otar» men «Saryshaǵandaǵy» áskerı bólimshelerge jiberip, til syndyryp alýdy usynamyz. Óz basym jas shendilerge qazaq tilin úıretýdiń budan basqa ońtaıly jolyn kórip turǵan joqpyn. Onyń ústine ásker tili syndyrýdyń tıimdi joly bolyp tur.
Nurlan Jumahan, jýrnalıs, bloger.
https://dalanews.kz/34331
