AERC 2025 jylǵa arnalǵan teńge baǵamyna qatysty aldyńǵy boljamyn nasharlatý turǵysynda qaıta qarap shyqty. Bul málimet uıymnyń makroekonomıkalyq sholýynda qamtylǵan, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Sarapshylardyń bazalyq boljamyna sáıkes, ulttyq valúta baǵamynyń maýsym aıynda álsireýi munaı baǵasynyń tómendeýimen baılanysty boldy. Sondaı-aq, maýsym aıynda transfertterdi qamtamasyz etý úshin Ulttyq qordan satý úshin Ulttyq Banktiń alǵan valúta kólemi tómendedi: mamyr aıynda 988 mln dollar bolsa, maýsymda 800 mln dollar. Jalpy, 2025 jyldyń II-toqsanynda 1 AQSH dollarynyń ortasha quny 513,77 teńge deńgeıinde qalyptasty.
AERC bıylǵy jyly teńgege shaqqanda 1 AQSH dollarynyń ortasha baǵamy 517,4 teńge deńgeıinde qalyptasady dep boljaıdy.
"Aǵymdaǵy sholýda 2025 jylǵa arnalǵan aqsha aıyrbas baǵamynyń boljamy munaı baǵasynyń tómendeý alǵysharttaryna súıene otyryp, sáýir aıyndaǵy sholýmen salystyrǵanda (burynǵy boljam - 512,8 teńge) ulttyq valúta kóbirek qunsyzdanady degen turǵyda túzetildi", – dep atap ótti sarapshylar.
Sondaı-aq baǵalar ósimine qatysty boljamdar da ózgertildi. Maýsym aıynda jyldyq tutynýshylyq ınflásıa 11,8% boldy. Bir aıda baǵanyń jalpy deńgeıi 0,8%-ǵa ósti.
"Álemdegi azyq-túlik ınflásıasy jáne USD/KZT aıyrbas baǵamy boıynsha alǵyshartty arttyrý turǵysynda qaıta qaraý Qazaqstandaǵy 2025 jylǵa arnalǵan ortasha jyldyq tutyný ınflásıasy boljamyn 11,0% (buryn – 9,8%) deńgeıine deıin arttyrýǵa sebep boldy", delingen sholýda.
AERC bıylǵy jyly nomınaldy aqshalaı kiristerdiń ósim qarqyny 15,5% quraıdy dep kútedi. Ósim ortasha aılyq nomınaldy jalaqynyń ósý qarqyny boıynsha alǵyshartty qaıta qaraýǵa baılanysty tirkeldi.
"Inflásıa boljamynyń nasharlaýyna baılanysty biz halyqtyń naqty aqshalaı tabysy 2025 jyly nebári 4,0%-ǵa (buryn – 4,8%) ósedi dep kútemiz", - deıdi sarapshylar.
Memlekettik búdjet tapshylyǵyna keletin bolsaq, sarapshylar onyń 3,85 trln teńgeni nemese JİÓ-niń (-) 2,5% -yn quraıdy dep esepteıdi. Boljam qarajattyń jetispeýshiligi turǵysynda qaıta qaraldy, al sáýir aıynda ol 3,68 trln teńge deńgeıinde kútilgen edi.
Budan bólek, memlekettik búdjetke túsetin salyq túsimderi boıynsha boljam da shamaly túzetildi: 20,56 trln teńgeden 20,55 trln teńgege deıin. Onyń ishinde KTS qarajatynyń túsimi 5,4 trln teńgeni (5,396 trln teńge buryn), QQS – 5,23 trln teńgeni (5,39 trln teńge buryn), JTS – 2,53 trln teńgeden 2,6 trln teńgege deıin.
Sondaı-aq, AERC boljamy boıynsha, 2025 jyly tólem balansynyń aǵymdaǵy operasıalarynyń shotynda (- ) 21,15 mlrd dollar nemese ( - ) JİÓ-ge shaqqanda 7,2% deńgeıinde tapshylyq bolady dep kútiledi.
Bul tapshylyq kólemi sáýir aıyndaǵy sholýmen salystyrǵanda birshama jaqsardy.
Suranys modeli boıynsha Qazaqstannyń naqty JİÓ 2025 jyly 4,9%-ǵa (4,5% buryn) ósedi, dep atap ótti naryqrtyń kásibı qatysýshylary.
"Ekonomıkalyq ósim boljamyn jaqsartýǵa negizgi sebebi úı sharýashylyǵynyń tutynýshylyq suranysy men negizgi kapıtaldyń jalpy jınaqtalýy týraly boljamdy qaıta qaraý negiz boldy", – dep qorytyndylaıdy AERC sarapshylary.
