Қазақстанда саяси реформалар өз жалғастығын табуда. Қоғамның бір бөлігі бұған әлі де күмәнмен қарағанымен, сарапшылар нақты әрі айқын өзгерістерді байқап отырғанын айтады. Саясаттанушы Андрей Чеботаревтің пікірінше, президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамалары басқару жүйесін біртіндеп әрі дәйекті түрде трансформациялау кезеңіне айналдырды, деп хабарлайды Dalanews.kz kursiv.media-ға сілтеме жасап.
Сарапшының айтуынша, реформаның басты бағыттары демократиялық институттарды нығайтуды, биліктің ашықтығын арттыруды және азаматтық құқықтарды кеңейтуді қамтиды. 2022 жылы Конституцияға 64 түзету енгізіліп, 39 бап өзгертілген болатын. Негізгі өзгерістер билік тармақтары арасындағы өкілеттіктерді қайта бөлуді көздеді: парламенттің ықпалы күшейіп, президенттің билігі шектелді, ал сот жүйесі көбірек дербестік алды.
Бұл үрдіс 2023–2025 жылдары да жалғасын тапты. Сайлау рәсімдері нақтыланып, азаматтардың шешім қабылдау процестеріне қатысу мүмкіндіктері кеңейтілді. Чеботаревтің айтуынша, мұның бәрі мемлекеттік басқаруды демократияландыруға және билік арасындағы жаңа тепе-теңдікті қалыптастыруға бағытталған.
Ол қоғамда әлі де нақты әрі тез өзгерістерге деген сұраныстың сақталып отырғанын мойындайды.
"Көпшілік өзгерістерді әлі сезінбеуі мүмкін, себебі олар жағдайды тұтас емес, жекелеген бөліктер арқылы бағалайды", – дейді саясаттанушы.
Алайда Чеботаревтің пікірінше, кеңірек қарасақ, өзгерістердің көптеген саланы қамтып отырғаны байқалады. Қазіргі билік күрделі мәселелерді ашық мойындап, оларды шешуге қоғам өкілдерін тартып отыр. Бұл бұрынғы тұйық модельден айқын айырмашылығы бар жаңа тәсіл екенін танытады.
Реформалар бойынша талқылаулар ҚР Президенті жанындағы Ұлттық құрылтай мен ҚР Парламенті Мәжілісі жанындағы Қоғамдық палата алаңдарында жүріп жатыр. Бұл құрылымдар өзекті мәселелерді ашық талқылап, билік пен қоғам арасындағы байланысты күшейтуге арналған тиімді арнаға айналды.
"Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың саяси, әлеуметтік-экономикалық реформаларды кезең-кезеңімен, біртіндеп жүзеге асыруға бағытталған ресми ұстанымын ең оңтайлы жол деп бағалаймыз", – дейді Чеботарев.
Сонымен бірге ол "ескі Қазақстаннан" қалған кейбір проблемалардың әлі де өзекті екенін атап өтті. Дегенмен, оның айтуынша, бұл мәселелерді биліктің ашық мойындауы мен қоғаммен талқылауының өзі жаңа саяси мәдениеттің бір көрінісі болып табылады.
