Конференцияның күн тәртібі елдер арасындағы ынтымақтастықты одан әрі дамытудың өзекті мәселелеріне, оның ішінде сауда және көлік коммуникацияларын дамытудағы, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі тиімді байланыс нүктелерін анықтауға, сондай-ақ жаһандық сын-қатерлерді шешуге ортақ көзқарасты әзірлеуге арналған.
ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ директоры Еркін Тұқымов Орталық Азия елдері арасындағы нақты мәселелер бойынша ынтымақтастықты нығайту қажеттігін атап өтті.
– Тәуелсіздіктің 30 жылы ішінде елдеріміздің арасында ортақ мәселелерді бірлесіп шешуге және әріптестіктің жаңа жолдарын іздестіруге негізделген сенім мен өзара сыйластық атмосферасы қалыптасты.
Орталық Азия елдері үшін геосаяси және геоэкономикалық сын-қатерлер аса өзекті болып отыр. Халықаралық лаңкестіктің қауіптері мен сын-қатерлері, көші-қон және азық-түлік қауіпсіздігінің мәселелері кейінге қалдыруға болмайтын маңызға ие, – деді Еркін Тұқымов.
– Ауғанстан гуманитарлық апат пен экономикалық коллапс шегінде. Шамамен 19,7 миллион адам, халықтың жартысына жуығы қатты аштықтан зардап шегіп отыр. БҰҰ дерегінше, бұл дағдарыстан шығу үшін шамамен 4,4 миллиард доллар қажет, – деді Президент жанындағы ҚСЗИ директоры.
Қырғыз Республикасының Ұлттық стратегиялық зерттеулер институтының директоры Рустам Асизбаев өз сөзінде Орталық Азия елдерінің ынтымақтастығының шұғыл қауіптерді жоюдағы маңыздылығын атап өтті.
– Бүгінгі таңда Орталық Азия елдерінің ортақ күн тәртібінде өз қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі бірінші кезектегі мәселеге айналып отыр. Сондай-ақ, Орталық Азияның барлық елдері үшін азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері де өте маңызды. Оны біз тек бірлескен күш-жігермен ғана шеше аламыз. Транзиттік бағыттарды әртараптандыру мәселесі де өте өткір. Орталық Азия елдеріне қарсы қайталама санкцияларды енгізу ықтималдығы экономикалық дағдарысқа әкелуі мүмкін және бұл ерекше қауіп болып табылады, – деді.
Орталық Азия халықаралық институтының директоры Анвар Насиров өзара іс-қимыл аясын кеңейтудің өзектілігін атап өтті:
– Ынтымақтастықтың жаңа бағыттарын, әсіресе экономиканы жеделдетілген цифрландыру және жасыл өсімнің басымдығын ескере отырып ілгерілету өте маңызды. Көлік-коммуникацияның өзара байланысын дамытуға да көңіл бөлу қажет. Біз барлығымыз мұхиттарға тікелей шығу жолының болмауына байланысты қиындықтарды бастан кешіреміз. Сондықтан кедергілерді алып тастау және өзара жеңілдіктер мен преференциялар беру өте маңызды, – деп Анвар Насиров өз ойын ортаға салды.
Өзбекстан Президенті жанындағы Стратегиялық және аймақаралық зерттеулер институты директорының орынбасары Бобур Усманов экономикалық ынтымақтастықты кеңейтуге тоқталды:
– Экономикаларымыздың бәсекелестік артықшылықтарын, олардың бірін-бірі толықтыруын пайдаланып, сонымен қатар экономикалық өсімнің драйвері болып табылатын өнеркәсіптік кооперация жобаларын кешенді дамыту қажет. Осы мақсатта біз халықаралық және өңірлік сауда, логистикалық және индустриялық жобаларды дамыту тәжірибесін жалғастыруды ұсынамыз, – деді.
