– جانبولاتتىڭ جاعدايى قالاي؟ ونىمەن وتباسى مۇشەلەرى كەزىگە الدى ما؟
– قاماۋدا وتىرعان، ونىڭ ۇستىنە جالامەن، ادىلەتسىز قامالعان ادامنىڭ جاعدايى قانداي بولسىن؟ ارينە، ول ونى ايتپاعانمەن، اۋىر ەكەنى بەلگىلى. ال دەنساۋلىعىنا، كوڭىل-كۇيى ءبىرقالىپتى. مويىماعان.
ماعان جانە اكەمىزگە قورعاۋشى ستاتۋسىن سۇراعان ەدىك. مەن ءىس بويىنشا كۋاگەر بولعاندىقتان بەرمەدى. ال جانبولاتتىڭ اكەسىنە ەش نەگىزسىز ءالى كۇنگە دەيىن بەرمەي وتىر. ءۇش ايدىڭ ىشىندە ءبىر رەت قانا اناسىنا قىسقا مەرزىمدى كەزدەسۋ بەرىلدى. سوندىقتان، تەك قورعاۋشى ارقىلى بايلانىس ورناتىپ وتىرمىز. سوتقا، تەرگەۋگە الىپ كەلگەندە كورىپ قالامىز. ال بىلاي كەزدەسۋگە، سويلەسۋگە مۇمكىندىك بەرىلمەي وتىر.
ءدال ءقازىر تەرگەۋ ءجۇرىپ جاتقاننىڭ وزىندە جانبولاتتى وتباسىنان وقشاۋلاپ، قاماۋدا ۇستاۋدىڭ ەش نەگىزى جوق. سەبەبى، ول قوعامعا ءقاۋىپتى قىلمىسكەر ەمەس. جاس بالاسى، قارت اتا-اناسى بار. جانۇيامىزدىڭ جالعىز تىرەگى. وسىنىڭ بارلىعىن ءبىز سوتتا ايتتىق. ءبىراق بيلىكتىڭ باستى ماقساتى ونى وقشاۋلاۋ بولعاندىقتان، ەش دايەگىمىز تىڭدالعان جوق. سەبەبى، جانبولات بيلىككە سىني كوزقاراستاعى ازامات. سوندىقتان، ەش قىلمىسى بولماسا دا تۇرمەدە وتىر.
ال ني سياقتى ميلليون دوللار پارا العان جەمقورلار تۇرمەدەن بوساتىلىپ، تالتاڭداپ ءجۇر. بۇل ادىلەتتى مە؟ جوق! بيلىك ءنيدى جاس بالالارى بار دەگەن جەلەۋمەن بوساتتى. ال جانبولاتتىڭ ءسابيى شە؟ ول بالا ەمەس پە؟ وسىدان-اق بيلىكتىڭ وشپەندىلىگىن كورۋگە بولادى.
قاماۋدا قالدىرۋ تۋرالى شەشىمدى بيلىكتىڭ قۋىرشاق سوت ارقىلى، كۇلكىلى دايەكتەرمەن زاڭداستىرۋى ءوز الدىنا جىر.
جانبولات شەتەلگە قاشىپ كەتەدى دەگەن، ءتىپتى، شىندىققا جاناسپايدى. سەبەبى، وعان قىسىم بۇگىن باستالعان جوق. ەگەر كەتەتىن بولسا ول باياعىدا كەتىپ قالار ەدى. قازاق، اعىلشىن، ورىس تىلدەرىن ەركىن بىلەتىن، ءۇش تىلدە ەركىن سويلەپ، جازا الاتىن ءبىلىمدى ازامات قاي جەردە دە ورنىن تابادى عوي. ءبىراق، ول ناعىز پاتريوت. قانشا قۋدالاۋدا جۇرسە دە ءوز ەلىن، جەرىن، ۇلتىن جاقسى كورەدى. ەشقايدا كەتۋ ويى جوق. ايتپەسە، الدەقاشان باسقا ەلدە ورنىعىپ الاتىن جاعدايى بولدى. ءبىراق، ول وندايعا بارمادى.
ال تەرگەۋگە قىسىم كورسەتۋ مۇمكىن دەگەنى ءتىپتى كۇلكىلى. جانبولات ۇلكەن باستىق، شەنەۋنىك ەمەس قىسىم كورسەتە الاتىن. قىرۋار قارجىسى بار جەمقور ەمەس. سوندا ول تەرگەۋگە قانداي كەدەرگى كەلتىرۋى مۇمكىن. ارينە، ەشقانداي. ول سىلتاۋ.
– جانبولاتتى ابليازوۆپەن بايلانىستىرىپ، «بتا بانكتىڭ اقشاسىن بىرگە تونادى» دەگەنگە ساياتىن كۇدىككە ىلىكتىرگەنى قوعامدىق ورتادا كۇلكىلى جاعداي بولىپ كورىندى. ءابليازوۆتىڭ ءوزى جانبولاتتى تانىمايتىندىعىن ايتقان جوق پا؟ ولار قانداي دايەكتەرگە سۇيەنىپ، مۇنداي ايىپ تاعىپ وتىر؟
– بۇل كۇلكىلى جاعداي. مۇلدە اقىلعا قونىمسىز جالا. ەش دايەكتەرى دە، دالەلدەرى دە جوق بۇل ايىپقا.
بىرىنشىدەن، ءابليازوۆ بتا بانكتى 2006-2009 جىلدار ارالىعىندا باسقاردى. 2009 جىلى ەلدەن كەتىپ قالدى. ول كەزدە جانبولات 17-20 جاستاعى بوزبالا. تانىمايتىن الپاۋىت بانكير مەن ونىڭ بانكىنە جانبولاتتىڭ نە قاتىسى بار؟ وقۋشى، ودان كەيىن ستۋدەنت جانبولات بتا-نىڭ اقشاسىن ەلدەن شىعارۋعا قايدان، الاي كومەكتەسۋى مۇمكىن. ءسىز ايتپاقشى ءابليازوۆتىڭ ءوزى جازعانداي ودان كەيىن دە، جانبولات ساياساتقا ارالاسقان شاقتا دا ەش بايلانىس بولعان ەمەس. ءبىزدىڭ «تريبۋنا» گازەتىنە دە ەكس-بانكيردىڭ ەش قاتىسى بولعان جوق جانە ءبىز ودان اقشا العان ەمەسپىز.
ەكىنشىدەن، رەسمي ايىپ، «زاڭسىز اقشانى اعارتۋ» (وتمىۆانيە) ايىبىنا كەلەتىن بولساق. قانداي بانكير اقشاسىن ۇنەمى باقىلاۋ ۇستىندەگى، اي سايىن ءىسى سوتتا قارالاتىن، ۇكىمەت پەن قۇزىرلى ورگانداردا ارنايى ەسەپتە تۇرعان وپپوزيسيالىق باسىلىم ارقىلى «اعارتادى». بۇل مۇلدە اقىلعا سىيمايدى عوي.
سوندىقتان، بۇل جەردە ءابليازوۆتىڭ دا، ونىڭ بانكىنىڭ دە، اقشانىڭ دا ەش قاتىسى جوق. تەك قانا – ساياسات. جانبولاتتىڭ وتكىر سىنى ءۇشىن ونى قوعامنان وقشاۋلاپ وتىر.
– تاۋەلسىز جۋرناليستەر، حالىقارالىق ۇيىمدار جانبولات مامايعا اراشا سۇراپ، بيلىككە قاتاڭ ەسكەرتۋ جاسادى. وسىنداي ۇندەۋلەر مەن ەسكەرتۋلەردىڭ ناقتى ءبىر كومەگى بار ما؟
– قانداي جاعدايدا دا نازاردىڭ بولعانى، ارينە، جاقسى. ەڭ بولماعاندا ءجىتى قاداعالاۋ ونىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن كەرەك. سەبەبى، ونى «سىندىرىپ»، ءوز دەگەندەرىنە كوندىرۋ ءۇشىن ۇرۋ فاكتىسى دە بولعانىن بىلەسىزدەر. سوندايي جاعدايلار قايتالانباس ءۇشىن دە ءىستىڭ ۇنەمى حالىقارالىق نازاردا بولعانى ماڭىزدى. بيلىك تە، ەلدەگى ەڭ سوڭعى تاۋەلسىز باسىلىمداردىڭ ءبىرىنىڭ باس رەداكتورىن قاماۋ ولار ءۇشىن ۇلكەن يميدجدىك، ەكونوميكالىق شىعىندارعا الىپ كەلەتىنىن جاقسى ءتۇسىنۋى ءتيىس.
– وزدەرىن ەشكىمگە تاۋەلدى ەمەسپىز دەپ سيپاتتايتىن كوپتەگەن جۋرناليستەر جانبولات مامايدىڭ ىسىنە كەلگەندە ءۇنسىز قالعانداي كورىندى. اسىرەسە، ءقازاقتىلدى ورتا تىم-تىرىس سەكىلدى. مۇنىڭ سەبەبى نەدە دەپ ويلايسىز؟ ارىپتەستەرىڭىزگە رەنىشىڭىز بار ما؟
– ارينە، رەنىش بار. دەگەنمەن، اركىم ءوز تاڭداۋىن جاسايدى، ءوز ارىنىڭ الدىندا ەسەپ بەرەدى. سوندىقتان، بىرەۋدى سوگە-جامانداۋدان اۋلاقپىن. ءبىراق، ەگەر قوعامداعى كەلەڭسىزدىك ءدال وسى قارقىنمەن جالعاسىپ، ءبارى دە سولاي بۇعىپ وتىراتىن بولسا، «ۇندەمەستەردىڭ» دە كەزەگى كەلەرىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك.
– جانبولات بىلتىرعى جەر داۋى كەزىندە دە بەلسەندىلىك تانىتتى. ونىڭ الدىندا جاڭاوزەن وقيعاسى كەزىندە ءۇش اي بويى تەرگەۋدە وتىردى. ەكى جولى دا جانبولاتتى بوساتقان ەدى. وسى جولى بيلىكتىڭ رايى الابوتەن سەكىلدى. سىزدەرگە جانبولات بەلگىلى ءبىر ماسەلەلەر بويىنشا كەلىسىمگە كەلسە، بوساتامىز دەگەندەي ۇسىنىس ايتپادى ما؟
– ۇسىنىس ايتىلىپ جاتىر. ءبىراق، جانبولات ءوز پىكىرىندە قالاتىنىن، ەش كەلىسىمگە بارمايتىنىن، جوق ايىپتى مويىندامايتىنىن ايتتى. ول سوتتا بارىنشا ءوزىنىڭ اقتىعىن دالەلدەپ باعادى.
– قوعامداعى بەلگىلى تۇلعالار، اسىرەسە ساياسات ماڭىندا جۇرگەن تانىمال كىسىلەر سىزدەرگە حابارلاسىپ، قولداۋ بىلدىرە مە؟
– ءيا. قوعامعا، حالىققا راحمەت. بەلگىلى ازاماتتار جانبولاتتى قورعاۋ كوميتەتىن قۇردى. ءقازىر قولدان كەلگەن امالدىڭ بارلىعى جاسالىپ جاتىر. الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى، مەنىڭ جەكە تەلەفونىما حابارلاسىپ قولداۋىن ءبىلدىرىپ جاتقان ازاماتتار جەتەرلىك. وسى ۋاقىتقا دەيىن جانبولاتتى قارالاعان ءبىر ادامدى كورمەدىم. ەل ونىڭ ادال ەكەنىن بىلەدى. ايتىپ تا جاتىر. جانبولاتتى قاماۋدىڭ ساياسي سەبەپتەن باسقا ەش استارى جوق. بيلىك بىرىنشىدەن وتكىر، سىني «تريبۋنا» گازەتىن توقتاتقىسى كەلدى. ەكىنشىدەن، جانبولاتتىڭ جەر ماسەلەسىندەگى بەلسەندىلىگى ءۇشىن ونى قوعامنان وقشاۋلاعىسى كەلدى.
ال تاعىلعان ايىپ كۇلكىلى عانا ەمەس، تازا اقىماقتىق.
