ينۆەستيسيالار جانە دامۋ ءمينيسترى جەڭىس قاسىمبەكتىڭ اتاپ وتكەنىندەي، بۇل كاسىپورىنداردىڭ تەك باسەكەگە قابىلەتتىلىكتەرىنىڭ ماڭىزدى فاكتورى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، تەڭىزگە شىعۋ مۇمكىندىگى جوقتىقتى، ىشكى شاعىن نارىقتى، بىلىكتى مامان تاپشىلىعىن شەشۋدە قازاقستانعا ايتارلىقتاي مۇمكىندىك اشادى.
بۇدان بۇرىن مەملەكەت باسشىسى ن.نازاربايەۆتىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن ق ر ۇكىمەتىندەگى كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ۆەدومستۆو باسشىسى وسى ماسەلەگە باسا نازار اۋدارعان-تۇعىن.
ءوز كەزەگىندە ەلباسى حالىققا ارناعان جولداۋىندا ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ تۇراقتى ءوسۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ءتورتىنشى ونەركاسىپتىك ريەۆوليۋسيا ەلەمەنتتەرىن جاپپاي ەنگىزۋ كەرەكتىگىن مىندەتتەگەن بولاتىن.
ينۆەستيسيالار جانە دامۋ مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا قازىرگى كۇنى مينيسترلىك وكىلدەرى وسى ماقساتتا الەمدىك جەتەكشى كومپانيالارمەن سەرىكتەسە جۇمىس ىستەۋدە.
ال بيىلعى جىلدىڭ اياعىنا دەيىن جاڭا ەكونوميكانىڭ ەلەمەنتتەرىن كەشەندى قولدانۋعا ءازىر وڭدەۋ سەكتورى انىقتالاتىن بولادى.
ىلگەرىدە ايتىپ وتكەنىمىزدى اتالعان سەكتورلاردا يندۋستريا 4.0 تەحنولوگياسىن ەنگىزۋ جونىندەگى پيلوتتىق جوبالار جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. الداعى ۋاقىتتا بۇل تاجىريبە باسقا دا كاسىپورىندار مەن ونەركاسىپ سەكتورلارىندا قولدانىلاتىن بولادى.
ءتورتىنشى يندۋستريا ەلەمەنتتەرىن ەنگىزۋ كاسىپورىنداردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىنىڭ ماڭىزدى فاكتورى عانا ەمەس، ول قازاقستانعا تەڭىزگە تىكەلەي شىعار جولىنىڭ جوقتىعى، ىشكى نارىقتىڭ تارلىعى، بىلىكتى مامانداردىڭ تاپشىلىعى سياقتى فاكتورلاردى جويۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
جاڭا يندۋستريا قۇرۋدىڭ باستى ماقساتى مەن مىندەتى نەدە؟
ەكونوميست-ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، مۇنداعى باستى باعىتتاردىڭ ءبىرى ەلەكتروموبيلدەر ءوندىرىسى مەن قاجەتتى ينفراقۇرىلىمداردى دامىتۋ بولىپ تابىلادى. ول ءۇشىن ءتيىستى جول كارتاسى ازىرلەنىپ، ونى ىسكە اسىرۋدى باستاۋ قاجەت.
«يندۋستريي 4.0» كونسەپسياسىن ەنگىزۋگە گەرمانيا كومەكتەسەدى
قازىرگى تاڭدا ءتۇرلى الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە «يندۋستريي 4.0» كونسەپسياسىن ەنگىزۋدىڭ ورتاشا جانە ۇزاقمەرزىمدى باستامالارى قابىلداندى: گەرمانيادا«Industrie 4.0»، فرانسيادا «Industrie du Futur»، وڭتۇستىك كورەيادا «Manufacturing innovation 3.0»، ينديادا «Make in India»، يسپانيادا«Industria Conectada 4.0»، جاپونيادا «The New Robot Strategy»، يتاليادا «Manifattura Italia» جانە ت.ب.
ەۋرازيالىق وداقتا «Factory of the future»، اقش-تا Advanced manufacturing partnership، گەرمانيادا Mittelstand 4.0 باعدارلامالارى قولدانىلادى. وسىلاردىڭ اياسىندا وڭدەۋ ونەركاسىبى مەن باسقا دا ەكونوميكانىڭ سالالارىندا تەحنولوگيانىڭ جاڭا دامۋ پەرسپەكتيۆالارى قولداۋ تاۋىپ، تانىلا باستادى.
«كيري» اق Fraunhofer (گەرمانيا) ينستيتۋتىمەن ق ر وڭدەۋ سەكتورىن دياگنوستيكالىق بولىمىندە يندۋستريي 4.0 ەلەمەنتتەرىن ەنگىزۋ دايىندىعى دەڭگەيىندە الدىن الا كەلىسىمدەرگە قول جەتكىزدى. سونىمەن قاتار، وڭدەۋ ونەركاسىبىنە سول ەلەمەنتتەردى جىلدام ەنگىزۋدىڭ جۇيەلىك ۇسىنىمىن ازىرلەۋگە دە ۋاعدالاستى.
Fraunhofer – 67 ينستيتۋتتى بىرىكتىرەتىن، ونەركاسىپتى زەرتتەيتىن ءىرى ەۋروپالىق ينستيتۋت. ونىڭ قۇرامىندا ونەركاسىپتى اۆتوماتتاندىرۋ ينستيتۋتى، جاڭا ماتەريالداردى زەرتتەۋ ينستيتۋتى، ينتەلەكتۋالداندىرىلعان جۇيە ينستيتۋتى بار. ولاردا 24 مىڭ مىڭ قىزمەتكەر ەڭبەك ەتەدى. ول گەرمانياداعى يندۋستريي 4.0 تەحنولوگياسىن دامىتۋ جونىندەگى نەگىزگى ۇيلەستىرۋشىلەردىڭ ءبىرى.
جاڭا يندۋستريانىڭ مىندەتى مەن ماقساتى قالاي ناسيحاتتالۋدا؟
ازىرگى كۇنى ەلىمىزدە «يندۋستريا 4.0» ونەركاسىپتىك دامۋدىڭ جاڭا ساتىسى جاپپاي تالقىلانۋ ۇستىندە. ايتا كەتسەك، بۇدان بۇرىن استانادا «قتج» ۇك» اق، «قيدي» اق، «كازاتومپروم» اق، «ارسەلورميتتال تەميرتاۋ» اق سياقتى مەملەكەتتىك ورگاندار وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن «يندۋستريا 4.0 جانە ونەركاسىپتەگى ولشەمدەر» اتتى سەمينار وتكەن بولاتىن.
ق ر ينۆەستيسيالار مەن دامۋ مينيسترلىگى ۇيىمداستىرعان شارادا «يندۋستريا 4.0» اتتى الەمدەگى ونەركاسىپتىك دامۋدىڭ جاڭا ساتىسى قارالعان. ونىڭ ءمانىسى، ادام مەن ماشينا اراسىنداعى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ماشينالاردىڭ ءوزارا ارەكەتتەستىگى ورىن الاتىن، ال سيفرلى شىنايىلىق فيزيكالىق شىنايىلىقتى جۇزەگە اسىرىپ، تولىقتىراتىن ءوندىرىستى ۇيىمداستىرۋ.
[caption id="attachment_32671" align="aligncenter" width="650"]
Digital Factory: Internationale Leitmesse für integrierte Prozesse und IT-Lösungen، Industrie 4.0[/caption]
سەميناردا گەرمانيانىڭ فراۋنحوفەر (Fraunhofer) اتىنداعى وندىرىستىك ۇدەرىستەردى اۆتوماتتاندىرۋ جونىندەگى جەتەكشى ينستيتۋتىنىڭ ساراپشىسى كريستيان تويچ ءسوز سويلەگەن. ول قازاقستاندىق ماماندارعا يندۋستريا 4.0 باعىتىن ەنگىزۋ بويىنشا نەگىزگى قاعيدالار مەن تاسىلدەمەلەر تۋرالى جانە گەرمانيانىڭ تاجىريبەسى جايىندا ايتىپ، ءبىرقاتار ماڭىزدى كەڭەستەر بەرگەن ەدى.
ءوز كەزەگىندە Fraunhofer ينستيتۋتىنىڭ تاعى ءبىر ساراپشىسى ەريك تروستمان ءوزىنىڭ بايانداماسىندا ونەركاسىپتى سيفرلاندىرۋ ۇدەرىستەرىندەگى ولشەمدەردىڭ ماڭىزى، ولشەۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرى مەن ولاردى ءىس جۇزىندە قولدانۋ اسپەكتىلەرىنە قاتىستى ماسەلەلەردى تىلگە تيەك ەتكەن. ول سيفرلى تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە وراي اسا سۇرانىسقا يە وپتيكالىق ولشەمدەر سالاسىنداعى سوڭعى زەرتتەۋلەردەن مىسالدار كەلتىرگەن بولاتىن.
گەرمانيا ساراپشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن سەمينار، قازاقستاندا جەتەكشى ونەركاسىپتىك تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ جانە يندۋستريا 4.0 جوباسىنا سايكەس ءوندىرىستىڭ جاڭا ادىستەرىنە كوشۋ ماقساتىنداعى ق ر ينۆەستيسيالار مەن دامۋ مينيسترلىگى جوسپارلاعان شارالاردىڭ قاتارىنا كىرەدى.
اتاپ ايتقاندا، بۇل وتاندىق كاسىپورىندارعا وسى تەحنولوگيالاردى ءوندىرىس تاجىريبەسىنە ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن قاجەتتى سىناق وتكىزۋ ادىستەرىمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە سايكەس نورماتيۆتىك نەگىزدى (ستاندارتتاردى) ازىرلەۋ ارقىلى جۇزەگە اسادى.
تاۋ-كەن سەكتورى يندۋستريا 4.0 تەحنولوگياسىنا كوشۋگە دايىن با؟
ىلگەرىدە ايتتىق، «يندۋستريا 4.0» ونەركاسىپتىك دامۋدىڭ جاڭا ساتىسىنا كوشۋگەشەتەلدىك جەتەكشى ينستيتۋتتاردىڭ ماماندارى كومەكتەسەتىن بولادى.
بۇل تۋرالى ينۆەستيسيالار جانە دامۋ مينيسترلىگى حابارلاپ وتىر.
كۇنى كەشە وسىعان بايلانىستى فراۋنگوفەر اتىنداعى قولدانبالى زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى مەن شۆەسيانىڭ تاۋ-كەن كلاستەرى ماماندارى جانە Nokia كومپانياسىنىڭ ساراپشىلارى قازاقستان ونەركاسىبىنىڭ يندۋستريا 4.0 تەحنولوگياسىنا ءوتۋ دايىندىعى بويىنشا تالداۋ جۇرگىزدى.
شارانىڭ شىمىلدىعىن تۇرگەن ينۆەستيسيالار جانە دامۋ ءبىرىنشى ۆيسە-مينيسترى اليك ايداربايەۆتىڭ ايتۋىنشا، وسى كۇنگە دەيىن يندۋستريا 4.0-گە كوشۋگە دايىن وڭدەۋ ونەركاسىبى مەن تمك كاسىپورىندارىنىڭ 600-دەن استامى زەرتتەلگەن.
«زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا وتاندىق ونەركاسىپتى اۆتوماتتاندىرۋ مەن سيفرلاندىرۋ تۇرعىسىنان ايتارلىقتاي مۇمكىندىكتەر بار ەكەنى انىقتالدى. وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ شامامەن 20 پايىزى يندۋستريا 4.0 تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋگە قاجەتتى تەحنولوگيالىق، ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە كادرلىق بازاعا يە.تاۋ-كەن ونەركاسىبىندە جاعداي الدەقايدا جاقسى. وندا بۇل كورسەتكىش شامامەن 40پايىز»، – دەدى اليك ايداربايەۆ.
بۇل دەگەنىمىز قازاقستاننىڭ تاۋ-كەن ءوندىرۋ سەكتورىنداعى كاسىپورىنداردىڭ 40 پايىزى يندۋستريا 4.0 تەحنولوگياسىنا كوشۋگە دايىن دەگەن ءسوز.
جاڭا تەحنولوگياعا كوشۋگە نە كەدەرگى بولۋى مۇمكىن؟
وسى شارا بارىسىندا يندۋستريا 4.0 ەلەمەنتتەرىن ەنگىزۋگە كەدەرگى بولاتىن فاتورلار دا انىقتالعانىن ايتا كەتكەن ءجون.
بۇعان سيفرلاندىرۋدىڭ ەكونوميكالىق ارتىقشىلىقتارىن تۇسىنبەۋ، سيفرلاندىرۋداعى اۆتوماتتاندىرىلعان وتاندىق ازىرلەمەلەردىڭ جانە قۇزىرەتتىلىكتەردىڭ ناشار دامۋى، بىلىكتى كادرلاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى، قارجىلىق رەسۋرستاردىڭ شەكتەۋلىلىگى جانە ينفراقۇرىلىمدىق شەكتەۋلەر جاتادى.
الداعى ۋاقىتتا يندۋستريا 4.0 تەحنولوگياسىن ەنگىزۋدى كەڭىنەن تانىتۋ جانە بيزنەستكە سەپتەسۋ ءۇشىن كورسەتىلىم الاڭىنا اينالاتىن سيفرلى فابريكالار قۇرىلماقشى.
«جىل سوڭىنا دەيىن پيلوتتىق جوبانى ىسكە اسىراتىن كاسىپورىندار ىرىكتەلەدى. مۇنداعى ىرىكتەۋ كريتەرييلەرىنە ءوندىرىستىڭ تەحنيكالىق جاعدايىنا عانا ەمەس، كاسىپورىننىڭ ءوزى سيفرلىق تەحنولوگيالاردى ودان ءارى ەنگىزۋگە جانە كاسىپتىك داعدىلاردى دامىتۋ دايىندىعى، كادرلاردىڭ بىلىكتىلىگى دە كىرەدى.
ءاربىر تاڭدالعان كاسىپورىن ءۇشىن كەشەندى تەحنيكالىق اۋديت وتكىزىلەدى. بۇل ءار جاعدايدا سيفرلاۋ مۇمكىندىگىن كورسەتەدى. تيىسىنشە، سيفرلاندىرۋ ءۇشىن ءتيىستى جول كارتالارى ازىرلەنەتىن بولادى»، – دەدى وسى ورايدا اليك ايداربايەۆ.
ايتا كەتەلىك، اتالعان جوبانى جۇزەگە اسىرۋ: وتاندىق تەحنيكالىق مامانداردىڭ قۇزىرەتتىلىگىن ارتتىرادى جانە ناقتى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ تاجىريبەسىنە پراكتيكالىق كەدەرگىلەردى انىقتايتىن بولادى.
