ۆولونتەرلەردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاندىرۋ ماسەلەسى قاشان شەشىلەدى؟

Dalanews 26 قىر. 2022 17:25 1050

قازاقستاندا ۆولونتەرلىك قىزمەت سوڭعى جىلدارى قارقىندى دامۋدا. ەرىكتىلەردىڭ قوعام ومىرىنە بەلسەنە ارالاسۋىنىڭ ارقاسىندا كوپتەگەن ماسەلەلەر وڭ شەشىمىن تاۋىپ كەلەدى. جالپى، قازاقستاندا ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ دامۋىنا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ۇسىنىسىمەن 2020 جىلدى «ەرىكتىلەر جىلى» دەپ جاريالاۋى جانە الەمدى قۇرساۋىندا ۇستاعان پاندەميا اسەر ەتكەنى انىق. پاندەميا كەزىندە كوپتەگەن شارۋالار ەرىكتىلەردىڭ تىكەلەي ارالاسۋىمەن شەشىلگەنىن ءبارىمىز بىلەمىز.

 

ەرىكتىلەرسىز ءىس بىتپەيتىن بولدى

ارىستاعى جارىلىس، وتكەن جىلعى قۇرعاقشىلىق، كۇنى كەشەگى قوستاناي وبلىسىندا ورىن العان ءورت كەزىندە دە ەرىكتىلەر ءتۇرلى گۋمانيتارلىق كومەكتى ۇيىمداستىرىپ، قاراپايىم حالىقتىڭ تىعىرىقتان شىعۋىنا بارىنشا سەپتەستى.

جالپى، قيىندىقتى بىرلەسىپ ەڭسەرۋ قازاق حالقىنىڭ سالتىندا بار دۇنيە. اتا-بابالارىمىز ونى «اسار» دەپ اتاعان. ءبىر ادام قانداي دا ءبىر قيىن جاعدايعا تاپ بولسا كوپشىلىك اسارلاتىپ، الگى ادامنىڭ ماسەلەسىن شەشىپ بەرىپ، ەشكىمدى قيىندىقپەن بەتپە-بەت قالدىرماعان. اسارلاتىپ ءىس ءبىتىرۋدى اۋىلدى جەرلەردە ءالى كۇنگە دەيىن قولدانادى. سوندىقتان قازاق قوعامى ءۇشىن ۆولونتەرلىك قىزمەت جات ەمەس.

زامان كوشى العا وزعان سايىن داستۇرىمىزگە سىڭگەن كەيبىر ىستەر ۇمىتىلىپ، كەيدە باسقاشا سيپات الاتىنى انىق. سول سياقتى قازاقى داستۇردەگى اسارلاتىپ ءىسى ءبىتىرۋ زامان تالابىنا ساي دامىپ كەلەدى.

2021 جىلى ەلىمىزدىڭ «ۆولونتەرلىك قىزمەت تۋرالى» زاڭىنا ءبىرقاتار وزگەرىستەر ەنىپ، ەلىمىزدە ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ جاندانۋىنا ىقپال ەتتى. قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدەگى ەرىكتىلەردىڭ جۇمىسىن ۆولونتەرلەردىڭ رەسپۋبليكالىق ءفرونت-وفيسى رەتتەپ وتىر. ەلىمىزدىڭ 17 ايماعىندا وسى ءفرونت-وفيستىڭ بولىمشەلەرى ەرىكتىلەردىڭ جۇمىسىن ۇيلەستىرۋدە.



بۇگىندە ۆولونتەرلەردىڭ رەسپۋبليكالىق فرونت-وفيسىنە ەلىمىز بويىنشا 47 مىڭ ەرىكتى تىركەلگەن. سونىمەن قاتار ۆولونتەرلىك قىزمەتپەن اينالىساتىن 3،2 مىڭ قوعامدىق ۇيىم بار. كۇنى بۇگىنگە دەيىن ولار قوعامدى ىزگىلىككە باستايتىن مىڭنان استام جوبانى جۇزەگە اسىرىپ، ەل دامۋىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ كەلەدى.

 

ەرىكتىلەردىڭ ءومىرىن ساقتاندىرۋ ماڭىزدى

رەسپۋبليكالىق ۆولونتەرلەر فرونت-وفيس جوباسىنىڭ جەتەكشىسى، «ۇلتتىق ۆولونتەرلىك جەلى» زتب اتقارۋشى ديرەكتورى تاتيانا ميرونيۋك سوڭعى جىلدارى ەلىمىزدە عالامتور مەن الەۋمەتتىك جەلىلەر كەڭ تارالعاننان كەيىن كەيبىرەۋلەر ەرىكتىلەردىڭ اتىن جامىلىپ، الاياقتىققا بارعاننان كەيىن ماسەلەنىڭ وڭ-تەرىسىن اشىپ بەرۋ ءۇشىن «ۆولونتەرلىك قىزمەت تۋرالى» زاڭعا ءبىرقاتار وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلىپ، ەلىمىز بويىنشا ەرىكتىلەردىڭ جۇمىسى جۇيەلەنگەنىن العا تارتتى.



 

– ەلىمىزدە قانداي دا ءبىر توتەنشە جاعدايلار ورىن العان كەزدە الگى جەردە سالا ماماندارىمەن بىرگە ەرىكتىلەردىڭ قاتار جۇرەتىنى بەلگىلى. وسىلايشا، جان-جاقتان جينالعان ەرىكتىلەر توتەنشە جاعدايدىڭ سالدارىن جويۋعا ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ كەلەدى. ايتالىق، ورماندى جەرلەردى ءورت بولعاندا نەمەسە ادامدار ۇشتى-كۇيلى جوعالعاندا حالىق ەرىكتىلەردىڭ قىزمەتىنە جۇگىنەدى. مۇنداي ساتتەردە ەرىكتىلەر دە ايانىپ قالعان ەمەس. ولار بار جۇمىسىن جيىپ قويىپ، قايىرىمدىلىق ىسپەن اينالىساتىنىن بىلەسىزدەر. ولاردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا ءقاۋىپ تونەتىن جاعدايلار دا بولۋى مۇمكىن. وسى جايتتاردى نازارعا الساڭىز، ەرىكتىلەردىڭ ءومىرىن ساقتاندىرۋدىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن تۇسىنەسىز. بىزدەر وسى ماسەلەمەن اينالىسقاندا بۇل ءىس ءبىر عانا «ۆولونتەرلىك قىزمەت تۋرالى» زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزۋمەن شەشىلمەيتىنىنە كوزىمىز جەتتى. اتالعان ماسەلەنىڭ ءتۇيىنىن تارقاتۋ ءۇشىن بىرنەشە زاڭعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلۋى كەرەك ەكەن، – دەيدى ەلىمىز بويىنشا ەرىكتىلەردىڭ جەتەكشىسى تاتيانا ميرونيۋك.

بىرەۋلەر ءۇشىن ۆولونتەرلىك قىزمەت ەرىككەننىڭ ەرمەگى سياقتى كورىنۋى مۇمكىن. شىندىعىندا، ولاي ەمەس. قانداي دا ءبىر ىسكە بەل بۋىپ كىرىسىپ كەتۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. مۇندايدا ەرىكتىلەردىڭ ءومىرىن ساقتاندىرۋدىڭ ماڭىزى زور. «ۆولونتەرلىك قىزمەت تۋرالى» زاڭدا ەرىكتىلەردىڭ ءىسىن ساقتاندىرۋ قاراستىرىلماعان.

ءبىزدىڭ قوعام ەرىكتىلەردىڭ جۇمىسىن ەڭبەك دەپ قابىلداۋدى ۇيرەنۋى كەرەك. سول كەزدە قوعامدا ەرىكتىلەرگە دەگەن قۇرمەت ارتا تۇسەتىنى انىق. تاتيانا ميرونيۋك حانىم ايتقانداي، ەرىكتىلەردىڭ ءومىرىن ساقتاندىرۋ ماسەلەسىن ءبىر جاقتى رەتتەۋ ءۇشىن ءبىر زاڭمەن ءبىر زاڭنىڭ اراسىنا بايلانىس ورناتۋ كەرەك.

ەڭبەك بارىسىنداعى ادامنىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن قورعاۋعا قاتىستى ماسەلە «ەڭبەك كودەكسىندە» عانا قاراستىرىلعان. ول جەردە دە جۇمىس بەرۋشى ازامات جۇمىس بارىسىندا جاپا شەكسە، ماتەريالدىق جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەتىنى ايتىلعان.

سوندىقتان رەسپۋبليكالىق ۆولونتەرلەر ءفرونت-وفيسى بەلسەندىلەرى ەرىكتىلەردىڭ ۆولونتەرلىك قىزمەت دەنساۋلىعىنا ءقاۋىپ تونگەندە ونىڭ ەسەسىن قايتارۋعا الەۋمەتتىك كەپىلدىك بەرىلۋى كەرەك ەكەنىن ايتۋدا. ءبىز دە ءوز تاراپىمىزدان بۇل ماسەلەنى قولدايمىز. ەگەر بىزدەر ۆولونتەرلىك قىزمەتكە قاتىستى قانداي دا ءبىر الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەردى زاڭعا ەنگىزسەك، ەلىمىزدە ەرىكتىلەردىڭ جۇمىسى جاندانا تۇسەتىنى ءسوزسىز.

 

بەلسەندى چاتتار اۋىلدىڭ تۇلەۋىنە تۇرتكى بولدى

ۆولونتەرلىك قىزمەت كوپشىلىكتى ورتاق ماقساتقا ۇيىستىراتىنمەن ەرەكشەلەنەدى. سوندىقتان اۋىل-اۋداندا ۆولونتەرلىك قىزمەتتى دامىتىپ جۇرگەن ازاماتتارعا قانداي دا ءبىر جەڭىلدىكتەردى ۇسىناتىن كەز كەلگەنى انىق. ادەتتە ۆولونتەرلىك ىسپەن جاستار اينالىساتىنى بەلگىلى. قايىرىمدىلىق ءىس-شارالارىنا بەلسەنە قاتىسىپ، تانىلعان جاستارعا وقۋعا تۇسكەندە جانە جۇمىسقا تۇرعاندا جەڭىلدىك پەن ارتىقشىلىقتاردى بەرۋ كەرەك.

سوڭعى ۋاقىتتارى الەۋمەتتىك جەلى دە ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ جاندانۋىنا سەرپىن بەرگەنىن مويىنداۋىمىز كەرەك. قازىرگى تاڭدا ءار اۋىلدىڭ ازاماتتارى ۆاتساپ جەلىسىندەگى توپتارعا بىرىككەن. وسى چاتتارعا جينالعان اۋىلدا، تۋعان جەرىنەن تىسقارى جۇرگەن ازاماتتار اۋىل دەڭگەيىندەگى قايىرىمدىلىق ىستەرگە بەلسەنە قاتىسىپ، اۋىلدارىن كوركەيتۋگە اتسالىسۋدا.



بۇگىندە بىزدەر ۆاتساپتاعى چاتتار اۋىلدى جەرلەردە ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ كەڭ قانات جايۋىنا ىقپال ەتىپ وتىرعانىنا اسا ءمان بەرمەيمىز. ءقازىر قاي اۋىلعا بارساڭىز، اۋىلدان شىققان جومارت جاندار چاتتا كوتەرىلگەن ماسەلەلەرگە قۇلاق اسىپ، وزدەرىنىڭ تۋعان اۋىلدارىندا سپورت الاڭدارىن، كىرە بەرىستەگى اۋىلدىڭ بەلگىلەرىن تۇرعىزعانى جايىنداعى اڭگىمەلەردى ءجيى ەستيتىن بولدىق. وسىلايشا، الەۋمەتتىك جەلى اۋىلداس ادامداردى ورتاق ماقساتقا جۇمىلدىرىپ، اۋىلداردىڭ كوركەيۋىنە ىقپال ەتىپ وتىر.

وسىنداي جايتتاردى نازارعا الاتىن بولساق، ەلىمىزدە دامىپ جاتقان ۆولونتەرلىك قىزمەت جاڭا كەزەڭگە اياق باسىپ، ەلدىڭ اۋىز بىرلىگىن نىعايتىپ، قوعامدىق ماڭىزى زور ورتاق ىستەرگە جۇمىلدىرىپ وتىرعانىن بايقاۋعا بولادى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار