مەن قوياردا قويماي، اياعى مەن قولىن اسىقپاي ءجىبىتىپ، سابىندى سۋعا سالدىرىپ قويدىم، سابىن اشىتقان كەزدە، شىداي الماي، بۇدان كەيىن كۇندە ءوزىم جۋىپ جۇرەمىن دەپ، مونشاقتاي جاسى سورعالاي باستادى. قاتقان كىر جىلى سۋعا جىبىگەن سوڭ، كۇستەرىن ەكى قولىممەن تازالاپ، وسكەن تىرناقتارىن الىپ، جارىلعان جەرلەرىنە ماي جاعىپ، «ەشتەڭەدەن تارتىنبا، كومەك كەرەك بولسا ايت، تازا جۇرۋگە تىرىس. وسى ءۇيدىڭ ەندىگى ارقا سۇيەرى سەنسىڭ. سەن باتىل بول»، – دەدىم اقىرىن عانا.
«ءالى ەسىمدە، وتكەن عاسىردىڭ جەتپىسىنشى جىلدارى بولسا كەرەك، اۋىلدا ەلگە سىيلى، باردام ءبىر شاڭىراقتىڭ جەلپىنگەن ۇلى مەن جەلكىلدەگەن كەلىنى كولىك اپاتىنان قازا تاپتى. ارتتارىندا ۇيەلمەلى-سۇيەلمەلى التى جەتىمەك بوزداپ قالا بەردى. ۇلكەنى ءتورتىنشى سىنىپتا وقيتىن. اكە-شەشەلەرى تىرىدە ءۇستى-باسى مۇنتازداي بولىپ جۇرەتىن قارادومالاق بالا ەدى. قاي ساباقتى بولسا دا شەمىشكەدەي شاعاتىن. ەندى كۇننەن كۇنگە ساباعى ناشارلاي باستادى. سەبەپ كوپ ەدى بۇعان. قارت اتاسى مەن اجەسىنە زىر جۇگىرىپ كومەكتەسەدى. مالدىڭ قيىن تازالاپ، ءشوبىن سالادى. ءبىر ءتۇتىننىڭ اۋىرلىعى كىشكەنتاي عانا سونىڭ يىعىنا تۇسكەن بولاتىن. ساباققا دا كەشىگىپ كەلەتىن. ءتىپتى ونىڭ قولدارى كۇس-كۇس بولىپ، جارىلىپ، ىرىڭدەپ كەتكەنىن كوردىم بىردە. قولى بوساعان ۋاقىتتارى كوشە بالالارىمەن اسىق ويناپ، كەشكە مالعا قاراپ، جۋىنۋعا مۇرشا جوق، مۇرتتاي ۇشاتىنى بەلگىلى عوي. قىس بولسا ساقىلداپ تۇرعان ۋاق. قارت اجەسى التى بىردەي بالاعا قاراۋعا ۇلگىرمەيتىنى انىق. مەكتەپتە، سول ءبىر جاعدايسىز كۇنىنەن قورىنا ما، ساباقتى ءبىلىپ تۇرسا دا قول كوتەرمەيتىنىن بايقادىم. سوسىن مەكتەپكە جاقىن ماڭدا تۇراتىن ءبىر وقۋشىما: «تۇستە اپاڭا ايتىپ، ىستىق سۋ دايىنداتىپ قوي، كەشكە ماعان كەرەك»، – دەدىم. مەكتەپتەن تاراعان كەزدە الگى بالانى ۇيىندەگى سۋدى الىپ كەلۋگە جۇمساپ، شەرلى كوڭىل وقۋشىنى جەكە الىپ قالدىم. ۇيدەن كىر سابىن، ورامال الىپ كەلگەن ەدىم. «بالام، ۇيالما، اياعىڭ مەن قولىڭدى مىنا سۋعا سالىپ وتىر»، – دەدىم. ول تارتىنشاقتاپ، ءبىر جاعى مەنەن ۇيالعان بولسا كەرەك، ءوزىنىڭ ۇيدەن جۋىپ كەلەتىنىن ايتتى. مەن قوياردا قويماي، اياعى مەن قولىن اسىقپاي ءجىبىتىپ، سابىندى سۋعا سالدىرىپ قويدىم، سابىن اشىتقان كەزدە، شىداي الماي، بۇدان كەيىن كۇندە ءوزىم جۋىپ جۇرەمىن دەپ، مونشاقتاي جاسى سورعالاي باستادى. قاتقان كىر جىلى سۋعا جىبىگەن سوڭ، كۇستەرىن ەكى قولىممەن تازالاپ، وسكەن تىرناقتارىن الىپ، جارىلعان جەرلەرىنە ماي جاعىپ، «ەشتەڭەدەن تارتىنبا، كومەك كەرەك بولسا ايت، تازا جۇرۋگە تىرىس. وسى ءۇيدىڭ ەندىگى ارقا سۇيەرى سەنسىڭ. سەن باتىل بول»، – دەدىم اقىرىن عانا. سونداعى سول بالانىڭ جانارىنان سورعالاعان جاستى كورسەڭىز عوي. مەيىرىمگە شولدەگەن جاننىڭ شاراسىز جاسى ەدى بۇل. سول كۇننەن باستاپ رەتتى جۇرەتىن بولدى. اسىرەسە، مەن بەرەتىن ماتەماتيكا پانىنە ايرىقشا كوڭىل ءبولدى. مەكتەپتى ۇزدىك بىتىرگەنى ەسىمدە قالىپتى…
ارادا تالاي جىل وتكەندە مەكتەپ بىتىرگەندەرىنە 30 جىل تولۋ سالتاناتىنا كەلدى سول بالا. بۇگىندە اتپال ازامات. ەسىمى ەلگە تانىمال ىسكەر جىگىتتەردىڭ ءبىرى. ساحناعا شىعىپ، وسى ءبىر وقيعانى جىلاپ تۇرىپ ايتىپ بەردى. مەنىڭ قولىمنان ءسۇيىپ، راحمەتىن جەتكىزدى. «ەگەر ءسىزدىڭ سول مەيىرىمىڭىز بولماسا، مەنىڭ تاعدىرىم قالاي قالىپتاسارىن ويلاي المايمىن. سول كۇنى مەن ءبىر اۋلەتكە تىرەك بولۋىم كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم. سول كۇنى مەن اتا-اناسىز قالۋ ۇلكەن قايعى ەكەنىن، ال وعان مويىنسال بولىپ، العا سەرپىلمەۋ ودان دا اۋىر قاسىرەت ەكەنىن ۇقتىم»، – دەدى.
ەگەر ءسىزدىڭ سول مەيىرىمىڭىز بولماسا، مەنىڭ تاعدىرىم قالاي قالىپتاسارىن ويلاي المايمىن. سول كۇنى مەن ءبىر اۋلەتكە تىرەك بولۋىم كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم. سول كۇنى مەن اتا-اناسىز قالۋ ۇلكەن قايعى ەكەنىن، ال وعان مويىنسال بولىپ، العا سەرپىلمەۋ ودان دا اۋىر قاسىرەت ەكەنىن ۇقتىم
بۇل ءبىر كىشكەنتاي ءىسىمدى مەن الدەقاشان ۇمىتىپ كەتكەن ەكەنمىن، سول وقۋشىم ايتقاندا بارىپ ەسىمە ءتۇستى… ال سەندەر ءمۇعالىمنىڭ قوعامداعى بەدەلى نەگە تومەن دەگەن سۇراق قوياسىڭدار. ءمۇعالىم بولۋدىڭ باستى شارتى – جۇرەكتىڭ جۇمساقتىعى. ءوزى ءبىلىمدى بولسا، مەيىرىمدى بولسا، ونى ەشقانداي باي-باعلاننىڭ بالاسى كەلەمەجدەي المايدى…».
قارت ۇستاز ءسوزىنىڭ سوڭىن ايتا المادى. داۋىسى قۇمىعىپ شىقتى. كوزىنە ۇيىعان تۇڭعيىق مۇڭدى كوردىم مەن. مەنىڭ دە جانارىم جاسقا تولىپ كەتكەنىن بايقاماي قالىپپىن.
ت. وسكەنباي.
